Κορωνοϊός: Πώς επηρέασε η πανδημία την καρδιαγγειακή υγεία του πληθυσμού

Η πανδημία που προκάλεσε ο κορωνοϊός επηρέασε την καρδιαγγειακή υγεία του πληθυσμού, αλλά ίσως όχι όπως ακριβώς θα περίμενε κανείς. Νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι τα οξέα καρδιαγγειακά επεισόδια δεν αυξήθηκαν σε τέσσερις αμερικανικές πολιτείες.

Αντιθέτως, σε αρκετές περιπτώσεις παρατηρήθηκε μείωση ή έστω ήταν τα αναμενόμενα για την εκάστοτε εποχή που μελετήθηκε.

Το εύρημα αυτό προξενεί τουλάχιστον έκπληξη. Όπως εξηγούν ειδικοί από το Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), στα αρχικά στάδιά της η πανδημία χαρακτηρίστηκε από μειωμένη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη. Μία δυνητική συνέπεια θα ήταν η καθυστέρηση στην έγκαιρη αντιμετώπιση καρδιαγγειακών νοσημάτων.

Επιπλέον, η λοίμωξη από τον κορωνοϊό είναι ένα συστηματικό νόσημα που μπορεί να επηρεάσει πολλά όργανα και ιστούς. Επομένως, μπορεί να σχετίζεται με υψηλότερα ποσοστά:

• Καρδιακής ανεπάρκειας
• Εμφράγματος του μυοκαρδίου
• Εγκεφαλικού επεισοδίου

Η νέα μελέτη

Η νέα μελέτη, όμως, που δημοσιεύεται στην ιατρική επιθεώρηση JAMA Health Forum, είχε ιδιαίτερα ευρήματα.  Όπως εξηγούν η καθηγήτρια Επιδημιολογίας & Προληπτικής Ιατρικής Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και ο ιατρός Γιάννης Ντάνασης, οι ερευνητές εξέτασαν δεδομένα από τον ασφαλιστικό όμιλο Harvard Pilgrim Health Care.

Σε αυτόν είναι ασφαλισμένοι περισσότερο από 1 εκατομμύριο κάτοικοι της Νέας Αγγλίας (Μασαχουσέτη, Νιου Χαμσάιρ, Μέιν, Κονέκτικατ).

Τα δεδομένα αφορούσαν τις νοσηλείες για οξέα καρδιαγγειακά επεισόδια την χρονική περίοδο Μάρτιος 2017 – Δεκέμβριος 2021. Ειδικότερα, οι επιστήμονες εξέτασαν στα άτομα 35 ετών και άνω:

• Τις νοσηλείες με έμφραγμα ή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
• Τα επεισόδια συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας, στηθάγχης, παροδικών ισχαιμικών εγκεφαλικών (ΤΙΑs)

Τα ευρήματα

Τα σύνθετα, οξέα καρδιαγγειακά συμβάματα μειώθηκαν κατά 26,6% στην αρχική φάση της πανδημίας, τον Απρίλιο του 2020. Τα ποσοστά παρέμειναν κάτω από τα αναμενόμενα επίπεδα τον Μάρτιο του 2021 (-9,6%) και τον Δεκέμβριο του 2021 (-19,8%).

Οι νοσηλείες για εγκεφαλικά επεισόδια μειώθηκαν αρχικά κατά 27,0%. Παρέμειναν χαμηλότερες από τις αναμενόμενες τον Φεβρουάριο του 2021 (-11,8%) και τον Δεκέμβριο του 2021 (-27,3%).

Οι νοσηλείες για έμφραγμα του μυοκαρδίου μειώθηκαν αρχικά κατά 27,8%. Ωστόσο δεν διέφεραν στατιστικά από τα αναμενόμενα επίπεδα τον Ιανουάριο του 2021.

Αντίστοιχα, τα επεισόδια συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας μειώθηκαν αρχικά κατά 26,1%. Επιπλέον, ήταν χαμηλότερα από τα αναμενόμενα επίπεδα τον Μάρτιο του 2021 (-15,8%) και τον Δεκέμβριο του 2021 (-22,1%).

Τα επεισόδια στηθάγχης ακολούθησαν παρόμοιες τάσεις διαρκούς μείωσης. Τέλος, εκείνα του παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου (ΤΙΑ) δεν διέφεραν σημαντικά από τα αναμενόμενα μέχρι τον Αύγουστο του 2020.

Συνολικά, η πανδημία δεν συσχετίστηκε με μακροπρόθεσμη αύξηση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων μεταξύ των ασφαλισμένων της Νέας Αγγλίας. Αντιθέτως, εντοπίστηκαν διαρκείς μειώσεις στα επεισόδια παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου, συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας και στηθάγχης.

Οι πιθανές εξηγήσεις

Οι πιθανοί λόγοι που εξηγούν αυτές τις τάσεις είναι:

• Έλλειψη προσέλευσης ασθενών στα νοσοκομεία κατά τη διάρκεια των 21 μηνών της μελέτης (λ.χ. φόβος να μην κολλήσουν)
• Οι καρδιαγγειακοί θάνατοι να συνέβησαν εκτός ιατρικού συστήματος (π.χ. στο σπίτι)
• Να αποδόθηκαν οι θάνατοι στην COVID-19, παρότι διέτρεχαν κίνδυνο για μείζονα καρδιαγγειακά συμβάματα
• Μείωση της υπερδιάγνωσης λόγω της χαμηλότερης προσέλευσης στα τμήματα επειγόντων περιστατικών,
• Διαχείριση της καρδιακής ανεπάρκειας και των άλλων νοσημάτων στο σπίτι.

«Η παρούσα μελέτη, σε συνδυασμό με άλλες δείχνει ότι στις ΗΠΑ μερικές πολιτείες είχαν αύξηση και άλλες μείωση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων κατά την διάρκεια της πανδημίας», τονίζουν οι ειδικοί του ΕΚΠΑ. «Το πιο σημαντικό για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής υγείας είναι να διευκολύνουν την πρόσβαση στα συστήματα υγείας ασθενών με καρδιαγγειακά νοσήματα και άλλα σοβαρά νοσήματα που χρήζουν νοσοκομειακής αντιμετώπισης, κατά τη διάρκεια περιόδων περιορισμένης πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη (όπως για παράδειγμα στην πρώτη περίοδο της πανδημίας)».

Φωτογραφία: iStock