Νέα κλινική μελέτη για την αγκυλοποιητική σπονδυλοαρθρίτιδα

  • Μαρία Τσιλιμιγκάκη
Η Novartis ανακοίνωσε την έναρξη της SURPASS, μιας κλινικής δοκιμής άμεσης σύγκρισης της σεκουκινουμάμπης έναντι της προτεινόμενης βιοομοειδούς αδαλιμουμάμπης στην αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα (ΑΣ). Η SURPASS είναι η πρώτη κλινική δοκιμή άμεσης σύγκρισης που μελετά την ανωτερότητα της σεκουκινουμάμππης στην επιβράδυνση της οστικής βλάβης στη σπονδυλική και επί του παρόντος, στρατολογεί ασθενείς και η πρώτη επίσκεψη πρώτου ασθενούς πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2017.

Η SURPASS και η EXCEED ανήκουν σε ένα ευρύτερο πρόγραμμα ρευματολογίας για τη σεκουκινουμάμπη. Η EXCEED είναι μια κλινική δοκιμή άμεσης σύγκρισης της σεκουκινουμάμπης έναντι της αδαλιμουμάμπης στην ψωριασική αρθρίτιδα (ΨΑ), η οποία ήδη στρατολογεί ασθενείς. Η EXCEED είναι η πρώτη μεγάλης έκτασης διπλά τυφλή, άμεσης σύγκρισης κλινική δοκιμή έναντι της αδαλιμουμάμπης στην ΨΑ με την ανωτερότητα ως πρωτεύον καταληκτικό σημείο.

«Η σεκουκινουμάμπη υποστηρίζεται από ισχυρά κλινικά δεδομένα αποτελεσματικότητας και ασφάλειας, ενώ έχει ήδη υποστηρίξει περισσότερους από 125.000 ασθενείς παγκοσμίως.», δήλωσε ο Vas Narasimhan, Global Head, Drug Development και Chief Medical Officer της Novartis. «Πολλοί ασθενείς που πάσχουν από ΨΑ και ΑΣ δεν μπορούν να απολαύσουν μια κανονική ζωή, καθώς παρουσιάζουν επίμονο πόνο και κόπωση, και διατρέχουν κίνδυνο μακροπρόθεσμης απώλειας της κινητικότητας. Οι ασθενείς αυτοί αξίζουν την καλύτερη δυνατή θεραπεία και ευελπιστούμε ότι οι δοκιμές EXCEED και SURPASS θα δώσουν πολύτιμες απαντήσεις για τους γιατρούς και τους ασθενείς όσον αφορά τη λήψη αποφάσεων».

Βιολογικός παράγοντας

Η σεκουκινουμάμπη είναι ο πρώτος στοχευμένος βιολογικός παράγοντας που αναστέλλει συγκεκριμένα την IL-17A, θεμελιώδη κυτταροκίνη που εμπλέκεται στη φλεγμονή των ενθέσεων στη σπονδυλαρθρίτιδα, η οποία παίζει πολύ βασικό ρόλο στην ΨΑ και την ΑΣ. Και οι δύο παθήσεις είναι δυσάρεστα αυτοάνοσα νοσήματα με υψηλό κίνδυνο απώλειας της κινητικότητας. Περίπου 40% των ασθενών με ΨΑ θα αναπτύξουν μη αναστρέψιμη βλάβη των αρθρώσεων και μόνιμη σωματική παραμόρφωση. Για τους ασθενείς με ΑΣ, η φλεγμονή των ιερολαγόνιων αρθρώσεων και ο σχηματισμός νέων οστών της σπονδυλικής στήλης συσχετίζονται με τα αυξημένα επίπεδα IL-17A, με τα σοβαρά περιστατικά να εξελίσσονται σε μη αναστρέψιμη σύντηξη της σπονδυλικής στήλης.

Η σεκουκινουμάμπη είναι ο πρώτος και ο μοναδικός πλήρως ανθρώπινος αναστολέας της IL-17A που είναι εγκεκριμένος για τη θεραπεία της ΑΣ, της ΨΑ και της ψωρίασης. Έχει επιδείξει ταχεία και διατηρούμενη αποτελεσματικότητα, καθώς και ένα συνεχώς ευνοϊκό προφίλ ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένου του άλγους στο σημείο της ένεσης σε ποσοστά παρόμοια με εκείνα του εικονικού φαρμάκου. Έως σήμερα, η σεκουκινουμάμπη έχει χρησιμοποιηθεί από περισσότερους από 90.000 ασθενείς παγκοσμίως.

