Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, κοιλιοκάκη, ή κάτι άλλο; Πώς ξεχωρίζουν οι ενοχλήσεις που νιώθετε στο πεπτικό σύστημα

Μιχάλης Θερμόπουλος
13 Φεβρουαρίου 2022 | 18:00

Φλεγμονώδεις ασθένειες που προκαλούνται από το ανοσοποιητικό σύστημα (IMID) της γαστρεντερικής οδού, με χαρακτηριστικά που συχνά μιμούνται το ένα το άλλο, είναι συχνά δύσκολο να διαγνωστούν σωστά.

Ωστόσο, τα βασικά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε νόσου μπορούν να βοηθήσουν στη διάκριση της πιο κοινής -φλεγμονώδους νόσου του εντέρου (IBD)- από άλλες IMID, επιτρέποντας τη σωστή διάγνωση και θεραπεία, σύμφωνα με μια νέα ανασκόπηση.

“Αν και αυτές οι διαταραχές μοιράζονται μια κοινή παθοφυσιολογία, τα ελαττώματα μπορεί να εμφανιστούν οπουδήποτε στο πολύπλοκο δίκτυο κυτοκινών, φλεγμονωδών μεσολαβητών και εγγενών και προσαρμοστικών συστημάτων, οδηγώντας σε μη ρυθμιζόμενη φλεγμονή”, ανέφεραν οι συγγραφείς της έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό JGH Open.

“Η ακριβής γνώση γι’ αυτά βοηθάει στον προσδιορισμό της πιθανής στοχευμένης θεραπείας. Επομένως, είναι απαραίτητο να διακρίνουμε αυτές τις διαταραχές από την Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νόσο του Εντέρου (ΙΦΝΕ)”, υπογράμμισαν οι συγγραφείς, οι οποίοι συνεργάζονταν με το τμήμα γαστρεντερολογίας στο All India Institute of Medical Sciences.

Η Φλεγμονώδης Νόσος του Εντέρου (IBD), με τους δύο κύριους φαινότυπους (νόσος του Crohn και ελκώδης κολίτιδα), αντιπροσωπεύει τις πιο κοινές IMID της γαστρεντερικής οδού.

Ωστόσο, υπάρχουν πολλές εναλλακτικές διαγνώσεις με αλληλεπικαλυπτόμενα χαρακτηριστικά που μπορεί συχνά να συγχέονται με την ΙΦΝΕ, όπως:

κοιλιοκάκη
αγγειίτιδα του γαστρεντερικού σωλήνα
ηωσινοφιλική γαστρεντερίτιδα
ορισμένες μονογενείς διαταραχές
σαρκοείδωση
μικροσκοπική κολίτιδα

Οι συγγραφείς συνέστησαν ότι, κατά την αξιολόγηση των ασθενών με τα κοινά χαρακτηριστικά που μοιράζονται οι διαταραχές, “θα πρέπει κανείς να σκέφτεται με ανοιχτό μυαλό και να αναζητά άλλες δυνατότητες, ειδικά σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στις συμβατικές θεραπείες”.

Μονογενείς διαταραχές που μιμούνται την Φλεγμονώδη Νόσο του Εντέρου (IBD)

Για τον προσδιορισμό των μονογονιδιακών διαταραχών που μιμούνται την IBD, ένα βασικό σημείο εκκίνησης μπορεί να είναι η χρήση μεθόδων αλληλούχισης επόμενης γενιάς, οι οποίες έχουν γίνει πιο διαθέσιμες και λιγότερο δαπανηρές, εξήγησαν οι συγγραφείς.

Οι περισσότερες μονογονικές παραλλαγές IBD εμφανίζονται την πρώτη δεκαετία της ζωής και μπορούν να ταξινομηθούν σε διαφορετικές ομάδες με βάση τις εμπλεκόμενες οδούς, σημείωσαν. Αυτές περιλαμβάνουν:

διαταραχές της ακεραιότητας του επιθηλιακού φραγμού
ανοσολογική απορρύθμιση
ανοσοανεπάρκεια
αυτοφλεγμονώδεις διαταραχές
έμφυτες ανοσολογικές ανωμαλίες, συμπεριλαμβανομένης της θανάτωσης των φαγοκυττάρων

Αν και οι μονογονικοί φαινότυποι IBD είναι σπάνιοι, τα μέτρα για την αναγνώρισή τους είναι σημαντικά και μπορεί να περιλαμβάνουν την λήψη μετρήσεων περιφερικού αίματος, προφίλ ανοσοσφαιρίνης και προσδιορισμούς λεμφοκυττάρων για τον εντοπισμό κοινών διαταραχών ανοσοανεπάρκειας.

