Ακμή: Τα προβιοτικά μπορεί να μειώνουν τα σπυράκια στο πρόσωπο. Τι έδειξε νέα έρευνα

Τα προβιοτικά θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια εναλλακτική προσέγγιση για την αντιμετώπιση της ακμής, αναφέρουν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Αμβέρσας. Σε μελέτη που πραγματοποίησαν διαπίστωσαν ότι με την βοήθειά τους μπορούν αλλάξουν τις συγκεντρώσεις των βακτηρίων στο δέρμα του προσώπου που ευθύνονται για την ακμή.

Τα ευρήματά τους δίνουν ελπίδα σε εκατομμύρια ανθρώπους που υποφέρουν από την επίμονη αυτή δερματοπάθεια, παρά τις συνεχείς προσπάθειές τους να αποκτήσουν λείο και καθαρό δέρμα.

«Η ακμή είναι μια πολύ συχνή πάθηση του δέρματος που απασχολεί συνήθως τους εφήβους και νεαρούς ενήλικες, χωρίς να αποκλείεται η εμφάνισή της σε άτομα κάθε ηλικίας», λέει ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου. «Υπολογίζεται ότι το 80% των ανθρώπων ηλικίας 11 έως 30 ετών θα εμφανίσουν τουλάχιστον μια ήπια μορφή ακμής κάποια στιγμή στη ζωή τους».

Όταν κάποιος έχει ακμή, οι πόροι του δέρματός του αποφράσσονται από τρίχες, σμήγμα, βακτήρια και νεκρά κύτταρα. Το επακόλουθο είναι να αναπτύσσονται σπυράκια, κυρίως:

• Στο πρόσωπο
• Στο στήθος
• Στους ώμους
• Στο πάνω μέρος της πλάτης

Στους παράγοντες που ευνοούν την ανάπτυξη της ακμής συμπεριλαμβάνονται:

• Η υπερπαραγωγή σμήγματος
• Η θυλακική υπερκερατινοποίηση
• Ο αποικισμός του δέρματος από ορισμένα επιβλαβή βακτήρια, όπως το προπιονοβακτηρίδιο της ακμής (propionibacterium acnes)

Τον κίνδυνο να εκδηλωθεί ακμή αυξάνουν επίσης:

• Η κληρονομικότητα
• Οι ορμονικές διαταραχές
• Το στρες
• Η χρήση ακατάλληλων καλλυντικών

Ξηροδερμία από τη θεραπεία

Η θεραπεία της ακμής εξαρτάται από την πιστή εφαρμογή της φαρμακευτικής αγωγής, τονίζει ο δρ Στάμου. Αυτή συχνά συμπεριλαμβάνει τοπικά αντιβιοτικά, τα οποία τείνουν να χρησιμοποιούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Δυστυχώς, η φαρμακευτική αγωγή για την ακμή μπορεί να προκαλέσει διαταραχή του δερματικού φραγμού. Η συνέπεια είναι ξηρότητα και ερεθισμός, που συχνά επηρεάζουν αρνητικά τη συμμόρφωση στην θεραπεία. Επιπλέον, η παρατεταμένη χρήση τοπικών αντιβιοτικών συμβάλλει στην ανθεκτικότητα των μικροβίων σε αυτά.

Παρ’ όλα αυτά, η καταπράϋνση της φλεγμονής και η διατήρηση της ενυδάτωσης του δέρματος και της αποκατάστασης του φραγμού είναι πρωταρχικής σημασίας κατά τη θεραπεία της νόσου.

Τα προβιοτικά τροποποιούν αρκετούς παράγοντες στην παθοφυσιολογία της ακμής, αναφέρει ο δρ Στάμου. Προγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωσή τους:

• Βελτιώνει τον δερματικό φραγμό
• Βελτιώνει την ενυδάτωση του δέρματος
• Εμποδίζει την απώλεια νερού

Η νέα μελέτη

Οι επιστήμονες Αμβέρσας εξέτασαν αν τα προβιοτικά μπορούν να αλλάξουν το μικροβίωμα του δέρματος, ενισχύοντας τους μικροοργανισμούς που είναι ωφέλιμοι για το δέρμα και μειώνοντας όσους το βλάπτουν.

Στη μελέτη τους χρησιμοποίησαν γαλακτοβάκιλλους. Πρόκειται για μία ομάδα βακτηρίων που συνήθως σχετίζονται με το ανθρώπινο έντερο και το ουρογεννητικό σύστημα παρά με το δέρμα. Όπως διαπίστωσαν, ειδικά επιλεγμένα στελέχη τους μεταβάλλουν το μικροβίωμα του δέρματος με θετικό τρόπο. Με αυτό τον τρόπο μειώνονται οι βλάβες που προκαλεί η ακμή.

Οι γαλακτοβάκιλλοι είναι ασφαλή και ωφέλιμα βακτήρια. Παράγουν μία ουσία που λέγεται γαλακτικό οξύ και ασκεί ισχυρή αντιμικροβιακή δράση. Το γαλακτικό οξύ μπορεί να αναστείλει την ανάπτυξη και τη δραστηριότητα πολλών βακτηρίων. Μπορεί επίσης να μειώσει τη φλεγμονή στο δέρμα.

