Έλληνες ειδικοί δημιούργησαν γάλα πλούσιο σε μελατονίνη, τι προσφέρει η ορμόνη

  • Ρούλα Τσουλέα
μελατονίνη
Τι είναι η μελατονίνη και τι έχουν δείξει οι έως τώρα μελέτες για τις επιδράσεις της στην υγεία

Ένα γάλα που προέρχεται αποκλειστικά και μόνο από το άρμεγμα των αγελάδων το βράδυ, ανέπτυξαν Έλληνες επιστήμονες στη Θεσσαλονίκη. Το γάλα ονομάστηκε «Βραδινό» και είναι υψηλής περιεκτικότητας σε μελατονίνη.

Την παρουσίασή του έκαναν η Αμερικάνικη Γεωργική Σχολή (ΑΓΣ) και το Εργαστήριο Ζωοτεχνίας του Τμήματος Κτηνιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), σε ειδική εκδήλωση στο αμφιθέατρο του Εκπαιδευτικού Κέντρου «Αλίκη Περρωτή».

Το γάλα αποτελεί το νέο προϊόν της ΑΓΣ και προς το παρόν διατίθεται μόνο από το κατάστημά της.

«Η ιδέα για την εκμετάλλευση του βραδινού γάλακτος των αγελάδων, προέκυψε στη βάση της ευζωίας τους και των ερευνητικών δεδομένων σχετικά με τη διαφορά του σε ό,τι αφορά την περιεκτικότητά του σε μελατονίνη», ανέφερε ο διευθυντής του Εργαστηρίου Ζωοτεχνίας καθηγητής Γιώργος Αρσένος.

Όλα άρχισαν πριν από 3,5 χρόνια. Όπως εξήγησε ο κ. Στράτος Σουγλής, προϊστάμενος του Βουστασίου και της Μονάδας Επεξεργασίας Γάλακτος του Εκπαιδευτικού Αγροκτήματος της ΑΓΣ, σε συνεργασία με το Τμήμα Κτηνιατρικής του ΑΠΘ έγιναν μία σειρά από εργαστηριακές αναλύσεις.

Οι αναλύσεις συνέκριναν τις τιμές της παραγόμενης μελατονίνης στο γάλα σε διάφορες εποχές του έτους. Τις συνέκριναν επίσης και στη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας.

«Στη συνέχεια προχωρήσαμε στην μεταποίηση του γάλακτος και στο ημερήσιο παραγόμενο γάλα και στο βραδινό για να μπορέσουμε να συγκρίνουμε την συγκέντρωση της μελατονίνης στο τελικό προς κατανάλωση από τον άνθρωπό προϊόν», πρόσθεσε.

Τι είναι η μελατονίνη

Όπως αναφέρουν ειδικοί από την Κλινική Μάγιο, στο Ρότσεστερ της Μινεσότα, η μελατονίνη είναι μία ορμόνη που εκ φύσεως παράγεται από το ανθρώπινο σώμα. Η παραγωγή και η έκκρισή της στον εγκέφαλο γίνεται αναλόγως με την ώρα του 24ωρου. Το βράδυ αυξάνεται, ενώ όταν ξημερώνει η παραγωγή της μειώνεται. Η  παραγωγή της μειώνεται και με την ηλικία.

Συνθετική μορφή της μελατονίνης μπορεί να ληφθεί υπό τη μορφή διατροφικών συμπληρωμάτων. Η λήψη της γίνεται για την αντιμετώπιση των διαταραχών ύπνου. Οι έως τώρα μελέτες έχουν δείξει ότι μπορεί:

  • Να βελτιώσει τις διαταραχές ύπνου που οφείλονται στους κιρκάδιους ρυθμούς (βιολογικό ρολόι) στους ανθρώπους με τύφλωση όλων των ηλικιών.
  • Να αμβλύνει την διαταραχή ύπνου-εγρήγορσης καθυστερημένης φάσης. Αποτελεί την συχνότερη διαταραχή των κιρκάδιων ρυθμών. Είναι συχνότερη στους εφήβους και τους νεαρούς ενήλικες. Οι πάσχοντες αποκοιμούνται πάρα πολύ αργά το βράδυ (συνήθως μετά τις 2 το πρωί) και ξυπνάνε αργά την επόμενη μέρα. Η μελατονίνη μπορεί να μειώσει τον χρόνο που χρειάζονται έως ότου αποκοιμηθούν.
  • Να καταπολεμήσει την αϋπνία. Μπορεί να βοηθήσει τους πάσχοντες να κοιμηθούν πιο γρήγορα. Ωστόσο οι επιδράσεις της στην ποιότητα και τη διάρκεια του ύπνου δεν είναι σαφείς. Ενδέχεται να βοηθά περισσότερο τους ηλικιωμένους, οι οποίοι μπορεί να έχουν ανεπάρκεια φυσικής μελατονίνης.
  • Να μειώσει το τζετ λαγκ (διαταραχή από μεταβολή χρονοζώνης). Μελέτες έχουν δείξει ότι μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματά του, όπως την υπνηλία και την έλλειψη εγρήγορσης.

Η μελατονίνη ενδέχεται επίσης να βελτιώνει τον ύπνο των εργαζομένων σε βάρδιες και των παιδιών με διαταραχές ύπνου. Πριν δώσετε μελατονίνη σε παιδί, να συμβουλευθείτε τον παιδίατρό σας.

Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι τα συμπληρώματά της μπορεί να μειώνουν την βραδινή  σύγχυση και την ανησυχία στους πάσχοντες από νόσο Αλτσχάιμερ. Δεν φαίνεται, όμως, να βελτιώνουν τη νοητική λειτουργία.

Ενδείξεις και προειδοποιήσεις

Οι ειδικοί της Κλινικής Μάγιο τονίζουν ότι ο ανθρώπινος οργανισμός παράγει αρκετή μελατονίνη για να καλύπτει τις γενικές ανάγκες του. Εν τούτοις, τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα υποδηλώνουν ότι τα συμπληρώματα μπορεί να βελτιώσουν τον ύπνο και είναι ασφαλή για βραχυχρόνια χρήση. Καλό είναι, όμως, να λαμβάνονται υπό ιατρική επίβλεψη – όπως ισχύει για όλα τα χάπια που προάγουν τον ύπνο.

Οι χρήστες τους πρέπει ακόμα να γνωρίζουν ότι η μελατονίνη που λαμβάνεται από το στόμα στις κατάλληλες ποσότητες είναι γενικώς ασφαλής. Ενδέχεται όμως να έχει ανεπιθύμητες ενέργειες. Οι πιο συχνές είναι πονοκέφαλος, ζάλη, ναυτία και υπνηλία.

Λόγω της υπνηλίας, αντενδείκνυται η οδήγηση ή η χρήση μηχανημάτων τις πρώτες πέντε ώρες από τη λήψη του συμπληρώματος, τονίζουν οι επιστήμονες. Συνιστούν επίσης να αποφεύγουν τη λήψη του οι πάσχοντες από αυτοάνοσα νοσήματα.

Τέλος, τα συμπληρώματα με μελατονίνη μπορεί να αλληλεπιδράσουν με διάφορα φάρμακα, όπως τα αντιθρομβωτικά, τα αντιεπιληπτικά, τα φάρμακα για την υπέρταση, τα φάρμακα για τον διαβήτη, τα αντισυλληπτικά κ.ά.

Φωτογραφία: iStock