Ο καρκίνος αυξάνει τον κίνδυνο κατάγματος στα οστά – Ποιοι κινδυνεύουν

Αυξημένες πιθανότητες να υποστούν κατάγματα στα οστά έχουν οι ασθενείς που νικούν τον καρκίνο, με τον κίνδυνο να παρουσιάζει διακύμανση αναλόγως με το είδος του όγκου που είχαν.

Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν που ακριβώς οφείλεται αυτό. Εκτιμούν, όμως, ότι εμπλέκονται πολλοί παράγοντες – από τις επιδράσεις που έχει ο καρκίνος καθ’ αυτός στα οστά έως τις επιπτώσεις των αντινεοπλασματικών (αντικαρκινικών) θεραπειών. Ρόλο μπορεί να παίζουν και συνήθειες του τρόπου ζωής (όπως το κάπνισμα), οι οποίες αποτελούν κοινούς παράγοντες κινδύνου για καρκίνο και για οστεοπόρωση.

Όποια κι αν είναι η αιτία, γεγονός παραμένει πως οι ειδικοί είχαν παρατηρήσει από χρόνια πως τα κατάγματα είναι αυξημένα σε ασθενείς οι οποίοι είχαν περάσει:

• Πολλαπλούν μυέλωμα
• Καρκίνο του προστάτη
• Καρκίνο του μαστού

Ωστόσο οι καρκίνοι αυτοί δεν είναι οι μόνοι που σχετίζονται με τα κατάγματα στους επιζήσαντες, σύμφωνα με νέα, μεγάλη μελέτη. Υπάρχουν και πολλοί άλλοι.

Νέα ευρήματα

Η νέα μελέτη δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση The Lancet Healthy Longevity. Όπως αναφέρουν επιστήμονες από την Αγγλία, πρωταρχικός στόχος τους ήταν να συγκρίνουν τα κατάγματα (οστεοπορωτικά και μη) σε επιζήσαντες του καρκίνου και υγιείς συνομηλίκους τους.

Οι ασθενείς ήταν όλοι ενήλικες. Στοιχεία για το ιατρικό ιστορικό τους συλλέχθηκαν από ηλεκτρονικά αρχεία υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου που συνδέονται με νοσοκομειακά δεδομένα. Τα δεδομένα αφορούσαν την περίοδο από 2 Ιανουαρίου 1998 έως 31 Ιανουαρίου 2020.

Κάθε επιζών του καρκίνου αντιστοιχήθηκε με έως και πέντε υγιή άτομα. Συνολικώς εντάχθηκαν στη μελέτη:

• 578.160 ενήλικες με καρκίνο που διαγνώστηκαν μεταξύ 1998 και 2020
• 3.226.404 άτομα χωρίς καρκίνο

Οι ερευνητές κατέγραψαν στους επιζώντες όλα τα κατάγματα που συνέβησαν περισσότερο από 1 χρόνο μετά την ημερομηνία διάγνωσης του καρκίνου τους. Στα οστεοπορωτικά κατάγματα συμπεριλαμβάνονταν όσα αφορούσαν:

• Πύελο
• Ισχίο
• Καρπό
• Σπονδυλική στήλη
• Εγγύς τμήμα του βραχιόνιου οστού

Τα ευρήματα

Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, υπήρχε μεγάλη διακύμανση στην επίπτωση των καταγμάτων αναλόγως με το είδος του καρκίνου. Τα κατάγματα κυμαίνονταν από 8,39 περιπτώσεις ανά 1.000 άτομα για τον καρκίνο του θυρεοειδούς έως 21,62 περιπτώσεις ανά 1.000 άτομα για το πολλαπλούν μυέλωμα.

Σε σύγκριση με τα άτομα χωρίς καρκίνο, ο κίνδυνος οποιουδήποτε κατάγματος οστού ήταν αυξημένος σε 15 από τους 20 καρκίνους. Αντίστοιχα, οι πιθανότητες για μείζονα οστεοπορωτικά κατάγματα ήταν αυξημένες σε 17 από τους 20 καρκίνους.

Οι πιθανότητες να αναπτυχθούν κατάγματα οστών ήταν περισσότερες για τους ασθενείς που είχαν περάσει:

• Πολλαπλούν μυέλωμα
• Καρκίνο του προστάτη

Ήταν λίγο λιγότερες στους ασθενείς που είχαν ιστορικό καρκίνου:

• Του στομάχου
• Του ήπατος
• Του παγκρέατος
• Του πνεύμονα
• Του μαστού
• Των νεφρών
• Του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ)

Η συσχέτιση του καρκίνου με τα κατάγματα ήταν μικρότερη για:

• Το  κακόηθες μελάνωμα
• Το λέμφωμα Non-Hodgkin
• Τη λευχαιμία
• Τους καρκίνους του οισοφάγου, του παχέος εντέρου και του τραχήλου της μήτρας

Όσον αφορά τα οστεοπορωτικά κατάγματα, ο κίνδυνος ήταν πιο μεγάλος με:

• Το πολλαπλούν μυέλωμα
• Τους καρκίνους του ΚΝΣ, του ήπατος, του προστάτη και του πνεύμονα

Η διάρκεια

Τα καλά νέα είναι πως οι κίνδυνοι αυτοί τείνουν να μειώνονται όσο περνούν τα χρόνια από τη διάγνωση. Για μερικές μορφές καρκίνου, όμως, επιμένουν για περισσότερα από 5 χρόνια. Αυτό συμβαίνει λ.χ. με:

• Το πολλαπλούν μυέλωμα
• Καρκίνους του στομάχου, του πνεύμονα, του μαστού, του προστάτη και του ΚΝΣ.

Τα στοιχεία αυτά υποδηλώνουν ότι οι επιζώντες των περισσότερων τύπων καρκίνου διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο κατάγματος οστών για αρκετά χρόνια μετά τον καρκίνο, με διακύμανση ανά τύπο καρκίνου. Αυτά τα ευρήματα μπορούν να βοηθήσουν σε στρατηγικές έγκαιρης αντιμετώπισης και πρόληψης των καταγμάτων σε ένα ευρύτερο φάσμα καρκίνων.

Τα νεότερα δεδομένα συνόψισαν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής ΕΚΠΑ στο Νοσοκομείο Αλεξάνδρα Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (παθολόγος, καθηγήτρια Επιδημιολογίας & Προληπτικής Ιατρικής), Δρ. Μαρία Καπαρέλου (ογκολόγος-παθολόγος) και Θάνος Δημόπουλος (τ. πρύτανης ΕΚΠΑ, καθηγητής Ογκολογίας – Αιματολογίας, διευθυντής της Θεραπευτικής Κλινικής)

Φωτογραφία: iStock