Πώς μας αρρωσταίνει η κλιματική αλλαγή – Τι δείχνουν τα στοιχεία του ΠΟΥ

Η κλιματική αλλαγή βλάπτει πολύ σοβαρά την υγεία και οι επιπτώσεις της έχουν πλέον λάβει τέτοιες διαστάσεις, ώστε για πρώτη φορά στα χρονικά η υγεία βρέθηκε στο επίκεντρο της ετήσιας συνόδου των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα – της περίφημης COP28.

Στη διάρκεια της πρώτης Ημέρας Υγείας που διοργανώθηκε στο πλαίσιο της συνόδου, οι κυβερνήσεις άκουσαν από τους ιθύνοντες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και άλλους ειδικούς με ποιους τρόπους απειλεί η κλιματική αλλαγή δεκαετίες προόδου που είχαν συντελεστεί στον τομέα της δημόσιας Υγείας.

Σε πρώτη φάση οι κυβερνήσεις πρέπει να βρουν τρόπους για να διαχειριστούν τέσσερις βασικές απειλές:

• Τον υποσιτισμό
• Την ελονοσία
• Την διάρροια
• Τους κινδύνους από τη ζέστη

Αυτές οι τέσσερις απειλές εκτιμάται ότι μετά το 2030 θα αυξάνουν κατά 250.000 τους παγκόσμιους θανάτους ετησίως, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.

«Η κλιματική κρίση είναι μία υγειονομική κρίση. Δυστυχώς πέρασαν 27 παγκόσμιες σύνοδοι χωρίς να γίνει σοβαρή συζήτηση για την υγεία. Δεν θα επαναληφθεί», δήλωσε ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus.

Ακολουθούν οι βασικοί τρόποι μέσω των οποίων βλάπτει η κλιματική αλλαγή την υγεία των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.

Μετάδοση ασθενειών από τα κουνούπια

Τα κουνούπια είναι φορείς ιών που προκαλούν σοβαρές ασθένειες, όπως:

• Η ελονοσία
• Ο δάγκειος πυρετός
• Η λοίμωξη από ιό του Δυτικού Νείλου
• Η λοίμωξη από ιό Ζίκα

Τα κουνούπια-φορείς αυτών των ιών εξαπλώνονται σε νέες περιοχές του κόσμου, καθώς αυξάνεται σταδιακά η θερμοκρασία της γης. Τα παγκόσμια κρούσματα που προκαλεί ο δάγκειος πυρετός έχουν δεκαπλασιαστεί την τελευταία 20ετία:

• Το 2000 ήταν περίπου 505.000
• Το 2019 ξεπέρασαν τα 5,2 εκατομμύρια

Η κατάσταση διαρκώς επιδεινώνεται. Ενδεικτικά, εφέτος η Βραζιλία ανέφερε αύξηση κατά 73% στον μέσο όρο των κρουσμάτων της την τελευταία πενταετία.

Αντίστοιχα, η κλιματική αλλαγή κάνει την ανθρωπότητα να χάνει την μάχη εναντίον της ελονοσίας. Η ετήσια έκθεση του ΠΟΥ για τη νόσο έδειξε ότι το 2022 τα κρούσματά της αυξήθηκαν κατά 16 εκατομμύρια έναντι του 2019. Ήταν 249 εκατομμύρια έναντι 233 εκατομμυρίων πριν ξεσπάσει η πανδημία.

Νοσήματα από το μολυσμένο νερό

Οι ακραίες καταιγίδες και οι πλημμύρες που προκαλεί η κλιματική αλλαγή επιτρέπουν την εξάπλωση επικίνδυνων νοσημάτων που μεταδίδονται με το μολυσμένο νερό.

Μετά από δεκαετίες προόδου εναντίον της χολέρας, λ.χ., τα κρούσματά της έχουν λάβει πάλι την ανιούσα σε χώρες που είχαν σχεδόν απαλλαγεί από αυτήν. Η χολέρα είναι μία σοβαρή εντερική λοίμωξη. Χωρίς θεραπεία, μπορεί να σκοτώσει έναν άνθρωπο εντός λίγων ωρών.

Δυστυχώς και αυτή εξαπλώνεται. To 2022 ανέφεραν κρούσματα 44 χώρες, ενώ το 2021 ήταν 35, αναφέρει ο ΠΟΥ. Σαν να μην έφτανε αυτό, οι επτά από αυτές τις χώρες (Αφγανιστάν, Καμερούν, Δημοκρατία του Κονγκό, Μαλάουϊ, Νιγηρία, Σομαλία, Συρία) είχαν περισσότερα από 10.000 ύποπτα ή επιβεβαιωμένα κρούσματα η κάθε μία.

Ο ΠΟΥ τονίζει πως όσο περισσότερα είναι τα κρούσματα, τόσο πιο δύσκολο είναι να ελεγχθεί η νόσος. Επιπλέον, πολλές χώρες που είχαν επιδημίες χολέρας ανέφεραν υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας απ’ ό,τι συνήθως.

Νοσήματα της ζέστης

Και μετά είναι τα νοσήματα της ζέστης που προκαλεί η κλιματική αλλαγή. Όπως ελέχθη και στην COP28, το 2023 αναμένεται να είναι η πιο θερμή χρονιά που υπήρξε ποτέ. Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι υφίστανται τις συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη και ακόμα δεν έχουμε δει τίποτα.

Σύμφωνα με μεγάλη έκθεση που δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση Nature Medicine τον περασμένο Ιούλιο, το 2022 πέθαναν σε 35 κράτη της Ευρώπης 61.672 άνθρωποι λόγω της ακραίας ζέστης. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονταν περισσότερα από 2.700 άτομα στην Ελλάδα.

Διαβάστε ακόμα Σοκ από νέα έρευνα: 2.700 νεκροί το καλοκαίρι του 2022 στην Ελλάδα από την ζέστη!

Άλλη μελέτη, στην διεθνή ιατρική επιθεώρηση The Lancet, υπολόγισε πως οι θάνατοι από την ακραία ζέστη θα τετραπλασιαστούν τις επόμενες δεκαετίες, εάν αυξηθεί λίγο ακόμα η θερμοκρασία του πλανήτη.

Διαβάστε ακόμα Οι θάνατοι από την ακραία ζέστη θα τετραπλασιασθούν τις επόμενες δεκαετίες

Πόσο λίγο; Η μέση θερμοκρασία του έχει ήδη αυξηθεί κατά 1,1 βαθμούς Κελσίου, σε σύγκριση με την προ-βιομηχανική θερμοκρασία. Αν φτάσουμε στους 2 βαθμούς, τα πράγματα θα είναι πάρα πολύ δύσκολα.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση

Το ακόμα χειρότερο είναι ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη που είναι υπεύθυνη για την κλιματική αλλαγή, ευνοεί τις ακραίες φωτιές στα δάση. Αυτές σάρωσαν τον πλανήτη (συμπεριλαμβανομένης της χώρας μας) τα τελευταία χρόνια.

Μεταξύ 2010 και 2019 περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πέρασαν τουλάχιστον 1 ημέρα εισπνέοντας καπνό από τις δασικές πυρκαγιές. Την αμέσως προηγούμενη δεκαετία ο αντίστοιχος αριθμός ήταν κατά 6,8% χαμηλότερος.

Οι φωτιές στα δάση όμως συνιστούν διπλή απειλή. Αφ’ ενός εισπνέουμε καπνό, αφ’ ετέρου μειώνεται το οξυγόνο στην ατμόσφαιρα. Και τα δύο, έχουν ολέθριες επιπτώσεις στην υγεία μας.

Φωτογραφία: iStock