Καρκίνος του πνεύμονα: Κάθε δεκαετία χάνεται μια πόλη στην Ελλάδα

Ρούλα Τσουλέα
24 Νοεμβρίου 2018 | 16:10

Μία ολόκληρη πόλη χάνεται κάθε δεκαετία από καρκίνο του πνεύμονα στη χώρα μας.

Ο καρκίνος του πνεύμονα κοστίζει ετησίως χιλιάδες ζωές στην Ελλάδα. Στην πραγματικότητα, κάθε δεκαετία αφανίζει μια ολόκληρη πόλη.

Τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για τους θανάτους στην Ελλάδα ανά έτος, αιτία, φύλο και ηλικία είναι κάτι παραπάνω από αποκαλυπτικά.

Την περίοδο 2005-2015 χάθηκαν εξαιτίας του πάνω από 70.000 άνδρες και γυναίκες. Μάλιστα ο αριθμός των θανάτων αυξάνεται χρόνο με το χρόνο. Έτσι, ενώ το 2005 ο συνολικός αριθμός των θυμάτων και στα δύο φύλα ήταν περίπου 6.000, το 2014 ξεπέρασε τους 7.000 και το 2015 τους 7.100.

Πιο αναλυτικά, το 2015 έχασαν τη ζωή τους από καρκίνο του πνεύμονα 7.158 άνθρωποι. Οι 5.745 ήσαν άνδρες και οι 1.413 γυναίκες.

Αντίστοιχα το 2014 πέθαναν συνολικά 7.080 άνθρωποι (5.726 άνδρες και 1.354 γυναίκες).

Η συντριπτική πλειονότητα των θυμάτων της νόσου είχαν ηλικία άνω των 60 ετών. Το 2015, λ.χ., οι σχεδόν 6.000 άνδρες και γυναίκες που απεβίωσαν, είχαν προχωρημένη ηλικία.

Ωστόσο την ίδια χρονιά ο καρκίνος του πνεύμονα κόστισε και τη ζωή σε 859 50άρηδες, οι 253 από τους οποίους είχαν ηλικία 50-54 ετών και οι 606 είχαν ηλικία 55-59 ετών.

Από τις γυναίκες, σχεδόν οι δύο στις δέκα (το 19,4%) είχαν ηλικία κάτω των 60 ετών. Το αντίστοιχο ποσοστό στους άνδρες, όμως, ήταν μόλις 13,5%.

Καθυστερημένη διάγνωση

«Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι μία δύσκολη ασθένεια. Παρά τις νέες επιστημονικές μεθόδους που έχουν αναπτυχθεί, εξακολουθούν να πεθαίνουν οι άνθρωποι από αυτόν σε μεγαλύτερη αναλογία απ’ ό,τι από καρκίνο του παχέος εντέρου και καρκίνο του μαστού», λέει ο ογκολόγος-παθολόγος Ιωάννης Μπουκοβίνας, πρόεδρος της Εταιρείας Ογκολόγων–Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ) και διευθυντής της Ογκολογικής Μονάδας στην «Βιοκλινική» Θεσσαλονίκης.

Κύριος λόγος γι’ αυτό είναι η καθυστερημένη διάγνωση. «Ο καρκίνος του πνεύμονα δεν γίνεται εύκολα αντιληπτός από τον πάσχοντα», λέει ο ογκολόγος-παθολόγος Πάρις Κοσμίδης, διευθυντής της Β’ Παθολογικής-Ογκολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Υγεία». «Δεν μπορεί κανείς να δει ή να ψηλαφήσει τους πνεύμονές του. Έτσι, μοιραία εγείρονται υπόνοιες μόνο όταν εκδηλωθούν συμπτώματα, όπως ένας επίμονος, επιδεινούμενος βήχας ή πόνος στο θώρακα».

Δυστυχώς, τα ύποπτα συμπτώματα συνήθως αναπτύσσονται όταν ο όγκος είναι ήδη προχωρημένος. Ωστόσο η προχωρημένη νόσος δεν έχει καλή πρόγνωση: το μέσο ποσοστό επιβίωσης στα 5 χρόνια από τη διάγνωση είναι περίπου 17%. Όταν όμως ο καρκίνος εντοπιστεί σε αρχικό στάδιο, το αντίστοιχο ποσοστό μπορεί να ξεπεράσει το 80%.

Προληπτικό τσεκάπ

«Η διάγνωση θα μπορούσε να γίνεται πιο νωρίς εάν εφαρμοζόταν προληπτικός έλεγχος (screening) για τους καπνιστές, όπως προτείνεται από μεγάλους διεθνείς οργανισμούς», λέει ο κ. Κοσμίδης. «Έχει βρεθεί ότι ο προληπτικός έλεγχος με αξονική τομογραφία θώρακα χαμηλής ακτινοβολίας (low dose CT) μπορεί να μειώσει κατά 20% τη θνητότητα από καρκίνο του πνεύμονα. Η εξέταση αυτή συνιστάται, αλλά προς το παρόν δεν έχει εφαρμοστεί ευρέως, όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά διεθνώς».

Η διάγνωση καθυστερεί ακόμα περισσότερο επειδή οι ασθενείς δεν πηγαίνουν αμέσως στον γιατρό όταν εκδηλώνουν ύποπτα συμπτώματα.

«Υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα μεσολαβούν δύο μήνες από τη στιγμή που εμφανίζεται το πρώτο σύμπτωμα έως ότου γίνει η διάγνωση», λέει ο κ. Μπουκοβίνας. «Αυτό είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό χρονικό διάστημα, διότι πρόκειται για έναν καρκίνο που αν αφεθεί ανεξέλεγκτος είτε επεκτείνεται τοπικά και καθίσταται ανεγχείρητος, είτε κάνει μεταστάσεις».

Απ’ το Δημοτικό

Εντούτοις, ιδιαίτερα αυξημένη δεν είναι μόνο η θνησιμότητα από καρκίνο του πνεύμονα, αλλά και ο αριθμός των νέων κρουσμάτων κάθε χρόνο.

Το 2020 προβλέπεται ότι θα καταγραφούν 2,1 εκατομμύρια κρούσματα καρκίνου του πνεύμονα σε όλο τον κόσμο. Και αυτό, παρά τις εντατικές προσπάθειες για περιορισμό του καπνίσματος, που ευθύνεται για το 80% από αυτά.

«Νομίζαμε ότι η επίπτωση θα μειωνόταν με την ευρεία εφαρμογή των μέτρων κατά του καπνίσματος», λέει ο κ. Μπουκοβίνας. «Δυστυχώς, όμως, έχουμε πολύ δρόμο ακόμα για να φτάσουμε σε ένα σημείο να αναγνωρίζουν όλοι τις βλαβερές συνέπειές του».

Του λόγου το αληθές αποδεικνύουν μελέτες στην Ελλάδα και διεθνώς που δείχνουν ότι ποσοστό έως 10% των παιδιών του Δημοτικού έχουν δοκιμάσει τσιγάρο! Το ίδιο και το 15-17% των παιδιών που πηγαίνουν στην Β’ Γυμνασίου.

«Τα δεδομένα αυτά αποδεικνύουν ότι χρειάζεται παρέμβαση από τα σχολεία, από τα δημοτικά, για να κτυπηθεί το κακό στη ρίζα του», τονίζει ο πρόεδρος της ΕΟΠΕ.