Υπερτρίχωση (laser αποτρίχωσης)*

• Από Iatropedia

Η ανεπιθύμητη τριχοφυία ήταν πάντα ένα ζήτημα που αφορούσε πολλές γυναίκες και αρκετούς άνδρες, ιδιαίτερα στην Ελλάδα που λόγω φυλετικής ιδιοσυστασίας υπάρχει μεγαλύτερο ποσοστό αυξημένης τριχοφυίας (συγκριτικά πχ με λαούς της βόρειας Ευρώπης). Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνταν ήταν μάλλον επώδυνες και κυρίως χωρίς μόνιμο αποτέλεσμα. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι ενδιαφερόμενοι δοκιμάζουν την αποτρίχωση με laser ή με IPL, με ποικίλα αποτελέσματα.

Ας δούμε κάποιες βασικές αρχές των lasers και των IPL σε συνδυασμό με πρακτικές συμβουλές για καλύτερα και συντομότερα αποτελέσματα.

Στόχος αποτρίχωσης:

Στόχος όλων των πηγών φωτός στην αποτρίχωση είναι η μελανίνη ( η σκούρα χρωστική δέρματος), που είναι συγκεντρωμένη στο θύλακο της τρίχας, οπότε δίνοντας κατάλληλη ενέργεια και διάρκεια παλμού που απορροφάται από αυτή, καταστρέφουμε την τρίχα χωρίς να καίμε το γύρω δέρμα. Στην πράξη, μελανίνη υπάρχει και στην επιδερμίδα οπότε το φως που δίνουμε ‘ ξεγελιέται’ δεν συγκεντρώνεται όλο στο θύλακο αλλά πάει και στο γύρω δέρμα, με τελικό αποτέλεσμα τη μειωμένη αποτελεσματικότητα και την πιθανότητα εγκαύματος. Γι’ αυτό το λόγο ιδανικός συνδυασμός για αποτρίχωση είναι το λευκό δέρμα με σκούρα τρίχα.

Συσκευές αποτρίχωσης και πλεονεκτήματα-μειονεκτήματα

Στην Ελλάδα σε γενικές γραμμές υπάρχουν 3 κατηγορίες lasers για αποτρίχωση (ανάλογα με το μήκος κύματος που χρησιμοποιούν) και τα IPL ( intense pulsed light= έντονο παλμικό φως)) που ΔΕΝ είναι lasers. Θεωρητικά για την εφαρμογή των lasers απαιτείται ιατρική παρουσία και αξιολόγηση των παραμέτρων και του αποτελέσματος, ενώ για τα IPL αρκεί η αισθητικός. Στην Ελλάδα συνήθως δεν τηρούνται και πολύ αυστηρά τα παραπάνω κριτήρια.

Οι τρεις κατηγορίες lasers είναι ο αλεξανδρίτης στα 755nm,το διοδικό στα 800-810nm και το Nd-YAG στα 1064nm. Αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι όσο μεγαλύτερο είναι το μήκος κύματος τόσο βαθύτερα πηγαίνει η δέσμη της ακτινοβολίας (οπότε θερμαίνει και καταστρέφει ολόκληρο το θύλακο της τρίχας) αλλά δυστυχώς τόσο λιγότερο απορροφάται από τη μελανίνη (οπότε συγκεντρώνεται λιγότερο στην τρίχα). Συνεπώς ο αλεξανδρίτης μένει πιο επιφανειακά αλλά ‘έλκεται από το σκούρο’ οπότε είναι ιδανικός για σκούρες τρίχες σε λευκό δέρμα, ενώ σε σκούρο ή μαυρισμένο δέρμα μπορεί να κάνει εύκολα έγκαυμα) .Τα πιο μεγάλα μήκη κύματος πάνε βαθύτερα αλλά δεν απορροφώνται τόσο καλά από τη μελανίνη. Συνεπώς το διοδικό και το Nd-YAG laser είναι καλύτερα για πιο σκούρα δέρματα που έχουν περισσότερη μελανίνη στην επιδερμίδα (πιο δύσκολο να προκληθεί έγκαυμα) και για πιο βαθειές τρίχες (πχ ανδρικές) αλλά πονάνε και περισσότερο.