Σχετικά με τη σεκουκινουμάμπη και την IL-17A

Η σεκουκινουμάμπη είναι ο πρώτος και ο μοναδικός πλήρως ανθρώπινος αναστολέας της IL-17A που είναι εγκεκριμένος για τη θεραπεία της αγκυλοποιητικής σπονδυλαρθρίτιδας (ΑΣ), της ψωριασικής αρθρίτιδας (ΨΑ) και της ψωρίασης. Η σεκουκινουμάμπη είναι μια στοχευμένη θεραπεία που αναστέλλει συγκεκριμένα την IL-17A, μια θεμελιώδη κυτταροκίνη η οποία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην παθογένεση της ΑΣ, της ΨΑ και της ψωρίασης. Η σεκουκινουμάμπη είναι εγκεκριμένη σε περισσότερες από 70 χώρες για τη θεραπεία της ενεργού ΑΣ και της ΨΑ, μεταξύ των οποίων στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς και στην Ιαπωνία.

Επιπλέον, η σεκουκινουμάμπη είναι εγκεκριμένη για τη θεραπεία της μέτριας έως σοβαρής ψωρίασης κατά πλάκας σε περισσότερες από 80 χώρες, μεταξύ των οποίων στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Ιαπωνία, την Ελβετία, την Αυστραλία, τις ΗΠΑ και τον Καναδά. Στην Ευρώπη, η σεκουκινουμάμπη είναι εγκεκριμένη για τη συστημική θεραπεία πρώτης γραμμής της μέτριας έως σοβαρής ψωρίασης κατά πλάκας σε ενήλικες ασθενείς. Στις ΗΠΑ, η σεκουκινουμάμπη είναι εγκεκριμένη ως θεραπεία για τη μέτρια έως σοβαρή ψωρίαση κατά πλάκας σε ενήλικες ασθενείς που είναι υποψήφιοι για συστημική θεραπεία ή φωτοθεραπεία.

Σχετικά με την κλινική δοκιμή άμεσης σύγκρισης SURPASS

Η Novartis ξεκίνησε την SURPASS, την πρώτη στα χρονικά κλινική δόκιμη άμεσης σύγκρισης ως προς την ανωτερότητα της σεκουκινουμάμπης έναντι της προτεινόμενης βιοομοειδούς αδαλιμουμάμπης* στην επιβράδυνση της οστικής βλάβης στη σπονδυλική στήλη ως πρωτεύοντος καταληκτικού σημείου στην ΑΣ. Η επίδραση στην εξελικτική δομική βλάβη της σπονδυλικής στήλης είναι ένα από τα σημαντικά χαρακτηριστικά που αναζητούν οι κλινικοί γιατροί κατά την αξιολόγηση της απόδοσης των θεραπευτικών επιλογών για την ΑΣ. Η SURPASS θα επιτρέψει στους κλινικούς γιατρούς και τους ασθενείς να λαμβάνουν καλύτερες θεραπευτικές επιλογές αξιολογώντας αυτό το σημαντικό χαρακτηριστικό της θεραπείας για την ΑΣ, μειώνοντας την εξέλιξη της δομικής βλάβης στη σπονδυλική στήλη.

Μεγαλύτερη μελέτη

Η SURPASS θα είναι η μεγαλύτερη τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη μελέτη μιας βιολογικής θεραπείας στην ΑΣ, ενώ είναι μια διετής μελέτη παράλληλων ομάδων με τρία θεραπευτικά σκέλη: το σκέλος της σεκουκινουμάμπης 150mg υποδόριας χορήγησης, το σκέλος της σεκουκινουμάμπης 300mg υποδόριας χορήγησης και το σκέλος της προτεινόμενης βιοομοειδούς αδαλιμουμάμπης* 40 mg υποδόριας χορήγησης σε ασθενείς με ενεργή ΑΣ. Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο είναι το ποσοστό ασθενών χωρίς ακτινολογική δομική εξέλιξη στη σπονδυλική στήλη, η οποία ορίζεται ως μια μεταβολή της τιμής της mSASSS ≤0,5 σε σχέση με την αρχική τιμή, στα 2 έτη. Τα κύρια δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία είναι η μέση μεταβολή της mSASSS, ο σχηματισμός νέων συνδεσμόφυτων και οι μετρήσεις της φλεγμονής μέσω μαγνητικής τομογραφίας, στα 2 έτη.

