Ημέρα της Γης 2016: Γιατί είναι σημαντική (και) για τον άνθρωπο – Ποια η σύνδεση με νέες ασθένειες

  • Μιχάλης Θερμόπουλος
Ημέρα της Γης
Η υγεία μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον κόσμο γύρω μας. Οι επιστήμονες συνεχώς ανακαλύπτουν νέους τρόπους, που τα οικοσυστήματα, μας επηρεάζουν.

Αυτή την Ημέρα της Γης, σκεφτείτε την υγεία τον πλανήτη σαν να ήταν το δικό σας σώμα. Η καταστροφή των ενδιαιτημάτων άγριας ζωής (φυσικό περιβάλλον με άγρια χλωρίδα και πανίδα), για παράδειγμα, μπορεί να αυξήσει τις νέες ασθένειες στις οποίες εκτίθεται ο άνθρωπος.

Ημέρα της Γης: Ασθένειες για τον άνθρωπο

“Αυτό που πραγματικά πρέπει να καταλάβουμε είναι οι επιπτώσεις που οι δραστηριότητες, όπως η αποψίλωση των δασών, τα παγκόσμια ταξίδια και το εμπόριο, καθώς και η εντατικοποίηση της γεωργίας, έχουν για τη διάχυση των ασθενειών από τα άγρια ζώα προς τον άνθρωπο”, λέει ο Jon Epstein, κτηνιατρικός επιδημιολόγος από το Consortium for Environmental Medicine at Wildlife Trust. Για παράδειγμα, η γρίπη των πτηνών εξαπλώνεται από άγρια πτηνά σε οικόσιτα πουλερικά και από εκεί στους ανθρώπους.

“Στην Ασία γίνονται πιθανώς περίπου ένα δισεκατομμύριο επαφές ετησίως μεταξύ ανθρώπων και ζώων και οι πιθανότητες για νέα έξαρση θανατηφόρων ασθενειών, όπως το SARS, η γρίπη των πτηνών και ο πυρετός Nipah, εκτοξεύνται”, λέει ο William Karesh, διευθυντής του κτηνιατρικού προγράμματος στην Wildlife Conservation Society, ο οποίος εντόπισε πρόσφατα τον ιό H5N1 της γρίπης των πτηνών σε αποδημητικά πουλιά στην Μογγολία. Έχει επίσης μελετήσει εκτενώς τον Έμπολα και αποδίδει την προέλευσή του “στην κατανάλωση των άγριων ζώων, που είναι η δημιουργία εστιών της νόσου και στην απώλεια της βιοποικιλότητας”.

Ημέρα της Γης: Έδαφος

Δορυφορικές φωτογραφίες δείχνουν ότι ακόμα και όταν γίνεται επιλεκτικά και με σύνεση, η υλοτομία στον Αμαζόνιο προκαλεί την αύξηση κατά 50-80.000.000 τόνους του διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα κάθε χρόνο, σύμφωνα με τον Gregory Asner, ο οποίος εργάζεται στο Carnegie Institution for Science. Αυτό είναι ένα απλό παράδειγμα παράπλευρων συνεπειών που έχει για την υγεία του ανθρώπου, η επιβάρυνση της υγείας του πλανήτη. Υπάρχει ακόμα η ρύπανση των λεκανών απορροής και ο κατακερματισμός των βιοτόπων με την διάνοιξη νέων δρόμων μέσα από τα δάση, με αποτέλεσμα την αύξηση της ανθρώπινης επαφής με φορείς ασθενειών, όπως κουνούπια, ή τσιμπούρια, που μεταφέρουν τη νόσο του Lyme, την ελονοσία και άλλες σοβαρές ασθένειες.

Η αποψίλωση των δασών και η απώλεια του καθαρού πόσιμου νερού επιδεινώνει τα κρούσματα τέτοιων νοσημάτων. Οι επιπτώσεις των ακραίων καιρικών φαινομένων επίσης επιδεινώνονται από την αποψίλωση των δασών. “Κατά τη διάρκεια του τσουνάμι το Δεκέμβριο του 2004, οι άνθρωποι που ζούσαν κατά μήκος ακτών με υγιή μαγκρόβια δάση και κοραλλιογενείς υφάλους επιβίωσαν σε πολύ μεγαλύτερους αριθμούς”, λέει ο Alfredo Quarto, διευθυντής του Mangrove Action Projec. Τα μαγκρόβια δάση καταστρέφονται για να δημιουργηθούν στην θέση τους λίμνες εκτροφής γαρίδας. Τα τελευταία χρόνια, οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας, αναγνωρίζοντας την σημασία των δασών αυτών στις ακτές, έχουν ξεκινήσει να τα επαναφυτεύουν.

Ημέρα της Γης: Αέρας

Το νέφος στον αέρα δεν επιβαρύνει μόνο τους πνεύμονές σας, αλλά μπορεί να προκαλέσει καρδιακές προσβολές, εγκεφαλικά επεισόδια και άσθμα. Και, σύμφωνα με την αμερικανική Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας (EPA), οι υψηλότερες θερμοκρασίες επιβαρύνουν την υγεία ατόμων με καρδιακά προβλήματα και οδηγούν στην εξάπλωση των τροπικών ασθενειών, όπως η ελονοσία σε πιο εύκρατα κλίματα.

Ημέρα της Γης: Νερό

Χημικές ουσίες, λύματα, απορροή λιπασμάτων και άλλες μορφές ρύπανσης στις ηπειρωτικές περιοχές καταλήγουν, μέσω ποταμών και άλλων διόδων, μέσα στη θάλασσα. Αυτό επιβαρύνει την υγεία όσων κολυμπούν σε κάποιες περιοχές, ή τρέφονται με θαλασσινά από μολυσμένο νερό. Σε όλο τον πλανήτη, υπάρχουν 146 ωκεάνιες “νεκρές ζώνες” χωρίς οξυγόνο, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Στον Κόλπο του Μεξικού, μία νεκρή ζώνη και μόνο καλύπτει περισσότερα από 7.000 τετραγωνικά μίλια (18.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα). Εκεί, η θάλασσα τροφοδοτείται από εκατομμύρια τόνους αζώτου από τα συνθετικά λιπάσματα και περιττώματα των ζώων, από την εκβολή του ποταμού Μισισιπή, δημιουργώντας μια “κόκκινη παλίρροια” φυκιών, τα οποία μπορούν να δηλητηριάσουν απρόσεκτους καταναλωτές οστρακοειδών.

Επίσης, ο νευροτοξικός υδράργυρος που απελευθερώνεται από μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα και από τα εργοστάσια χλωρίου, καταλήγει σε αυξημένες συγκεντρώσεις στον οργανισμό του ξιφία, του κιτρινόπτερου τόνου και άλλων αρπακτικών ψαριών. Η θαλάσσια ζωή απειλείται επίσης από το εμπόριο σε περισσότερα από 1.500 εξωτικά είδη, ενώ το 50-70% των υφάλων σε όλο τον πλανήτη έχει πληγεί από την εξαγωγή των κοραλλιών.

http://environment.nationalgeographic.com