Το ένα τρόφιμο που αποφεύγουν οι διαιτολόγοι στις γιορτές, σύμφωνα με έναν ειδικό

Λίγα θέματα που αφορούν την υγεία προκαλούν τόση σύγχυση στους καταναλωτές όσο η διατροφή, καθώς πολλές συστάσεις που κάποτε θεωρούνταν σωστές, έχουν καταρριφθεί από την σύγχρονη επιστημονική γνώση.

Γράφει ο Χάρης Δημοσθενόπουλος, M.Med.Sci., S.R.D., κλινικός διαιτολόγος-βιολόγος, προϊστάμενος Διαιτολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «Λαϊκό»

Κάποτε, λ.χ., ήταν διάχυτη η πεποίθηση ότι τα αυγά αυξάνουν τη χοληστερόλη και η σύσταση ήταν να περιορίζεται η κατανάλωσή τους σε ένα-δύο την εβδομάδα. Σήμερα, γνωρίζουμε ότι η συμβολή τους σε αυτήν είναι μηδαμινή, ακόμα κι αν καταναλώνεται ένα την ημέρα.

Αντίστοιχα, η επί δεκαετίες σύσταση «πιείτε ένα-δύο ποτηράκια κρασί, κάνουν καλό στην καρδιά», καταρρίφθηκε από πρόσφατες, μεγάλες μελέτες που έδειξαν ότι το όποιο όφελος δεν υπερτερεί των δυνητικών κινδύνων που κρύβει το αλκοόλ.

Υπάρχουν όμως και ορισμένες συστάσεις που αντέχουν στον χρόνο και δεν διαφαίνεται ότι θα αλλάξουν σύντομα. Μία από τις κυριότερες είναι ο δραστικός περιορισμός της ζάχαρης από τη διατροφή, είτε πρόκειται γι’ αυτήν που βάζουμε στον καφέ μας είτε στην κατανάλωση κάθε είδους τροφίμων και γλυκισμάτων που την περιέχουν.

Στην πραγματικότητα, ένα τρόφιμο που πολλοί διαιτολόγοι επιλέγουν συνειδητά να αποφεύγουν στις γιορτές είναι τα επεξεργασμένα γλυκά μαζικής παραγωγής. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τα τυποποιημένα μπισκότα, κουραμπιέδες και γλυκά με γέμιση.

Ο «ένοχος» συνδυασμός των συστατικών

Η επιλογή αυτή δεν οφείλεται στο ότι «απαγορεύονται» τα τρόφιμα αυτά. Η αιτία είναι ο συνδυασμός των συστατικών τους. Συνήθως περιέχουν μεγάλες ποσότητες προστιθέμενης ζάχαρης, κορεσμένων ή/και υδρογονωμένων λιπαρών. Ταυτοχρόνως έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες και υψηλή θερμιδική πυκνότητα. Με άλλα λόγια, παρέχουν πολλές θερμίδες χωρίς να προκαλούν πραγματικό κορεσμό της πείνας.

Επιπλέον, η υπερβολική κατανάλωσή τους στις γιορτές σχετίζεται με αρνητικές εκβάσεις για την υγεία όπως:

• Απότομες αυξομειώσεις του σακχάρου στο αίμα
• Έντονη πείνα λίγο μετά την κατανάλωσή τους
• Γαστρεντερική δυσφορία
• Αίσθημα κόπωσης

Τα στοιχεία αυτά έρχονται σε αντίθεση με τη φιλοσοφία της ισορροπημένης απόλαυσης που προτείνουμε ως διαιτολόγοι.

Καλύτερα τα σπιτικά

Η υγιεινή διατροφή δεν πρέπει να είναι εξαντλητική. Ούτε η υιοθέτησή της πρέπει να γίνεται απότομα, βίαια με αποκλεισμό ολόκληρων ομάδων τροφίμων. Όταν είναι σωστή, εστιάζει στην ένταξη καλής ποιότητας, υγιεινών τροφίμων και όχι στην αφαίρεση των ανθυγιεινών.

Τις ημέρες των εορτών δεν απορρίπτουμε ούτε τα γλυκά ούτε τις παραδοσιακές γεύσεις. Προτιμούμε όμως τις σπιτικές εκδοχές, που είθισται να παράγονται με:

• Καλύτερα λιπαρά
• Έλεγχο της ζάχαρης
• Πραγματικές (και όχι τεχνητές) πρώτες ύλες

Με άλλα λόγια, το θέμα δεν είναι η στέρηση, αλλά η ποιότητα και η επίγνωση των επιλογών μας, ιδίως σε περιόδους όπου το φαγητό συνδέεται τόσο έντονα με το συναίσθημα και την παράδοση.

Φυσικά το να φάει κάποιος έναν τυποποιημένο κουραμπιέ δεν θα βλάψει ανεπανόρθωτα την υγεία του. Αν όμως καταναλώνει καθημερινά τρεις-τέσσερις, από την αρχή έως το τέλος της εορταστικής περιόδου (δηλαδή καλές έξι εβδομάδες), μπορεί να έχει επιπτώσεις. Προτιμότερο είναι να περιορίζεται σε ένα σπιτικό μελομακάρονο μερικές φορές την εβδομάδα.

Σε κάθε περίπτωση, η χαρά που προσφέρουν το μαγείρεμα και τα οικογενειακά τραπέζια των γιορτών, είναι ανεκτίμητη. Αν, δε, σχεδιαστούν με ισορροπία και μέτρο, μπορούν να αποδειχθούν και ωφέλιμα για την υγεία.

Φωτογραφία: iStock