Τα IPL δεν έχουν ένα μήκος κύματος όπως στα lasers αλλά ένα μεγάλο εύρος από τα 590-1200 nm οπότε δεν απορροφώνται μόνο από τη μελανίνη. Είναι αρκετά αποτελεσματικά σε ανοιχτόχρωμα δέρματα, σε μη ορμονοεξαρτώμενες περιοχές (όπως μασχάλες και μπικίνι) αλλά μπορεί να προκαλέσουν εύκολα έγκαυμα αν ανεβάσουμε την ένταση. Γενικά χρειάζονται περισσότερες συνεδρίες από τα lasers ενώ δεν είναι τόσο αποτελεσματικά, γι'αυτό έχουν πάρει έγκριση για μείωση τριχοφυίας και όχι μόνιμη αποτρίχωση.

Αποτελεσματικότητα αποτρίχωσης με laser

Το δεύτερο στοιχείο που πρέπει να γνωρίζουν οι ενδιαφερόμενοι για αποτρίχωση είναι ότι ακόμα και αν ΄καούν’ όλες οι τρίχες στην περιοχή αποτρίχωσης (δηλαδή η ένταση και το βάθος του φωτός είναι αρκετό και η ακρίβεια του χειριστή κατά τη συνεδρία πλήρης ώστε να επηρεάσει όλες τις τρίχες ) μόνο το 15-20% του συνόλου θα φύγει μόνιμα . Αυτό συμβαίνει γιατί μόνο τόσες τρίχες βρίσκονται στην αναγενή φάση του κύκλου ζωής τους (φάση ανάπτυξης) και αν τις χτυπήσουμε σωστά δεν θα εμφανιστούν πάλι. Οι υπόλοιπες θα πέσουν μεν (όλες αν έγινε σωστά η αποτρίχωση) αλλά θα ξαναβγούν μετά από 4-8 εβδομάδες ανάλογα με την περιοχή. Αυτός είναι και ο λόγος που απαιτούνται περισσότερες συνεδρίες ανά περιοχή.

Το τρίτο και πολύ βασικό στοιχείο είναι αν οι τρίχες βρίσκονται σε ορμονοεξαρτώμενες ή μη περιοχές. Στις μη ορμονοεξαρτώμενες περιοχές που είναι το μπικίνι, τα χέρια (αντιβράχια) οι μασχάλες και οι κνήμες η αποτρίχωση αν γίνει σωστά (δηλαδή με επαρκή ενέργεια, χρόνο παλμού, καλή ψύξη και σωστά μεσοδιαστήματα συνεδριών) αρκούν 6-8 συνεδρίες (υπολογίστε οτι αφαιρείται οριστικά το 15-20% των τριχών που μένουν από την προηγούμενη φορά). Για αυτό το λόγο μπορούμε να υποσχεθούμε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και φυσικά κόστος στις ενδιαφερόμενες όπως επίσης μια σοβαρή έκπτωση αν χρειαστούν περισσότερες φορές. Αντίθετα στις ορμονοεξαρτώμενες περιοχές όπως το πρόσωπο (ιδίως πηγούνι,λαιμός) στο στήθος ή την κοιλιά το να δίνουμε αριθμό συνεδριών είναι παρακινδυνευμένο καθώς οι τρίχες μπορεί να ξαναβγαίνουν συνεχώς και είναι πιο σωστό να ορίζουμε εξαρχής ποσό χρημάτων με κριτήριο το τελικό αποτέλεσμα, ανεξάρτητα από αριθμό συνεδριών που θα χρειαστούν. Σε κάθε περίπτωση πάντως και ανεξάρτητα από το είδος της περιοχής, ακόμα και αν έχουμε πετύχει ένα άριστο αποτέλεσμα (μείωση τριχοφυίας 90-95%) στον αρχικό κύκλο συνεδριών, θα χρειαστεί στη συνέχεια μια συντήρηση περίπου 1 φορά το 6μηνο για να διατηρηθεί το καλό αποτέλεσμα.

-Πριν ξεκινήσετε ή συμφωνήσετε για τη θεραπεία ρωτήστε αν το μηχάνημα που θα χρησιμοποιηθεί είναι laser ή IPL(που όπως είπαμε δεν είναι laser) και ζητήστε να μάθετε την εταιρεία και το μοντέλο του. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά μηχανήματα με διαφορετική αποτελεσματικότητα και ασφάλεια για τα οποία μπορείτε να μάθετε πολλά στοιχεία τόσο από το internet και τις γνώμες άλλων χρηστών όσο και από γιατρούς της εμπιστοσύνης σας. Μην κλείνετε πακέτα αν προηγουμένως δεν ενημερωθείτε σωστά και διασταυρώσετε τις πληροφορίες.