Σχετικά με την κλινική δοκιμή άμεσης σύγκρισης EXCEED

Η Novartis ξεκίνησε την EXCEED, την πρώτη στα χρονικά μεγάλης κλίμακας διπλά τυφλή κλινική δοκιμή άμεσης σύγκρισης, η οποία αξιολογεί την αδαλιμουμάμπη έναντι της σεκουκινουμάμπης. Η EXCEED είναι μια μονοετής, πολυκεντρική, τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή, ενεργού ελέγχου μελέτη Φάσης IIIb, η οποία αξιολογεί την αποτελεσματικότητα της μονοθεραπείας με σεκουκινουμάμπη σε σύγκριση με τη μονοθεραπεία με αδαλιμουμάμπη σε ασθενείς με ενεργή ΨΑ που δεν έχουν λάβει προηγούμενη βιολογική θεραπεία. Η μελέτη θα περιλαμβάνει έναν μεγάλο πληθυσμό ασθενών, στον οποίο συμμετέχουν πάνω από 800 ασθενείς με ΨΑ που δεν έχουν λάβει προηγούμενη βιολογική θεραπεία.

Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο θα αξιολογήσει την στατιστική ανωτερότητα της μονοθεραπείας με σεκουκινουμάμπη έναντι της μονοθεραπείας με αδαλιμουμάμπη για τα ποσοστά ανταπόκρισης ACR20 στο ένα έτος. Άλλα δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία, όλα στις 52 εβδομάδες, είναι η ανταπόκριση PASI90, η ανταπόκριση ACR 50, ο δείκτης αναπηρίας (βαθμολογία HAQ-DI) σε σχέση με την αρχική τιμή, και η αποδρομή της ενθεσίτιδας.

Σχετικά με την αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα και την ψωριασική αρθρίτιδα

Η ΑΣ ανήκει στην οικογένεια των χρόνιων φλεγμονωδών νόσων που περιλαμβάνει και την ΨΑ. Η ΑΣ χαρακτηρίζεται από φλεγμονή των ιερολαγόνιων αρθρώσεων και σχηματισμό νέων οστών της σπονδυλικής στήλης που προκαλείται από τα αυξημένα επίπεδα IL-17A, με τα σοβαρά περιστατικά να εξελίσσονται σε μη αναστρέψιμη σύντηξη της σπονδυλικής στήλης. Η ΑΣ μπορεί να προκαλέσει σοβαρή υποβάθμιση της κινητικότητας της σπονδυλικής στήλης και της σωματικής λειτουργικότητας, η οποία έχει αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής. Συνήθως, προσβάλλει κυρίως άνδρες που διανύουν την δεύτερη και την τρίτη δεκαετία της ζωής τους.

Η ΨΑ είναι ένα δυσάρεστο αυτοάνοσο νόσημα με υψηλό κίνδυνο απώλειας της κινητότητας.

Τα συμπτώματα της ΨΑ περιλαμβάνουν άλγος και δυσκαμψία των αρθρώσεων, ψωρίαση του δέρματος και των ονύχων, οίδημα στα δάκτυλα των χεριών και των ποδιών, επίμονο και επώδυνο οίδημα στους τένοντες και μη αναστρέψιμη βλάβη των αρθρώσεων. Έως και 40% των ασθενών μπορεί να παρουσιάζουν καταστροφή των αρθρώσεων και μόνιμη σωματική παραμόρφωση.

Η IL-17A παίζει σημαντικό ρόλο στην παθογένεση της ΑΣ, της ΨΑ και της ψωρίασης κατά πλάκας. Έως και 30% των πασχόντων από ψωρίαση θα αναπτύξουν ΨΑ κατά τη διάρκεια της ζωής τους και ένας στους τέσσερις ασθενείς με ψωρίαση ενδέχεται να πάσχει από αδιάγνωστη ΨΑ20,21.

* Η προτεινόμενη βιοομοειδής αδαλιμουμπάμπη που χρησιμοποιείται στην μελέτη SURPASS είναι μια υπό ανάπτυξη ουσία από την Sandoz, η οποία είναι υπό αναθεώρηση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων για την θεραπεία σοβαρών ανοσολογικών νοσημάτων.