Κοιλιοκάκη

Η κοιλιοκάκη, που προηγουμένως πιστευόταν ότι ήταν παιδική ασθένεια, μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία και, σε αντίθεση με την IBD, έχει γνωστά περιβαλλοντικά και γενετικά αίτια, με τα άτομα με γενετική προδιάθεση να εμφανίζουν συμπτώματα που προκαλούνται από την κατάποση πρωτεϊνών γλουτένης.

Η νόσος μπορεί να διαγνωστεί με την παρουσία ορολογικών δεικτών συμπεριλαμβανομένων των IgA tTG, αντι-ενδομυσιακού αντισώματος και αντι-αποαμιδωμένης πεπτιδικής γλιαδίνης, σημείωσαν οι συγγραφείς. Επιπλέον, μπορεί να υπάρχουν ενδείξεις ατροφίας του δωδεκαδακτυλικού επιθηλίου “με εξαίρεση τα παιδιά, όπου πάνω από 10 φορές η αύξηση της IgA tTG αρκεί για να τεθεί η διάγνωση”.

Η διαχείριση περιλαμβάνει την αποφυγή προϊόντων διατροφής που περιέχουν γλουτένη και τη συμπλήρωση θρεπτικών συστατικών και βιταμινών που είναι σε έλλειψη. Λιγότεροι από το 5% των ασθενών δεν ανταποκρίνονται, εάν τηρούν μια διατροφή χωρίς γλουτένη.

Άλλες ασθένειες εκτός από Φλεγμονώδης Νόσος του Εντέρου

Εντεροπάθεια σχετιζόμενη με αγγειίτιδα

Χαρακτηρίζεται από φλεγμονή των αιμοφόρων αγγείων και με κλινικές εκδηλώσεις που ποικίλλουν. Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο της αγγειίτιδας και κυμαίνονται από ήπιο κοιλιακό άλγος και διάρροια έως οξεία διάτρηση του εντέρου.

Ηωσινοφιλική γαστρεντερίτιδα

Μια σπάνια φλεγμονώδης διαταραχή, η οποία μπορεί να είναι δύσκολο να διαγνωστεί και μιμείται την IBD και άλλες διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος. “Η νόσος του βλεννογόνου είναι η πιο κοινή κλινική εικόνα, που εμφανίζεται στο 50% περίπου των περιπτώσεων και εκδηλώνεται με κοιλιακό άλγος, δυσαπορρόφηση και εντεροπάθεια“, εξήγησαν οι συγγραφείς.

Μικροσκοπική κολίτιδα

Μια φλεγμονώδης νόσος του παχέος εντέρου, που συχνά παραλείπεται, ή συγχέεται με το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, επειδή το σύμπτωμα που κυριαρχεί είναι η διάρροια. Τα συμπτώματα μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρή έκπτωση στην ποιότητα ζωής. Σε αντίθεση με ορισμένες άλλες διαταραχές, η επίπτωσή της τείνει να αυξάνεται με την ηλικία, με αποκορύφωμα την έκτη και την έβδομη δεκαετία της ζωής.

Γαστρεντερική σαρκοείδωση

Εμφανίζεται σε λιγότερο από το 1% των περιπτώσεων σαρκοείδωσης, μιας συστηματικής κοκκιωματώδους νόσου άγνωστης αιτιολογίας, που χαρακτηρίζεται από τον σχηματισμό μη νεκρωτικών κοκκιωμάτων. Η διάγνωση μπορεί να γίνει με την επίδειξη μη νεκρωτικών κοκκιωμάτων στην ιστοπαθολογία, με πνευμονική και θωρακική συμμετοχή να υποδηλώνει σαρκοείδωση και θεραπεία με κορτικοστεροειδή.

Πηγές: https://www.rxlist.com, https://www.medscape.com, https://www.mdedge.com

φωτό: iStock