Θυμάρι: Ιδιότητες, πιθανές παρενέργειες και με ποιες ασθένειες συνδέεται

Μιχάλης Θερμόπουλος
30 Σεπτεμβρίου 2021 | 11:30

Το θυμάρι είναι βότανο. Τα λουλούδια, τα φύλλα και το λάδι του χρησιμοποιούνται ως φάρμακο. Το θυμάρι χρησιμοποιείται μερικές φορές σε συνδυασμό με άλλα βότανα.

Το θυμάρι (συνήθως εκχύλισμα, ή έλαιο) λαμβάνεται από το στόμα για:

βρογχίτιδα
κοκκύτη
πονόλαιμο
κολικούς
αρθρίτιδα
στομαχικές διαταραχές
στομαχικούς πόνους (γαστρίτιδα)
διάρροια
νυχτερινό ύπνο
κινητικές διαταραχές στα παιδιά
εντερικά αέρια (μετεωρισμός)
παρασιτικές λοιμώξεις από σκουλήκια
δερματικές διαταραχές

Χρησιμοποιείται επίσης για την αύξηση της ροής των ούρων (ως διουρητικό), για την απολύμανση των ούρων και ως διεγερτικό της όρεξης.

Μερικοί άνθρωποι εφαρμόζουν θυμάρι απευθείας στο δέρμα για:

βραχνάδα (λαρυγγίτιδα)
πρησμένες αμυγδαλές (αμυγδαλίτιδα)
κακή αναπνοή

Το έλαιο θυμαριού χρησιμοποιείται ως μικροβιοκτόνο στα στοματικά διαλύματα και τα λιπαντικά. Εφαρμόζεται επίσης στο τριχωτό της κεφαλής για τη θεραπεία της φαλάκρας και στα αυτιά για την καταπολέμηση βακτηριακών και μυκητιασικών λοιμώξεων.

Η θυμόλη (thymol), μία από τις χημικές ουσίες στο θυμάρι, χρησιμοποιείται μαζί με μια άλλη χημική ουσία, την χλωρεξιδίνη (chlorhexidine), ως ουσία για την πρόληψη της φθοράς των δοντιών.

Στα τρόφιμα, το θυμάρι χρησιμοποιείται ως αρωματικός παράγοντας. Το λάδι κόκκινου θυμαριού χρησιμοποιείται σε αρώματα. Χρησιμοποιείται επίσης σε σαπούνια, καλλυντικά και οδοντόκρεμες.

Το θυμάρι περιέχει χημικές ουσίες που μπορεί να βοηθήσουν σε βακτηριακές και μυκητιασικές λοιμώξεις και μικρούς ερεθισμούς. Μπορεί επίσης να ανακουφίσει τους σπασμούς των λείων μυών, όπως ο βήχας.

Θυμάρι: Χρήσεις και αποτελεσματικότητα

Πιθανώς αποτελεσματικό για:

Βρογχίτιδα: Ορισμένες έρευνες υποδεικνύουν ότι η λήψη θυμαριού από το στόμα, σε συνδυασμό με διάφορα άλλα βότανα, βελτιώνει τα συμπτώματα της βρογχίτιδας, όπως βήχας, πυρετός και αυξημένη παραγωγή πτυέλων σε ενήλικες, παιδιά και εφήβους.
Βήχας: Ορισμένες έρευνες υποδεικνύουν ότι η λήψη θυμαριού από το στόμα, από μόνο του ή σε συνδυασμό με διάφορα άλλα βότανα, μειώνει τον βήχα σε άτομα με βρογχίτιδα, λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος ή κοινά κρυολογήματα.
Τριχόπτωση: Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι η εφαρμογή ελαίου λεβάντας σε συνδυασμό με αιθέρια έλαια από θυμάρι, δεντρολίβανο και κέδρο στο τριχωτό της κεφαλής βελτιώνει την ανάπτυξη των μαλλιών έως και στο 44% των ατόμων με τριχόπτωση μετά από 7 μήνες θεραπείας.
Κινητικές διαταραχές: Η λήψη ελαίου θυμαριού σε συνδυασμό με έλαιο νυχτολούλουδου, ιχθυέλαια και βιταμίνη Ε, φαίνεται να βελτιώνει τις κινητικές διαταραχές σε παιδιά με κινητικές διαταραχές.
Κολικός
Λοιμώξεις του αυτιού
Οίδημα (φλεγμονή) των αμυγδαλών
Αποτροπή της ούρησης στο κρεβάτι
Πονόλαιμος
Κακή αναπνοή
Οίδημα (φλεγμονή) των πνευμόνων και του στόματος

Χρειάζονται περισσότερα στοιχεία για να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα του θυμαριού για αυτές τις χρήσεις.

