Κορωνοϊός: Πώς επηρεάζει η COVID-19 την λειτουργικότητα του εγκεφάλου

Η υγεία του εγκεφάλου είναι πολύ πιθανό να επηρεάζεται έπειτα από νοσηλεία για την COVID-19. Ωστόσο, έως πρότινος δεν υπήρχαν μακροχρόνιες μελέτες με τις αντίστοιχες συγκρίσεις (ομάδες ελέγχου).

Προσφάτως δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση JAMA Network Open μία μελέτη, η οποία διερεύνησε εάν οι μακροπρόθεσμες γνωστικές, νευρολογικές ή ψυχιατρικές διαταραχές στους ασθενείς που νοσηλεύτηκαν για COVID-19 διαφέρουν από εκείνες:

• Σε νοσηλευόμενους ασθενείς με άλλες, εξίσου σοβαρές παθήσεις
• Σε υγιείς ανθρώπους

Η μελέτη διεξήχθη σε δύο ακαδημαϊκά νοσοκομεία της Κοπεγχάγης, στην Δανία. Όλοι οι ασθενείς είχαν νοσηλευθεί μεταξύ 2020 και 2021. Η περίοδος παρακολούθησης ήταν 18 μήνες. Οι συμμετέχοντες αξιολογήθηκαν μεταξύ 1ης Νοεμβρίου 2021 και 28ης Φεβρουαρίου 2023.

Ο πρωταρχικός στόχος ήταν η αξιολόγηση της συνολικής γνωστικής λειτουργίας. Αυτή διεξήχθη με μία ευρέως κοινή διαγνωστική κλίμακα μεταξύ των ψυχιάτρων (SCIP) καθώς και με ένα παρόμοιας φύσης διαγνωστικό τεστ (MoCA). Τα δευτερεύοντα αποτελέσματα αφορούσαν:

• Την εκτελεστική λειτουργία
• Το άγχος
• Τα καταθλιπτικά συμπτώματα
• Τα νευρολογικά ελλείμματα

Η μελέτη συμπεριέλαβε συνολικώς 345 άτομα, εκ των οποίων:

• 120 ήταν ασθενείς που είχαν περάσει COVID-19 (η μέση ηλικία τους ήταν σχεδόν 61 ετών, οι 70 ήσαν άνδρες)
• 125 είχαν περάσει πνευμονία, έμφραγμα ή άλλη πάθηση για την οποία χρειάσθηκαν νοσηλεία στην εντατική. Η μέση ηλικία τους ήταν σχεδόν 63 ετών. Οι 73 ήταν άνδρες.
• 100 υγιείς εθελοντές (μέση ηλικία σχεδόν 63 ετών, οι 46 άνδρες)

Τα ευρήματα

Όπως έδειξαν οι επιδόσεις των συμμετεχόντων στα τεστ, οι ασθενείς με COVID-19 είχαν χειρότερη γνωστική κατάσταση απ’ ό,τι οι υγιείς εθελοντές. Η εκτιμώμενη μέση βαθμολογία SCIP ήταν 59,0 έναντι 68,8, αντίστοιχα. Επιπλέον, η εκτιμώμενη μέση βαθμολογία MoCA ήταν 26,5 έναντι 28,2.

Ωστόσο οι ασθενείς που είχαν περάσει κορωνοϊό δεν είχαν χειρότερη γνωστική κατάσταση από τους λοιπούς πάσχοντες. Η μέση βαθμολογία SCIP ήταν 61,6 και η μέση βαθμολογία MoCA ήταν 27,2.

Οι ασθενείς με COVID-19 είχαν επίσης χειρότερες επιδόσεις από τα υγιή άτομα σε όλες τις άλλες ψυχιατρικές και νευρολογικές αξιολογήσεις. Ωστόσο, εκτός από την εκτελεστική δυσλειτουργία, η υγεία του εγκεφάλου τους δεν ήταν περισσότερο διαταραγμένη, σε σύγκριση με τους άλλους ασθενείς. Αυτά τα αποτελέσματα παρέμειναν σταθερά σε μεγάλου εύρους ευαισθησίας αξιολογήσεις.

Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι η υγεία του εγκεφάλου μετά την COVID-19 διαταράσσεται. Όχι όμως περισσότερο απ’ ό,τι με άλλες εξίσου σοβαρές παθήσεις. Οι μακροχρόνιες συσχετίσεις με την υγεία του εγκεφάλου μπορεί να μην είναι ειδικές για την COVID-19, αλλά σχετίζονται με τη συνολική σοβαρότητα της νόσου και τη νοσηλεία.

Τα ευρήματα της μελέτης συνόψισαν η καθηγήτρια Επιδημιολογίας & Προληπτικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, η νιολόγος Παναγιώτα Ζαχαράκη και ο ιατρός Γιάννης Ντάνασης.

Φωτογραφία: iStock