Οι επιστήμονες της Αμβέρσας eπέλεξαν τρία στελέχη γαλακτοβακίλλων (Lacticaseibacillus rhamnosus GG, L. plantarum WCFS1 και Lactiplantibacillus pentosus KCA).

Για να καταστήσουν τα βακτήρια κατάλληλα για τοπική εφαρμογή, ανέπτυξαν μια κρέμα με μικροκάψουλες που τους περιείχε. Κατόπιν ζήτησαν από άτομα με ήπια έως μέτρια ακμή να εφαρμόζουν την κρέμα σε καθημερινή βάση.

Τα ευρήματα

Η παρέμβαση μείωσε με επιτυχία τις φλεγμονώδεις βλάβες στο δέρμα των ασθενών. Διαμόρφωσε επίσης το δερματικό μικροβίωμα, εν μέρει μειώνοντας τη σχετική αφθονία των σταφυλόκοκκων. Οι σταφυλόκοκκοι είναι βακτήρια που ενοχοποιούνται για τη διαιώνιση της ακμής.

Ακόμη και μετά τη διακοπή της εφαρμογής της κρέμας, τα συμπτώματα που προκαλούσε η ακμή παρέμειναν σε ύφεση για αρκετές εβδομάδες. Το γεγονός αυτό οδήγησε τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι οι τρεις γαλακτοβάκιλλοι δρουν, τουλάχιστον εν μέρει, μέσω της διαμόρφωσης του ανοσοποιητικού συστήματος.

Επισημαίνουν, ωστόσο, ότι απαιτούνται περισσότερες έρευνες για να βρεθεί ο τρόπος δράσης αυτών των βακτηρίων για τη θεραπεία της ακμής.

Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται στην ιατρική επιθεώρηση Cell Reports Medicine.

Η φαρμακευτική θεραπεία για την ακμή

Όπως εξηγεί ο δρ Στάμου, η αντιμετώπιση της ακμής εξαρτάται από τη σοβαρότητά της, τον τύπο της και την ηλικία του ασθενούς. Αρχικά μπορεί να προταθεί η χρήση φαρμάκων που εφαρμόζονται τοπικά. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται διάφορες ουσίες που χορηγούνται μεμονωμένα ή σε συνδυασμό μεταξύ τους, όπως:

• Το υπεροξείδιο του βενζοϋλίου
• Το σαλικυλικό οξύ
• Το αζελαϊκό οξύ
• Τα αντιβιοτικά κλινδαμυκίνη και ερυθρομυκίνη, τα οποία ελέγχουν τα επιβλαβή βακτήρια και καταπραΰνουν το δέρμα.

Όταν η αποτελεσματικότητα των τοπικών φαρμάκων είναι πενιχρή, τότε συνιστώνται ισχυρότερα, από του στόματος λαμβανόμενα φάρμακα. Για τη μέτρια ή σοβαρή ακμή χρησιμοποιούνται συνήθως ισοτρετινοΐνη. Σπανιότερα χορηγούνται αντιβιοτικά και σε ορισμένες περιπτώσεις αντισυλληπτικά.

Άλλες θεραπείες

Εκτός από τα φάρμακα, υπάρχουν και άλλες εξειδικευμένες θεραπείες που μπορούν να εφαρμοστούν ανεξάρτητα. Τα χημικά πήλινγκ, λ.χ., συμβάλλουν στην απομάκρυνση του σμήγματος και των νεκρών κυττάρων από το δέρμα. Μειώνουν επίσης τις λευκές κηλίδες και τα μαύρα στίγματα. Επιπλέον, οι ειδικές χημικές ουσίες τους αφαιρούν το ανώτερο στρώμα του δέρματος και το νέο που αναπτύσσεται στη θέση του είναι πιο λείο.

Ιδιαίτερα αποτελεσματική είναι και η φωτοδυναμική θεραπεία, σημειώνει ο δρ Στάμου. Η θεραπεία αυτή αντιμετωπίζει την ενεργό ακμή και συμβάλλει στην εξάλειψη των παλαιότερων σημαδιών ή/και ουλών που αυτή έχει προκαλέσει.

Οι ουλές που προκαλεί η ακμή μπορούν να αντιμετωπιστούν και με λέιζερ, το οποίο διεγείρει την παραγωγή νέου κολλαγόνου. Επιπλέον, το βιολετί-μπλε φως έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της ακμής, επειδή ασκεί τοξική επίδραση στο προπιονοβακτηρίδιο.

Τι να κάνετε

«Η νέα βελγική έρευνα είναι πολύ πιθανό να παράσχει μια νέα, ιδιαίτερα αποτελεσματική θεραπεία κατά της ακμής, συμπληρώνοντας τις ήδη χρησιμοποιούμενες», εκτιμά ο δρ Στάμου. «Έως ότου, όμως, βρουν πρακτική εφαρμογή οι νέες ανακαλύψεις, καλό είναι τα άτομα με επιρρέπεια στην ακμή να εφαρμόζουν τις βασικές συμβουλές πρόληψης». Οι συμβουλές αυτές είναι:

• Καθαρό πρόσωπο
• Σωστή επιλογή καλλυντικών
• Αποφυγή αγγίγματος του δέρματος με τα χέρια

Φωτογραφία: iStock