Μαθαίνοντας από την αποτυχία

Στους περισσότερους πολιτισμούς, η αποτυχία θεωρείται κάτι κακό. Συχνά κατηγορούμε τους άλλους για ό,τι πάει στραβά, αντί να σκεφτούμε τους λόγους για τους οποίους αποτύχαμε σε κάτι και τι μπορούμε να αποκομίσουμε από την εμπειρία για το μέλλον.

Ο φόβος μας για την αποτυχία μπορεί να δυσκολέψει σημαντικά τη ζωή μας σε πολλές φάσεις της. Σε έναν μεγάλο οργανισμό δε, μπορεί να είναι καταστροφικός.

Ο φόβος μήπως σας δουν να αποτυγχάνετε καταπνίγει την καινοτομία, οδηγεί σε προβλήματα που κρύβονται κάτω από το χαλί όταν θα μπορούσαν να είχαν αντιμετωπιστεί εν τη γενέσει τους και αποτρέπει τους ανθρώπους από το να μοιραστούν τις ιδέες τους.

Η Amy Edmondson, καθηγήτρια Ηγεσίας στο Harvard Business School και συγγραφέας επτά βιβλίων, συμπεριλαμβανομένου του Right Kind of Wrong, The Science of Failing Well, μελετά την αποτυχία περισσότερο από τριάντα χρόνια τώρα και περιστασιακά απογοητεύεται από το πόσο άσχημα αντιδρούν σε αυτήν πολλοί μεγάλοι οργανισμοί. Η αποτυχία, όμως, όπως λέει, παίζει κεντρικό ρόλο στη μάθηση.

Η έξυπνη αποτυχία

Η Edmondson αμφισβητεί την άποψη ότι κάθε αποτυχία είναι, από τη φύση της, κακή για εμάς. Υπάρχει, όπως λέει, και η «έξυπνη αποτυχία», ένα αποτέλεσμα που προκύπτει από πειραματισμούς.

«Μια έξυπνη αποτυχία είναι ένα ανεπιθύμητο αποτέλεσμα. Δεν είναι το αποτέλεσμα στο οποίο ελπίζαμε, ίσως και να περιμέναμε, αλλά λαμβάνει χώρα σε μια νέα περιοχή, όπου δεν γνωρίζαμε πώς να πετύχουμε το αποτέλεσμα που θέλαμε.»

«Μια έξυπνη αποτυχία συμβαίνει κατά την επιδίωξη ενός στόχου», λέει, όταν έχουμε κάνει πραγματική προσπάθεια για κάτι. «Αυτά είναι τα είδη των αποτυχιών που πρέπει πραγματικά να εκπαιδεύσουμε τους εαυτούς μας να καλωσορίζουμε, γιατί είναι η πηγή της ανακάλυψης», εξηγεί.

Στο βιβλίο The Right Kind of Wrong, η Edmondson μιλά για το πώς οι αποτυχίες στις πρώτες απόπειρες επεμβάσεων ανοιχτής καρδιάς άνοιξαν τον δρόμο για τις επιτυχίες που βλέπουμε έκτοτε σε αυτόν τον τομέα. Εξηγεί πώς θεωρούμε δεδομένο ότι «οι χειρουργοί σήμερα μπορούν να ανοίξουν το στήθος και να χειρουργήσουν την καρδιά ενός ζωντανού ανθρώπου και να την επισκευάσουν και να σου δώσουν περισσότερα χρόνια ζωής».

«Και όμως υπήρξε ένα σημείο στην Ιστορία όπου κανένας δεν το είχε κάνει ποτέ αυτό στο παρελθόν. Αρχικά θεωρήθηκε λίγο-πολύ αδύνατο, επειδή δεν μπορούσες να χειρουργήσεις μια καρδιά που χτυπούσε», λέει.

Για να φτάσουμε από εκείνο το σημείο στα καθημερινά θαύματα που βλέπουμε σήμερα, κάποιοι γιατροί έπρεπε να αποτύχουν και κάποιοι ασθενείς έχασαν τη ζωή τους. Αλλά το κλειδί, σύμφωνα με την Edmondson, είναι ότι ποτέ δεν χειρούργησαν ασθενή που είχε καλύτερη επιλογή.

Η έξυπνη αποτυχία έχει να κάνει με το ότι η αποτυχία «δεν είναι μεγαλύτερη από όσο πρέπει για να αποκτήσει κανείς τη νέα γνώση που φέρνει». Χειρουργώντας μόνο ασθενείς που δεν είχαν άλλες εναλλακτικές λύσεις και θα είχαν πεθάνει χωρίς να γίνει μια απόπειρα να τους σώσουν, ο κίνδυνος αποτυχίας μετριάστηκε.

Η τελειομανία, επίσης, εμποδίζει, όπως είναι φυσικό, τη δυνατότητα να μάθει κανείς από την αποτυχία.

Η Edmondson υποστηρίζει ότι «η τελειότητα ισούται με αποσύνδεση», εξηγώντας ότι οι ηγέτες που επιδιώκουν την τελειότητα μπορεί να επιβάλλουν τα ίδια μη ρεαλιστικά πρότυπα στα μέλη της ομάδας τους, δημιουργώντας μια κουλτούρα φόβου.

Αντί να επιδιώκουν την τελειότητα και να δημιουργούν κλίμα φόβου, η Edmondson θέλει να δει ηγέτες που επικεντρώνονται στην ανάπτυξη σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ των μελών της ομάδας τους και ενθαρρύνουν τις ειλικρινείς και δύσκολες συζητήσεις που οδηγούν σε ανάπτυξη και καινοτομία.

«Σχέσεις υψηλής ποιότητας είναι εκείνες όπου είμαστε πρόθυμοι να πούμε ο ένας στον άλλον την αλήθεια και μπορούμε να σηκώσουμε τα μανίκια μας και να κάνουμε δύσκολα πράγματα, επειδή έχουμε αυτή την ειλικρίνεια, επειδή δεν υποκρινόμαστε και δεν παίζουμε θέατρο ο ένας με τον άλλον. Αντιμετωπίζουμε πραγματικά τις αμοιβαίες προκλήσεις», λέει.

«Έτσι βλέπω τις σχέσεις υψηλής ποιότητας, όχι τους ανθρώπους που γνωρίζω πραγματικά καλά, αλλά εκείνες όπου πιστεύω ότι μπορώ να είμαι ειλικρινής».

Πηγή: Psychology Today

Φωτογραφία: iStock

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Πώς η γονιδιακή θεραπεία άλλαξε τη ζωή ασθενούς με μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια

Αύξηση σχεδόν 30% στους θανάτους από αλκοόλ καταγράφει το CDC

Ασβέστιο: Παίρνετε άραγε όσο χρειάζεστε;