Δυνατοί μύες και λιγότερο κοιλιακό λίπος: Πώς συνδέονται με νεότερο εγκέφαλο και υγιή γνωστική λειτουργία

Αν χρειάζεστε έναν ακόμη λόγο για να γυμναστείτε αυτόν τον χειμώνα, υπάρχει μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε από το RSNA Media Relations και θα μπορούσε να σας πείσει. Στη μελέτη συμμετείχαν 1.164 άτομα, υγιείς άνδρες και γυναίκες μέσης ηλικίας,των οποίων αξιολογήθηκαν: η μυϊκή μάζα και η γνωστική λειτουργία.

Παρότι θα μπορούσε κανείς να θεωρήσει ότι τα δύο αυτά δεν σχετίζονται, τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν το αντίθετο. Έδειξαν ότι όσοι έχουν μεγαλύτερη μυϊκή μάζα τείνουν να έχουν εγκεφάλους που φαίνονται νεότεροι, σε σχέση με εκείνους που έχουν  λιγότερη μυϊκή μάζα.

Τα ευρήματα αυτά παρουσιάστηκαν πρόσφατα στο Σικάγο, στο ετήσιο συνέδριο της Radiological Society of North America, και προσθέτουν ένα ενδιαφέρον στοιχείο στη σύγχρονη έρευνα: η μυϊκή μάζα, που συνήθως συνδέεται με τη φυσική κατάσταση, φαίνεται να παίζει ρόλο και στη διατήρηση της εγκεφαλικής υγείας με την πάροδο του χρόνου.

Επιπλέον, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι όσοι είχαν υψηλά επίπεδα κοιλιακού λίπους (το λεγόμενο σπλαχνικό λίπος, που βρίσκεται βαθιά γύρω από τα όργανα) είχαν εγκεφάλους που φαινόταν μεγαλύτερης ηλικίας.

Αυτό εγείρει ερωτήματα για τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις στον εγκέφαλο ορισμένων τύπων σωματικού λίπους και δείχνει ότι ίσως είναι σημαντικό να συνδυάζουμε μυϊκή ενδυνάμωση με προσπάθειες απώλειας βάρους για να διατηρήσουμε τον εγκέφαλό μας νεανικό.

Δυνατοί μύες – Γιατί η άσκηση είναι καλή για τον εγκέφαλο

Η ιδέα ότι η άσκηση βοηθά τον εγκέφαλο δεν είναι νέα. Παλαιότερες μελέτες σε τρωκτικά έχουν δείξει ότι μετά την άσκηση, οι εγκέφαλοι των ζώων γεμίζουν με μια ουσία που ονομάζεται εγκεφαλικός νευροτροφικός παράγοντας (BDNF).

Πρόκειται  για μια σημαντική πρωτεΐνη που υποστηρίζει τη νευροπλαστικότητα του εγκεφάλου, την επιβίωση των νευρώνων και την ανάπτυξη νέων.

Είναι ουσιαστικά ένα  «θαυματουργό λίπασμα» για τον εγκέφαλο: βοηθά στη δημιουργία νέων νευρώνων και συνδέσεων μεταξύ τους. Έτσι, δεν προκαλεί έκπληξη ότι οι εγκέφαλοι τρωκτικών που ασκούνται, παράγουν δύο έως τρεις φορές περισσότερα νέα εγκεφαλικά κύτταρα σε σχέση με τα αδρανή τρωκτικά.

Αντίστοιχα, στους ανθρώπους, η άσκηση αυξάνει τα επίπεδα αυτής της πρωτείνης στο αίμα, βοηθώντας την εγκεφαλική λειτουργία.

Μάλιστα, ακόμα και μικρής διάρκειας άσκηση, όπως 25 λεπτά την εβδομάδα περπάτημα, ποδηλασία ή κολύμβηση, συνδέεται με καλύτερη κατάσταση του εγκεφάλου σε ηλικιωμένους, ενώ μόλις 3.000 βήματα την ημέρα μπορούν να επιβραδύνουν τη γνωστική έκπτωση σε άτομα υψηλού κινδύνου για Αλτσχάιμερ.

Ωστόσο, σε σχέση με τα παραπάνω οφέλη της άσκησης, οι περισσότερες μελέτες επικεντρώθηκαν στην αερόβια γυμναστική  και την αντοχή και λιγότερες  εξέτασαν  τη σημασία της ενίσχυσης της μυϊκής μάζας .

Πώς πραγματοποιήθηκε η μελέτη

Οι επιστήμονες από τη Σχολή Ιατρικής του Washington University στη Σαιντ Λούις και άλλους φορείς, χρησιμοποίησαν μαγνητικές τομογραφίες για να εξετάσουν τους ιστούς και τους εγκεφάλους των 1.164 υγιών ανδρών και γυναικών ηλικίας 40–60 ετών.

Στη συνέχεια, χρησιμοποίησαν τεχνητή νοημοσύνη για να μετρήσουν τη συνολική μυϊκή μάζα και το σωματικό λίπος, διαχωρίζοντάς το σε σπλαχνικό και υποδόριο.

Με αλγορίθμους βασισμένους σε σαρώσεις χιλιάδων άλλων εγκεφάλων, οι ερευνητές προσδιόρισαν την «προφανή ηλικία» του εγκεφάλου κάθε συμμετέχοντα και διαπίστωσαν ότι:

• Όσο μεγαλύτερη η μυϊκή μάζα, τόσο νεότερος φαίνεται ο εγκέφαλος.
• Όσο περισσότερο σπλαχνικό λίπος, τόσο πιο ηλικιωμένος φαίνεται ο εγκέφαλος.
• Όσοι είχαν υψηλή αναλογία σπλαχνικού λίπους προς μυϊκή μάζα είχαν τους πιο «ηλικιωμένους» εγκεφάλους.
• Το υποδόριο λίπος δεν είχε καμία επίδραση στην ηλικία του εγκεφάλου.

Αυτά τα ευρήματα δείχνουν με πρακτικό τρόπο ότι η ενδυνάμωση είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση νεανικού εγκεφάλου, ενώ η απώλεια κοιλιακού λίπους, είτε μέσω αερόβιας άσκησης είτε με συνδυασμό διατροφής και γυμναστικής, βοηθά επίσης.

Φάρμακα για απώλεια βάρους, ωστόσο, χρειάζονται προσοχή, γιατί, μειώνουν μεν το λίπος αλλά μπορεί να μειώσουν και τη μυϊκή μάζα, αν δεν συνδυαστούν με άσκηση ενδυνάμωσης.

Η μελέτη δεν έχει δημοσιευτεί ακόμα σε επιστημονικό περιοδικό και δεν είναι πειραματική, επομένως δεν μπορεί να αποδείξει αιτιώδη σχέση.

Φωτογραφία: istock