Κορωνοϊός: Οδηγίες των ενδοκρινολόγων για όσους έχουν θυρεοειδή

Ρούλα Τσουλέα
20 Μαΐου 2021 | 13:00

Τι πρέπει να γνωρίζουν οι ασθενείς με Hashimoto, Grave's και οποιαδήποτε άλλη νόσο του θυρεοειδούς. Ποιοι και πότε ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου. Τι ισχύει για τα εμβόλια. Οι απαντήσεις της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Θυρεοειδούς στις 25 Μαΐου.

Έναν οδηγό με απαντήσεις στα συχνότερα ερωτήματα για τα νοσήματα του θυρεοειδούς και τη λοίμωξη που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός, έδωσε στη δημοσιότητα η Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία. Τα ερωτήματα είναι αυτά που τίθενται στους ενδοκρινολόγους από τους ασθενείς τους και αφορούν όλο το φάσμα της Covid-19 λοίμωξης και τα εμβόλια εναντίον της.

Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία, οι παθήσεις του θυρεοειδούς είναι πολύ συνηθισμένες. Υπολογίζεται ότι το 12% των ενηλίκων αναπτύσσουν κάποιο πρόβλημα σε αυτόν στη διάρκεια της ζωής τους.

Οι γυναίκες νοσούν συχνότερα από τους άνδρες (διατρέχουν πενταπλάσιο έως οκταπλάσιο κίνδυνο). Ωστόσο πολλοί πάσχοντες (ποσοστό έως και 60%, σύμφωνα με μελέτες) δεν γνωρίζουν για την ασθένειά τους ή μαθαίνουν ότι νοσούν με σημαντική καθυστέρηση.

«Οι παθήσεις του θυρεοειδούς γενικά δεν σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης ιογενών λοιμώξεων, όπως αυτή που προκαλεί ο κορωνοϊός. Ούτε φαίνεται να υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα στις θυρεοειδοπάθειες και τη σοβαρότητα της νόσησης από αυτές τις λοιμώξεις», λέει η Δρ. Ανδρομάχη Βρυωνίδου-Μπομποτά, πρόεδρος της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας, διευθύντρια Τμήματος Ενδοκρινολογίας& Μεταβολισμού-Διαβητολογικό Κέντρο, ΓΝΑ Κοργιαλένειο-Μπενάκειο ΕΕΣ.

Και συνεχίζει: «Πολλοί ασθενείς μας, όμως, αναρωτιούνται εάν εξαιτίας της χρόνιας πάθησής τους, ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για σοβαρή λοίμωξη από το νέο κορωνοϊό. Άλλοι πάλι ρωτούν εάν η διάγνωσή τους με κάποια αυτοάνοση θυρεοειδοπάθεια σημαίνει ότι έχουν πρόβλημα με το ανοσοποιητικό τους. Πολλές απορίες εξ άλλου αφορούν τα εμβόλια και την ασφάλειά τους».

Πάνω από 130.000 μελέτες σε 1,5 χρόνο!

«Ο εμβολιασμός έναντι του νέου κορωνοϊού αποτελεί τον πιο αποτελεσματικό τρόπο προστασίας από την COVID-19 και είναι πολύ ασφαλής», προσθέτει η Δρ. Γεωργία Κάσση, ειδική γραμματέας στην Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία, διευθύντρια ΕΣΥ, επιστημονικά υπεύθυνη Ενδοκρινολογικού Τμήματος ΓΝΑ Αλεξάνδρα. «Οι απορίες των ασθενών όμως είναι εύλογες, δεδομένης και της πληθώρας των ιατρικών δημοσιεύσεων που αφορούν τον κορωνοϊό SARS-CoV-2 και τη νόσο COVID-19».

Όπως εξηγεί, μέσα σε ενάμιση χρόνο δημοσιεύθηκαν στις ιατρικές επιθεωρήσεις περισσότερες από 130.000 έρευνες και κλινικές μελέτες. «Οι παρουσιάσεις αυτών των ερευνών στον Τύπο είναι καθημερινές και καταιγιστικές», τονίζει. «Συχνά, όμως, μπερδεύουν τους ασθενείς, δημιουργώντας ερωτήματα τα οποία πρέπει να απαντηθούν με βάση τα πιο πρόσφατα έγκυρα επιστημονικά δεδομένα».