-Το ιδανικό σενάριο πριν την έναρξη της σειράς των συνεδριών είναι να γίνουν λίγες δοκιμαστικές βολές στην περιοχή προς αποτρίχωση για να δει ο γιατρός αν προκαλείται περιθυλακίτιδα (μικρά κοκκινωπά εξογκώματα-δείγμα αποτελεσματικής προσβολής του θυλάκου) και ο ασθενής να αντιληφθεί το επίπεδο του πόνου και το αν θα χρειαστεί αναισθητική κρέμα ή όχι.

- Μην παρασύρεστε από τις χαμηλές τιμές και τις προσφορές που μπορεί να βρίσκετε. Μπορεί η τιμή ανά συνεδρία να σας φαίνεται (ή και να είναι ) πολύ χαμηλή αλλά η συνεδρία να γίνεται τόσο βιαστικά και με χαμηλή ένταση που να χρειαστείτε πολύ περισσότερες φορές και τελικά να πληρώσετε αθροιστικά μεγαλύτερο ποσό και με αμφίβολο αποτέλεσμα. Ζητήστε από την αρχή ένα πιθανό χρονοδιάγραμμα με το συνολικό (περίπου) αριθμό συνεδριών ανάλογα με την περιοχή που σας ενδιαφέρει, το κόστος ανά συνεδρία και το συνολικό κόστος για ένα καλό αποτέλεσμα (μείωση τριχοφυίας 85-95%). Διαπραγματευτείτε σοβαρές εκπτώσεις αν χρειαστούν έξτρα συνεδρίες.

-Προτιμήστε γιατρούς ή κέντρα που κρατάνε αρχείο ασθενών και σημειώνουν κάθε φορά τις παραμέτρους που χρησιμοποίησαν, τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες κατά ή μετά τη συνεδρία (μεταβολή χροιάς δέρματος, έγκαυμα, θυλακίτιδα ή έρπης κ.α), που αξιολογούν το αποτέλεσμα κάθε συνεδρίας και αλλάζουν αντίστοιχα τις ρυθμίσεις (ένταση ,διάρκεια παλμού,συχνότητα) ώστε να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα. Όσο και αν σας φαίνεται απλή διαδικασία η αποτρίχωση, πρέπει να τηρούνται ορισμένοι κανόνες και καλό είναι να απαιτείτε σοβαρή αντιμετώπιση.

-Αν η αιτία της αυξημένης τριχοφυίας είναι ορμονική διαταραχή (πχ αυξημένα ανδρογόνα σε σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών) συζητήστε με το δερματολόγο σας για συνδυασμένη θεραπεία με lasers και αντισυλληπτικά ή/και αντιανδρογόνα από το στόμα. Γενικά δεν συστήνεται να διακόπτετε τη συστηματική από του στόματος αγωγή όταν ξεκινάτε το laser, γιατί όπως είπαμε και στο προηγούμενο άρθρο το ορμονικό υπόβαθρο δυσκολεύει την αποτρίχωση, απαιτώντας περισσότερες συνεδρίες.

-Η περιοχή προς αποτρίχωση πρέπει να είναι ξυρισμένη και να εφαρμόζεται ήπια αποστείρωση πριν τη συνεδρία (πχ με διάλυμα οκτενιδίνης) ενώ μετά καλό είναι να πλένεται για 1-2 ημέρες με σαπούνι χλωρεξιδίνης για την πρόληψη θυλακίτιδας. Αν παρόλα αυτά προκύψει θυλακίτιδα (ιδίως σε καμμένες, παχειές τρίχες) με τοπική εφαρμογή διαλύματος κλινδαμυκίνης υποχωρεί γρήγορα.

-Δεν πρέπει να γίνεται laser αποτρίχωση σε άτομα που λαμβάνουν για την ακμή ισοτρετινοίνη από το στόμα εως 6 μήνες μετά τη διακοπή της, που παίρνουν φωτοευαισθητοποιούς παράγοντες (όπως τετρακυκλίνες) και σε πρόσφατα μαυρισμένη επιδερμίδα, ενώ μετά πρέπει να φοράτε αντιηλιακό με δείκτη προστασίας τουλάχιστον SPF30 το λιγότερο για 1 μήνα. Επίσης καλό είναι να αποφεύγονται κρέμες με ερεθιστικούς παράγοντες όπως τοπικά ρετινοειδή και ΑΗΑ πριν και μετά τη συνεδρία.

Φυσικά για περισσότερες πληροφορίες καλό είναι να συζητήσετε με το δερματολόγο σας, τον πιο ειδικό και στο θέμα της αποτρίχωσης.

Άγις Γραφάκος, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος