Πόνος στην κοιλιά αριστερά ή δεξιά: Τι μπορεί να είναι το καθένα

Πολύ γενικά, ο πόνος στην κοιλιά μπορεί να χαρακτηριστεί ως οξύς, “σαν μαχαίρωμα”, κράμπα, κολικός, ή ένας γενικευμένος πόνος. Κολικός σε αυτή την περίπτωση σημαίνει ότι ο πόνος σταδιακά επιδεινώνεται, υποχωρεί για λίγο και στη συνέχεια εντείνεται και πάλι. Αυτό μπορεί να συμβεί κατ’ επανάληψη.

Ένας γιατρός θα σας ρωτήσει επίσης αν ο πόνος στην κοιλιά σας είναι “σαν να μετατοπίζεται” (αντανακλάται) προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Έχοντας αυτές τις πληροφορίες και τη θέση του πόνου στην κοιλιά, μαζί με άλλα συμπτώματα (όπως το αν έχετε αδιαθεσία, έμετο, διάρροια κλπ) ένας παθολόγος μπορεί να κάνει μια πρώτη εκτίμηση για την πάθησή σας.

Ο πόνος που “έρχεται ξαφνικά” μπορεί να ονομάζεται οξύς. Ο πιο διαρκής πόνος στην κοιλιά ονομάζεται χρόνιος.

Πόνος ΑΡΙΣΤΕΡΑ στην κοιλιά, προς τα επάνω

Οι πιθανές αιτίες είναι:

Πρόβλημα στον θώρακα

• Καρδιακός πόνος: Στηθάγχη, ή έμφραγμα του μυοκαρδίου (μπορεί να υπάρχει κεντρικός πόνος στο στήθος)
• Πνεύμονας: Πνευμονία, ή πλευρίτιδα στον κάτω αριστερό λοβό

Πρόβλημα στην κοιλιά

• Αορτικό ανεύρυσμα: Ρήξη ή ανατομή (μπορεί να υπάρχει πόνος στο στήθος, την πλάτη, την οσφυϊκή χώρα ή στην κοιλιά)
• Σπλήνας:

— Ρήξη σπλήνα από τραύμα στο στήθος ή στην κοιλιά, ειδικά σε ασθενείς με αδενοπάθεια, ή αιματολογικές διαταραχές

— Έμφραγμα του σπλήνα (π.χ. με δρεπανοκυτταρική κρίση)

— Οξεία σπληνική απολυματοποίηση (π.χ. ένα παιδί με δρεπανοκυτταρική νόσο και οξεία αναιμία)

— Διείσδυση σπλήνα (π.χ. λευχαιμία, ή άλλη κακοήθεια)

• Στομάχι (επιγάστριο άλγος, πόνος στην κοιλιά στο πάνω αριστερά μέρος, ή πόνος στην πλάτη):

— Γαστρικό έλκος, γαστρίτιδα

— Γαστρικό καρκίνωμα

• Νεφρός:

— Κολικός νεφρού, ή πέτρες στα νεφρά

— Πυελονεφρίτιδα

— Όγκος στο νεφρό

• Παχύ έντερο (αριστερή πλευρά και σπληνική καμπή):

— Εκκολπωματίτιδα

— Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου

— Ισχαιμική κολίτιδα

— Όγκος στο αριστερό τμήμα του παχέος εντέρου, ή σπληνική καμπή

— Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου

— Σοβαρή δυσκοιλιότητα

• Πάγκρεας (ο ασθενής μπορεί να έχει επιγάστριο ή πόνο στην πλάτη):

— Παγκρεατίτιδα

— Όγκος στο πάγκρεας

• Διάφραγμα και περιτόναιο (η θέση του πόνου εξαρτάται από το ποιά περιοχή του περιτοναίου εμπλέκεται – ο ασθενής μπορεί να έχει πόνο και στον ώμο εάν το διάφραγμα είναι ερεθισμένο):

— Περιτονίτιδα ή ενδοκοιλιακή αιμορραγία από οποιαδήποτε αιτία (π.χ. η έκτοπη κύηση μπορεί (σπάνια) να εκδηλωθεί και με κοιλιακό πόνο που “αντανακλάται” στο άκρο του ώμου, εξαιτίας ενδοκοιλιακής αιμορραγίας που ερεθίζει το διάφραγμα)

— Απόστημα

— Διάτρητο πεπτικό έλκος

— Αέρια μετά από λαπαροσκόπηση

– Άλλες αιτίες κοιλιακού πόνου (όχι απαραίτητα στην αριστερή πλευρά):

— Διαβητική κετοξέωση

— Σηψαιμία

— Υπερασβεστιαιμία

— Κληρονομικό αγγειοοίδημα

— Πορφυρία

Πόνος ΔΕΞΙΑ στην κοιλιά, προς τα επάνω

Ο πόνος στο δεξιό ανώτερο τεταρτημόριο της κοιλιάς μπορεί να προκληθεί από μια ευρεία ποικιλία παθήσεων. Η ηλικία, το φύλο και η γενική κατάσταση του ασθενούς θα επηρεάσει την πιθανή διάγνωση.

