Ευρέως χρησιμοποιούμενα φάρμακα για τη ναυτία συνδέθηκαν με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού

  • Μιχάλης Θερμόπουλος
εγκεφαλικό επεισόδιο
Φάρμακα γνωστά ως αντιντοπαμινεργικά αντιεμετικά (antidopaminergic antiemetics, ή ADAs) που χρησιμοποιούνται ευρέως για την ανακούφιση από τη ναυτία και τον έμετο, σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στην μεγάλη επιστημονική επιθεώρηση The BMJ.

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι και τα τρία φάρμακα που μελετήθηκαν (δομπεριδόνη, μετοπιμαζίνη και μετοκλοπραμίδη) συσχετίστηκαν με αυξημένο κίνδυνο για ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο, ειδικά τις πρώτες ημέρες χρήσης.

Αλλά η υψηλότερη αύξηση του κινδύνου βρέθηκε για την μετοπιμαζίνη και τη μετοκλοπραμίδη.

Οι ερευνητές λένε ότι η πιθανή δράση αυτών των φαρμάκων στη ροή του αίματος στον εγκέφαλο θα μπορούσε να εξηγήσει αυτόν τον υψηλότερο κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο.

Πώς δρουν τα φάρμακα για τη ναυτία

Όπως τα αντιψυχωσικά, τα ADA είναι αντιντοπαμινεργικά φάρμακα: δρουν αναστέλλοντας τη δραστηριότητα της ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. Τα αντιψυχωσικά έχουν συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου. Αλλά δεν είναι γνωστό εάν αυτός ο κίνδυνος θα μπορούσε να επεκταθεί και σε άλλα αντιντοπαμινεργικά, όπως εκείνα για την ανακούφιση από τη ναυτία και τον έμετο.

Για να εξετάσει αυτήν την πιθανότητα, μια ομάδα ερευνητών στη Γαλλία από τα πανεπιστήμια του Inserm και του Bordeaux ξεκίνησαν να εκτιμήσουν τον κίνδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου που σχετίζεται με τη χρήση ADA φαρμάκων σε πραγματικό περιβάλλον.

Εντόπισαν 2.612 ασθενείς από την εθνική βάση δεδομένων του γαλλικού συστήματος αποζημίωσης υγειονομικής περίθαλψης (SNDS) με πρώτο ισχαιμικό εγκεφαλικό μεταξύ 2012 και 2016 και τουλάχιστον μία αποζημίωση για δομπεριδόνη, μετοπιμαζίνη, ή μετοκλοπραμίδη τις 70 ημέρες πριν από το εγκεφαλικό τους. Οι ασθενείς είχαν μέση ηλικία τα 72 έτη και το 34% ήταν άνδρες.

Συνέκριναν τις συχνότητες αυτών των ληπτών ADA μεταξύ:

  • μιας περιόδου κινδύνου (14 ημέρες έως 1 ημέρα πριν από το εγκεφαλικό επεισόδιο) και
  • τρεις αντίστοιχες περιόδους αναφοράς (70-57 ημέρες, 56-43 ημέρες και 42-29 ημέρες πριν από το εγκεφαλικό επεισόδιο)

Στη συνέχεια, οι ασθενείς με εγκεφαλικό αντιστοιχίστηκαν ανάλογα με την ηλικία, το φύλο και τους παράγοντες κινδύνου για εγκεφαλικό σε μια υγιή ομάδα ελέγχου 21.859 τυχαία επιλεγμένων ατόμων που έλαβαν επίσης ADA την ίδια χρονική περίοδο.

Μεταξύ των ασθενών με εγκεφαλικό επεισόδιο, 1.250 έλαβαν ADA τουλάχιστον μία φορά στην περίοδο κινδύνου και 1.060 κατά τις περιόδους αναφοράς. Από την ομάδα ελέγχου, 5.128 και 13.165 έλαβαν ADA τουλάχιστον μία φορά κατά την περίοδο κινδύνου και αναφοράς, αντίστοιχα.

Εγκεφαλικό: 3 φορές αυξημένος κίνδυνος για κάποιους χρήστες φαρμάκων για τη ναυτία

Αφότου έλαβαν υπόψη πιθανούς παράγοντες επιρροής, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι νέοι χρήστες αυτών των φαρμάκων για ναυτία και έμετο θα μπορούσαν να διατρέχουν 3 φορές αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού αμέσως μετά την έναρξη της θεραπείας.

Περαιτέρω αναλύσεις ανά ηλικία, φύλο και ιστορικό άνοιας έδειξαν παρόμοια αποτελέσματα, με τους άνδρες να διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο (3,59 φορές).

Ο κίνδυνος φάνηκε να αυξάνεται για όλα τα ADA φάρμακα, με την υψηλότερη αύξηση να παρατηρείται για την μετοπιμαζίνη (αύξηση 3,62 φορές) και τη μετοκλοπραμίδη (αύξηση 3,53 φορές). Αυτά είναι τα δύο φάρμακα που διασχίζουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό.

Περιορισμοί της έρευνας

Αυτή είναι μια μελέτη παρατήρησης, και ως εκ τούτου, δεν μπορεί να προσδιορίσει την αιτία. Οι ερευνητές επισημαίνουν και ορισμένους περιορισμούς που είναι εγγενείς στις μελέτες βάσεων δεδομένων, όπως η έλλειψη πληροφοριών σχετικά με την συνταγογραφούμενη ημερήσια δόση, τη διάρκεια λήψης των φαρμάκων και τους υποτύπους ισχαιμικών εγκεφαλικών που καταγράφηκαν.

Ωστόσο, λένε ότι τα αποτελέσματά τους δείχνουν ότι ο κίνδυνος ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου φαίνεται να σχετίζεται με τη χρήση αντιεμετικών φαρμάκων για τη ναυτία.

Και παρόλο που απαιτείται περαιτέρω έρευνα αιτιωδών συμπερασμάτων για να επιβεβαιωθεί αυτή η συσχέτιση σε άλλα περιβάλλοντα, υποστηρίζουν ότι “ο υψηλότερος κίνδυνος που διαπιστώνεται για φάρμακα που διαπερνούν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό υποδηλώνει μια πιθανή κεντρική επίδραση, πιθανώς μέσω μιας δράσης στην εγκεφαλική ροή αίματος”.

Πηγή: https://medicalxpress.com

φωτό: iStock

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Κανέλα, κουρκούμη, τζίντζερ, σκόρδο και πιπέρι καγέν: Τρομερά οφέλη για πίεση, φλεγμονή, ναυτία, καρδιά και πόνο

Ναυτία (ασθένεια κίνησης): Τι να κάνετε αν ζαλίζεστε στο αυτοκίνητο, στο πλοίο ή στο τρένο

Εγκεφαλικό: Τι είναι ένα ισχαιμικό επεισόδιο – Συμπτώματα και αίτια

Πότε η παρακεταμόλη επιδεινώνει την υπέρταση και αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιακά κι εγκεφαλικό