Ο οδοντιατρικός ασθενής με HIV λοίμωξη: Ημερίδα στον Ιατρικό Σύλλογο Πειραιά

  • Μαρία Τσιλιμιγκάκη
Τεράστιες ελλείψεις σε εξειδικευμένο προσωπικό αντιμετωπίζουν τα Οδοντιατρικά Τμήματα των νοσοκομείων του ΕΣΥ, που παρέχουν οδοντιατρική περίθαλψη σε άτομα με αναπηρία, σε ασθενείς που πάσχουν από εγκεφαλική παράλυση, αυτισμό ή σύνδρομο Down, καθώς και σε φορείς του Aids. Χαρακτηριστικό είναι ότι αυτή τη στιγμή μόνο σε 21 νοσοκομεία της χώρας πραγματοποιούνται επεμβάσεις σε οδοντιατρικούς ασθενείς που έχουν ανάγκη νοσοκομειακού περιβάλλοντος.

Τα παραπάνω τόνισε η πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Νοσοκομειακής Οδοντιατρικής και υπεύθυνη του Στοματολογικού Ιατρείου του Γενικού Νοσοκομείου «Ασκληπιείο» Βούλας Φλώρα Ζερβού, σε ημερίδα του Οδοντιατρικού Συλλόγου Πειραιώς με τίτλο «Ο οδοντιατρικός ασθενής με HIV λοίμωξη» που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 2 Δεκεμβρίου 2017.

Όπως ανέφερε η κ. Ζερβού, αν και 82 από τα 117 νοσοκομεία της χώρας διαθέτουν οδοντιάτρους, μόνο σε ελάχιστα νοσοκομεία πραγματοποιούνται οδοντιατρικές επεμβάσεις υπό γενική αναισθησία σε ασθενείς με βεβαρημένη υγεία και ιδιαίτερα προβλήματα υγείας.

Για παράδειγμα, οι ασθενείς στην Αττική μπορούν να απευθυνθούν μόλις σε 3 νοσοκομεία:

στο «Ακληπιείο Βούλας», στο Νοσοκομείο Νίκαιας και στο «Σωτηρία». Επεμβάσεις γίνονται και σε δύο παιδιατρικά –μόνο για μικρούς ασθενείς- στο Παίδων «Αγία Σοφία» και στο Παίδων Πεντέλης.

Οι λίστες αναμονής για χειρουργείο για τους οδοντιατρικούς ασθενείς στα παραπάνω νοσοκομεία είναι πολύμηνες. Όπως είπε η κ. Ζερβού, μόνο στο «Ασκληπιείο» Βούλας η λίστα φθάνει τους 8 μήνες!

Σύμφωνα με την πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Νοσοκομειακής Οδοντιατρικής, πρέπει να δημιουργηθούν περισσότερες οδοντιατρικές μονάδες υπό γενική αναισθησία προκειμένου να εξασφαλίζεται η ισότιμη και απρόσκοπτη πρόσβαση σε αυτές και η ταχεία εξυπηρέτηση των ασθενών. «Σήμερα υπάρχουν πολλοί νομοί χωρίς μονάδες και οι σοβαρά ασθενείς μεταφέρονται με δικά τους έξοδα σε άλλες πόλεις για την οδοντιατρική τους περίθαλψη» σημείωσε η κ. Ζερβού.
Βέβαια για να λειτουργήσουν τέτοιες οδοντιατρικές μονάδες και σε άλλα νοσοκομεία του ΕΣΥ χρειάζεται να γίνει εκπαίδευση.

Πρέπει να εκπαιδευτούν οι λειτουργοί της δευτεροβάθμιας οδοντιατρικής φροντίδας στο αντικείμενο της αντιμετώπισης του ειδικού οδοντιατρικού ασθενούς και να θεσμοθετηθεί η εξειδίκευση – ειδικότητα στη Νοσοκομειακή Οδοντιατρική, η Οδοντιατρική Ειδικής Φροντίδας, η οποία θα διασφαλίσει την ολοκληρωμένη εκπαίδευση των οδοντιάτρων στο αντικείμενο αυτό και την παροχή βελτιωμένης ειδικής οδοντιατρικής φροντίδας.

