Προφυλακτική θεραπεία για την ημικρανία

  • Μαρία Τσιλιμιγκάκη
Η Novartis ανακοίνωσε ότι ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των Η.Π.Α. (FDA) ενέκρινε το erenumab για την προφυλακτική θεραπεία της ημικρανίας στους ενήλικες.

Το erenumab είναι μια καινοτόμος θεραπευτική προσέγγιση, που αποτελεί  την   πρώτη και μοναδική, εγκεκριμένη από τον FDA θεραπεία που έχει σχεδιαστεί ειδικά για την προφύλαξη από την  ημικρανία με αποκλεισμό του υποδοχέα του πεπτιδίου που σχετίζεται με το γονίδιο της καλσιτονίνης (CGRP-R), το οποίο πιστεύεται ότι διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ημικρανία. Το erenumab 70mg χορηγείται άπαξ μηνιαίως με τη συσκευή αυτοχορήγησης της Amgen, SureClick®, και δεν απαιτεί δόση εφόδου. Για κάποιους ασθενείς, ίσως είναι πιο επωφελής η δόση των 140 mg άπαξ μηνιαίως.

«Η έγκριση του erenumab από τον FDA δείχνει τη δέσμευση της Novartis για την παροχή ουσιωδών νέων φαρμάκων στους ασθενείς με περίπλοκα νευρολογικά νοσήματα, όπως η ημικρανία», δήλωσε ο Paul Hudson, CEO Novartis Pharmaceuticals. «Το erenumab είναι η πρώτη στο είδος της θεραπεία που στοχεύει τον υποδοχέα του CGRP και έχει επιδείξει ισχυρή αποτελεσματικότητα σε ολόκληρο το φάσμα της ημικρανίας. Ανυπομονούμε να συνεργαστούμε στενά με την Amgen στις Η.Π.Α., προκειμένου να διαθέσουμε αυτή τη θεραπεία στους γιατρούς και τους ασθενείς τους, οι οποίοι μπορούν να επανακτήσουν ελεύθερες από  ημικρανία ημέρες κάθε μήνα».

Μελέτες

Στις κλινικές μελέτες Φάσης II και III στη χρόνια και επεισοδιακή ημικρανία, το erenumab οδήγησε σε σημαντικές μειώσεις των ημερών με ημικρανία ανά μήνα καθώς  και της χρήσης φαρμάκων για την οξεία φάση της ημικρανίας, σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο. Φάνηκε ότι οι επιδράσεις αυτές στις ημέρες με ημικρανία ανά μήνα διατηρήθηκαν για έως και 15 μήνες σε μια υπό εξέλιξη, ανοικτής επισήμανσης, σε φάση επέκτασης  κλινική μελέτη για την επεισοδιακή ημικρανία (4 έως 14 ημέρες με κεφαλαλγία ανά μήνα).

Η αποτελεσματικότητα, η ανοχή και η ασφάλεια του erenumab αξιολογήθηκαν σε περισσότερους από 3.000 ασθενείς, συμπεριλαμβανομένης μιας κλινικής μελέτης Φάσης IIIb (LIBERTY) και μιας υπό εξέλιξη ανοικτής επισήμανσης σε φάση επέκτασης κλινική μελέτη , διάρκειας έως και πέντε ετών. Στην LIBERTY, μια ειδική  μελέτη για τους δύσκολους στην θεραπευτική αντιμετώπιση πληθυσμούς ασθενών, δηλ. αυτούς με επεισοδιακή ημικρανία στους οποίους απέτυχαν δύο έως τέσσερις προηγούμενες θεραπείες, οι ασθενείς που ακολούθησαν αγωγή με erenumab 140mg είχαν σχεδόν τριπλάσιες πιθανότητες για μείωση των ημερών με ημικρανία κατά το ήμισυ ή και περισσότερο, σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο1. Στις κλινικές μελέτες του erenumab, οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν οι αντιδράσεις στο σημείο της ένεσης και η δυσκοιλιότητα.