Οι πιθανές αιτίες είναι:

Νόσος του ήπατος και της χοληδόχου κύστης:

• Η ηπατική νόσος είναι συνήθως επώδυνη μόνο εάν πιέζει την “κάψουλα” του ήπατος, όπως στη συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια. Το ήπαρ μπορεί να καταστραφεί από αμβλύ τραύμα. Μπορεί να επέλθει ηπατοσπληνομεγαλία μαζί με άλλη πάθηση, όπως λέμφωμα, ή χρόνια μυελογενής λευχαιμία, ή κάποιο αυτοάνοσο νόσημα όπως η πρωτοπαθής χολική κίρρωση
• Το σύνδρομο Budd-Chiari μπορεί να παρουσιάσει με πόνο στο επάνω δεξιό μέρος της κοιλιάς
• Πέτρες στην χολή (οι περισσότεροι ασθενείς είναι ασυμπτωματικοί αλλά μπορεί να προκαλέσουν πόνο, ανά πάσα στιγμή)
• Άλλες νόσοι της χοληδόχου κύστης, όπως καρκίνωμα της χοληδόχου κύστης, που συνδέεται πάντοτε με πέτρες στην χολή (χολολιθίαση)
• Οξεία χολαγγειίτιδα που κατά κανόνα εκδηλώνεται με πόνο στην κοιλιά, πυρετό και ίκτερο

Πρόβλημα στο έντερο:

• Οι βλάβες στην ηπατική καμπή περιλαμβάνουν καρκίνωμα, εκκολπωματική νόσο, ισχαιμική κολίτιδα, δυσκοιλιότητα και νόσο του Crohn.
• Άτυπη οξεία σκωληκοειδίτιδα
• Επαναλαμβανόμενα συμπτώματα από το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
• Εκκόλπωμα του Meckel (κυρίως στα παιδιά), όπου η διάγνωση γίνεται συνήθως με λαπαροτομία και συχνά υπάρχει απώλεια αίματος από το ορθό

Καρδιαγγειακή νόσος:

• Ο πόνος από ρήξη κοιλιακού ανεύρυσματος αορτής είναι συνήθως εντονότερος στην πλάτη και μπορεί να προέρχεται από το στήθος και να εξαπλώνεται στα πόδια. Άλλες αρτηρίες μπορεί επίσης να έχουν ανευρύσματα που αιμορραγούν.
• Ο καρδιακός πόνος μπορεί περιστασιακά να εμφανίζεται πόνος στην κοιλιά, στο επάνω μέρος
• Η συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να ασκήσει πίεση στην “κάψουλα” του ήπατος

Πρόβλημα στον νεφρό:

• Πυελονεφρίτιδα
• Νεφρολιθίαση
• Υδρονέφρωση
• Καρκίνος του νεφρού
• Άλλες νόσοι του νεφρού, ή του ουρητήρα, συμπεριλαμβανομένης της απόφραξης του ουροποιητικού συστήματος

Αναπνευστική νόσος (ο πόνος μπορεί να προκύψει από τον δεξιό κάτω λοβό του πνεύμονα):

• Πνευμονία λοβού
• Πνευμονική εμβολή (εάν υπάρχουν ενδείξεις πρέπει να γίνει έλεγχος και για εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση)

Ενδοκρινικές ή εξωκρινείς νόσοι:

• Διαβητική κετοξέωση
• Κρίση Addison
• Φυματίωση επινεφριδίων
• Μεταστατικό καρκίνωμα
• Πόνος από το πάγκρεας που τείνει να είναι κεντρικός και πιο ψηλά στην πλάτη, αν και μπορεί να είναι άτυπος και παραπλανητικός. Σε περίπτωση εντερικής απόφραξης ανεβαίνει η αμυλάση, αλλά στην οξεία παγκρεατίτιδα είναι σε πολύ υψηλό επίπεδο.
• Καρκίνωμα του παγκρέατος (τείνει να παράγει πόνο μεταξύ των ωμοπλατών, ο οποίος χαλαρώνει όταν ο ασθενής κλίνει προς τα εμπρός)

Λοιμώξεις:

• Ο έρπης ζωστήρ μπορεί να εκδηλωθεί ως πόνος στην κοιλιά στο επάνω δεξί μέρος πριν εμφανιστούν τα τυπικά κυστίδια στην επιδερμίδα.
• Απόστημα, ή αέρια μετά από λαπαροτομία ή, πιο συχνά, λαπαροσκόπηση. Και πάλι ο πόνος μπορεί να «αντανακλάται» στον ώμο.
• Μια σπάνια κατάσταση γνωστή ως σύνδρομο Fitz-Hugh και Curtis. Σε αυτή την περίπτωση υπάρχει φλεγμονή της κάψουλας του ήπατος, που σχετίζεται με λοίμωξη του ουρογεννητικού συστήματος. Λέγεται ότι συμβαίνει στο 25% των ασθενών με φλεγμονώδη νόσο της πυέλου. Εκδηλώνεται με οξύ, πλευριτικό πόνο στο επάνω δεξί μέρος της κοιλιάς, αλλά μπορεί να μην υπάρχουν σημάδια σαλπιγγίτιδας.

Πηγές: https://patient.info (1), https://patient.info (2)