Βλάβες του στόματος στην HIV λοίμωξη

Στο βλενογόννο του στόματος των HIV θετικών ατόμων εμφανίζονται κατά την πορεία της λοίμωξης πολλές βλάβες. Όπως ανέφερε ο Κωνσταντίνος Τόσιος, Επίκουρος Καθηγητής στην Οδοντιατρική Σχολή Αθηνών, «ορισμένες από αυτές τις βλάβες είναι αρκετά συχνές, αποτελούν την πρώτη κλινική εκδήλωση της HIV λοίμωξης σε ένα άτομο που δεν γνωρίζει πως είναι HIV θετικό και επειδή κατά κανόνα είναι εμφανείς και θορυβώδεις οδηγούν τον ασθενή στο να αναζητήσει οδοντιατρική βοήθεια».

Σύμφωνα με τον κ. Τόσιο, η αναγνώρισή τους από τον οδοντίατρο οδηγεί στη διάγνωση της HIV λοίμωξης με προφανή οφέλη για τον οδοντίατρο, τον ασθενή και την κοινότητα. Οι βλάβες αυτές χαρακτηρίζονται ως πρώιμοι κλινικοί δείκτες και είναι η καντιντίαση, η τριχωτή λευκοπλακία, νοσήματα του περιοδοντίου, το σάρκωμα Kaposi και το λέμφωμα του στόματος. Παράλληλα, η αναγνώριση βλαβών του στόματος παρέχει σημαντικές πληροφορίες τόσο για την πρόγνωση της νόσου και ιδιαίτερα την εξέλιξη της HIV λοίμωξης σε AIDS, όσο και στην παρακολούθηση της θεραπευτικής αγωγής.

Μέτρα προστασίας

Οι κατευθυντήριες οδηγίες για την προφύλαξη του προσωπικού από HIV λοίμωξη σε χώρους υπηρεσιών υγείας περιλαμβάνουν την εφαρμογή των καθολικών προφυλάξεων για κάθε ασθενή και την μετά την έκθεση πρόληψη. Όπως τόνισε η Ευαγγελία Πιπέρη, Επίκουρη Καθηγήτρια στο Εργαστήριο Στοματολογίας της Οδοντιατρικής Σχολής Αθηνών, οι βασικές προφυλάξεις συνιστούν ένα σύνολο μέτρων πρόληψης και ασφαλών κλινικών πρακτικών που αντιμετωπίζουν όλα τα βιολογικά υλικά ως δυνητικά μολυσματικά και εφαρμόζονται σε όλους τους ασθενείς ανεξαιρέτως.

Οι προφυλάξεις αυτές στοχεύουν στην αποφυγή της με οποιοδήποτε τρόπο επαφής με βιολογικά υλικά και περιλαμβάνουν την υγιεινή των χεριών, τα μέτρα ατομικής προστασίας, την ασφαλή διαχείριση και αποκομιδή των αιχμηρών αντικειμένων και των αιματηρών απορριμμάτων και την απολύμανση και αποστείρωση του εξοπλισμού και των επιφανειών.

Σύμφωνα με την κ. Πιπέρη, «ο κίνδυνος μόλυνσης με HIV εκτιμάται σε 0,3% μετά από διαδερματικό τραύμα και σε 0,1% έπειτα από επαφή με τους βλεννογόνους. το πρωτόκολλο αντιμετώπισης της επαγγελματικής έκθεσης περιλαμβάνει την παροχή άμεσης φροντίδας στο σημείο της έκθεσης και την εκτίμηση του κινδύνου μετάδοσης, ανάλογα με τον τύπο της έκθεσης, το είδος του βιολογικού υλικού και τη μολυσματικότητα της πηγής».

«Η μετά την έκθεση πρόληψη μπορεί να απαιτήσει τη χορήγηση προφυλακτικής αντιρετροϊκής αγωγής και περαιτέρω παρακολούθηση» κατέληξε η κ. Πιπέρη.