Θυμάρι: Πιθανές παρενέργειες

Είναι πιθανώς ασφαλές, όταν καταναλώνεται σε κανονικές ποσότητες τροφίμων.
Είναι επίσης πιθανώς ασφαλές, όταν λαμβάνεται ως φάρμακο για σύντομα χρονικά διαστήματα. Μπορεί να προκαλέσει αναστάτωση στο πεπτικό σύστημα.
Το έλαιο θυμαριού είναι πιθανώς ασφαλές όταν εφαρμόζεται στο δέρμα. Σε μερικούς ανθρώπους, η εφαρμογή του ελαίου στο δέρμα μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό. Αλλά δεν υπάρχουν αρκετές πληροφορίες για να γνωρίζουμε εάν το θυμάρι είναι ασφαλές να λαμβάνεται από το στόμα σε φαρμακευτικές δόσεις.

Ειδικές προφυλάξεις και προειδοποιήσεις:

Παιδιά: Το θυμάρι είναι πιθανώς ασφαλές, όταν καταναλώνεται από παιδιά σε κανονικές ποσότητες τροφής. Είναι επίσης πιθανώς ασφαλές, όταν λαμβάνεται ως φάρμακο για σύντομα χρονικά διαστήματα. Δεν υπάρχουν αρκετές πληροφορίες για το εάν το έλαιο θυμαριού είναι ασφαλές για παιδιά όταν εφαρμόζεται στο δέρμα, ή λαμβάνεται από το στόμα.
Κύηση και θηλασμός: Το θυμάρι είναι πιθανώς ασφαλές για έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες, όταν καταναλώνεται σε κανονικές ποσότητες τροφής. Αλλά δεν είναι γνωστό εάν είναι ασφαλές να χρησιμοποιείτε θυμάρι σε μεγαλύτερες φαρμακευτικές ποσότητες. Τηρήστε τις ποσότητες τροφής εάν είστε έγκυος, ή θηλάζετε.
Αλλεργία στη ρίγανη και παρόμοια φυτά: Οι άνθρωποι που είναι αλλεργικοί στη ρίγανη, ή σε άλλα είδη της οικογένειας βοτάνων lamiaceae μπορεί επίσης να είναι αλλεργικοί στο θυμάρι.
Διαταραχές αιμορραγίας: Το θυμάρι μπορεί να επιβραδύνει την πήξη του αίματος. Η λήψη θυμαριού μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αιμορραγίας, ειδικά εάν χρησιμοποιείται σε μεγάλες ποσότητες.
Ευαίσθητες σε ορμόνες καταστάσεις, όπως ο καρκίνος του μαστού, ο καρκίνος της μήτρας, ο καρκίνος των ωοθηκών, η ενδομητρίωση ή τα ινομυώματα της μήτρας: Το θυμάρι μπορεί να δράσει όπως τα οιστρογόνα στο σώμα. Εάν έχετε οποιαδήποτε κατάσταση που μπορεί να επιδεινωθεί από την έκθεση στα οιστρογόνα, μην χρησιμοποιείτε θυμάρι.
Χειρουργική επέμβαση: Το θυμάρι μπορεί να επιβραδύνει την πήξη του αίματος, οπότε υπάρχει κάποια ανησυχία ότι μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο επιπλέον αιμορραγίας κατά τη διάρκεια και μετά από μία χειρουργική επέμβαση. Σταματήστε να χρησιμοποιείτε θυμάρι τουλάχιστον 2 εβδομάδες πριν από μια προγραμματισμένη χειρουργική επέμβαση.