«Η ύπαρξη μιας θεραπείας σχεδιασμένης ειδικά για την αντιμετώπιση της περίπλοκης φύσης της ημικρανίας είναι ένα σημαντικό και καλοδεχούμενο βήμα μπροστά για την ιατρική των κεφαλαλγιών. Το erenumab προσφέρει τη δυνατότητα αυτοχορήγησης θεραπείας  με αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα σε ένα ευρύ  φάσμα ασθενών, συμπεριλαμβανομένων όσων υποβλήθηκαν σε προηγούμενες προφυλακτικές θεραπείες χωρίς επιτυχία», δήλωσε ο Stewart J. Tepper, MD, Καθηγητής Νευρολογίας στο Geisel School of Medicine της Ιατρικής Σχολής Dartmouth. «Κυρίως, στις κλινικές μελέτες , οι ασθενείς του erenumab ήταν σε θέση να ξεκινήσουν τη θεραπεία και να παραμείνουν σε αυτή – με ποσοστό διακοπής δύο τοις εκατό λόγω των ανεπιθύμητων συμβάντων – και εμφάνισαν προφύλαξη από ημικρανίας με διάρκεια στον χρόνο».

Δέσμευση

Η Amgen και η Novartis δεσμεύονται να υποστηρίξουν την ιατρική κοινότητα της ημικρανίας και να βοηθήσουν τους ενδεδειγμένους ασθενείς να έχουν οικονομική πρόσβαση στο erenumab. Το πρόγραμμα υποστήριξης προϊόντος erenumab Ally™ δημιουργήθηκε για να βοηθήσει τους ασθενείς να αξιοποιήσουν την ασφαλιστική τους κάλυψη ή να αναζητήσουν πιθανούς πόρους πρόσβασης, εάν είναι ανασφάλιστοι ή η ασφάλισή τους είναι ελλιπής.

Η τιμή καταλόγου του erenumab στις Η.Π.Α. είναι 575 δολάρια για τις προγεμισμένες συσκευές αυτοχορήγησης SureClick® με άπαξ μηνιαίως μεμονωμένη δόση των 70mg ή των 140mg, ή 6.900 δολάρια ετησίως. Η τιμή του erenumab αντανακλά την αξία που επιφέρει στους ασθενείς και την κοινωνία, λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική επιβάρυνση από τη νόσο για τους πάσχοντες, τους φροντιστές και τους εργοδότες, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί   παράγοντα για  κρίσιμα ζητήματα όπως η οικονομική προσιτότητα του ασθενούς και δίκαιη και έγκαιρη πρόσβαση του ..

Η αίτηση άδειας κυκλοφορίας (ΜΑΑ) στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) βρίσκεται υπό εξέταση. Η Novartis αναμένει έγκριση στην ΕΕ εντός των επόμενων μηνών.

Σχετικά με το erenumab

Το erenumab είναι η μόνη εγκεκριμένη από τον FDA θεραπεία που έχει δημιουργηθεί ειδικά για την προφύλαξη από  την  ημικρανία με αποκλεισμό του υποδοχέα του πεπτιδίου που σχετίζεται με το γονίδιο της καλσιτονίνης (CGRP-R), το οποίο πιστεύεται ότι διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ημικρανία. Το erenumab έχει μελετηθεί σε διάφορες μεγάλες, παγκόσμιες, τυχαιοποιημένες, διπλά τυφλές, ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο μελέτες για την αξιολόγηση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητάς του στην προφύλαξη  από την ημικρανία. Περισσότεροι από 3.000 ασθενείς έχουν πάρει μέρος στο συνολικό πρόγραμμα των κλινικών μελετών  μας, στις τέσσερις ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο κλινικές μελέτες Φάσης II και Φάσης III και τις ανοικτής επισήμανσης επεκτάσεις τους.

Σχετικά με τη LIBERTY

Η LIBERTY(NCT03096834) είναι μια Φάσης IIIb, πολυκεντρική, τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή, κλινική μελέτη διάρκειας 12 εβδομάδων ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο, η οποία αξιολογεί την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του erenumab σε ασθενείς με επεισοδιακή ημικρανία (η οποία στη κλινική  μελέτη  ορίζεται ως 4 έως 14 ημέρες με ημικρανία ανά μήνα κατά την έναρξη) στους οποίους απέτυχαν δύο έως τέσσερις προηγούμενες προφυλακτικές  θεραπείες για την ημικρανία. Στη μελέτη, 246 συμμετέχοντες με επεισοδιακή ημικρανία τυχαιοποιήθηκαν για να λάβουν erenumab 140mg ή εικονικό φάρμακο κατά τη διάρκεια των 12 εβδομάδων της διπλά τυφλής φάσης θεραπείας.

Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο ήταν το ποσοστό ασθενών με τουλάχιστον 50% μείωση των ημερών με ημικρανία ανά μήνα, από τον αρχικό αριθμό κατά τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες της διπλά τυφλής φάσης θεραπείας της κλινικής  μελέτης (εβδομάδες 9-12). Η κλινική  μελέτη περιλαμβάνει μια υπό εξέλιξη μελέτη επέκτασης ανοικτής επισήμανσης, διάρκειας 52 εβδομάδων.

Σχετικά με την ημικρανία

Η ημικρανία είναι ένα ξεχωριστό νευρολογικό νόσημα. Χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενα επεισόδια μέτριας έως σοβαρή κεφαλαλγίας που συνήθως είναι σφύζουσα, συχνά στη μία πλευρά του κεφαλιού, και συνοδεύεται από ναυτία, έμετο και ευαισθησία στο φως, τους ήχους και τις οσμές. Η ημικρανία σχετίζεται με άλγος, ανικανότητα και μειωμένη ποιότητα ζωής για τον ασθενή, καθώς και με οικονομικό κόστος για την κοινωνία. Επιδρά έντονα και περιοριστικά στις ικανότητες ενός ατόμου να πραγματοποιεί τις καθημερινές του δραστηριότητες, ενώ, σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, αποτελεί μία από τις δέκα κύριες αιτίες πρόκλησης ετών αναπηρίας  στους άνδρες και τις γυναίκες. Εξακολουθεί να τυγχάνει ανεπαρκούς διάγνωσης και θεραπείας. Οι υπάρχουσες προφυλακτικές  θεραπείες προέρχονται από άλλες θεραπευτικές ενδείξεις και συχνά συσχετίζονται με μειωμένη ανοχή και έλλειψη αποτελεσματικότητας, κάτι που οδηγεί σε ολοένα και μεγαλύτερα ποσοστά διακοπής τους  μεταξύ των ασθενών.

Η συνεργασία

Σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των εταιρειών Amgen και Novartis στον τομέα των νευροεπιστημών
Τον Αύγουστο του 2015, η Novartis προχώρησε σε διεθνή συνεργασία με την Amgen με στόχο την από κοινού ανάπτυξη και διάθεση στην αγορά πρωτοποριακών θεραπειών στον τομέα της ημικρανίας και της νόσου του Alzheimer. Η συνεργασία εστιάζει σε υπό έρευνα φάρμακα της Amgen στο πεδίο της ημικρανίας, συμπεριλαμβανομένου του erenumab (έλαβε έγκριση από τον FDA τον Μάιο του 2018 για την προφυλακτική θεραπεία της ημικρανίας στους ενήλικες) και του AMG 301 (επί του παρόντος σε μελέτη Φάσης IΙ). Τον Απρίλιο του 2017, η συνεργασία επεκτάθηκε για να συμπεριλάβει την από κοινού διάθεση του erenumab στην αγορά των Η.Π.Α.

Για το πρόγραμμα της ημικρανίας, η Amgen διατηρεί τα αποκλειστικά δικαιώματα εμπορικής διάθεσης στην Ιαπωνία, ενώ η Novartis έχει τα αποκλειστικά δικαιώματα για την Ευρώπη, τον Καναδά και τον υπόλοιπο κόσμο. Επίσης, οι εταιρείες συνεργάζονται για την ανάπτυξη και την εμπορική αξιοποίηση ενός αναστολέα της βήτα-σεκρετάσης 1 (BACE) στη νόσο του Alzheimer. Η από του στόματος θεραπεία CNP520 (επί του παρόντος σε μελέτη Φάσης ΙΙΙ για τη νόσο του Alzheimer) αποτελεί το βασικό μόριο, ενώ θα εξεταστεί το ενδεχόμενο χρήσης άλλων ενώσεων από τα προ-κλινικά προγράμματα αναστολέα BACE ως επακόλουθων μορίων.