Οι δύο ειδικοί τονίζουν ότι με το πέρασμα του χρόνου αυξάνονται οι επιστημονικές δημοσιεύσεις ειδικά για την επίδραση της COVID-19 στο θυρεοειδή. Έτσι, η εικόνα για τις πιθανές επιπτώσεις και αλληλεπιδράσεις, σταδιακά ξεκαθαρίζει.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Θυρεοειδούς στις 25 Μαΐου, η Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία απαντά στα συχνότερα ερωτήματα των ασθενών.

Έχω πρόβλημα με τον θυρεοειδή μου. Κινδυνεύω περισσότερο να κολλήσω κορωνοϊό;

Προς το παρόν δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι ασθενείς με υπερθυρεοειδισμό ή υποθυρεοειδισμό έχουν αυξημένες πιθανότητες να τους μολύνει ο νέος κορωνοϊός. Ούτε υπάρχουν ενδείξεις ότι, αν μολυνθούν, διατρέχουν:

Μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρής COVID-19
Νοσηλείας
Θανάτου

Ωστόσο τα ευρήματα αυτά προέρχονται κυρίως από μελέτες με ασθενείς που λάμβαναν σωστά την αγωγή τους και ρύθμιζαν καλά τη λειτουργία του θυρεοειδούς τους. Αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών σε περίπτωση ιογενούς λοίμωξης όπως η COVID-19 ίσως διατρέχουν:

Όσοι πάσχουν από αρρύθμιστο ή ελλιπώς ελεγχόμενο υποθυρεοειδισμό (π.χ. επειδή δεν παίρνουν σωστά τα φάρμακά τους)
Φτωχά ρυθμιζόμενο υπερθυρεοειδισμό

Έχω αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα. Ανήκω στις ομάδες υψηλού κινδύνου;

Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto και η νόσος Grave’s είναι αυτοάνοσες διαταραχές που επηρεάζουν απευθείας τον θυρεοειδή. Ο οργανισμός των πασχόντων παράγει αντισώματα, τα οποία μπορεί να διαταράξουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα.

Αυτό όμως δε σημαίνει ότι οι ασθενείς έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Σημαίνει ότι το ανοσοποιητικό τους επιτίθεται στο θυρεοειδή τους. Αυτές είναι δύο εντελώς διαφορετικές καταστάσεις.

Εφ’ όσον λοιπόν οι ασθενείς αυτοί δεν έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό, δεν διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο νόσησης ή επιπλοκών στον κορωνοϊό. Εάν δεν έχουν άλλα υποκείμενα προβλήματα υγείας (π.χ. σακχαρώδη διαβήτη, παχυσαρκία) ή επιπλοκές της θυρεοειδοπάθειάς τους, κινδυνεύουν όσο και οι υπόλοιποι άνθρωποι.

Παίρνω φάρμακα για το θυρεοειδή. Μπορεί να επηρεάσουν το ανοσοποιητικό μου;

Τα περισσότερα φάρμακα για τις παθήσεις του θυρεοειδούς δεν εξασθενούν το ανοσοποιητικό, αν δεν έχουν προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες (π.χ. ουδετεροπενία). Ούτε μειώνουν την αποτελεσματικότητα των εμβολίων.

Εξαίρεση σε αυτό αποτελούν οι υψηλές δόσεις κορτικοστεροειδών και ορισμένες θεραπείες για τον καρκίνο του θυρεοειδούς. Τα κορτικοστεροειδή (κορτιζόνη) χορηγούνται στους πάσχοντες από θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια. Αντίστοιχα, στον καρκίνο του θυρεοειδούς μπορεί να χορηγηθούν εξωτερική ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία ή θεραπεία με αναστολείς κινασών.

Αυτές οι θεραπείες εξασθενούν το ανοσοποιητικό. Επομένως, οι ασθενείς που τις λαμβάνουν ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για σοβαρή μορφή της λοίμωξης που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός. Συνεπώς, οι ασθενείς αυτοί πρέπει:

Να τηρούν με προσήλωση όλα τα μέτρα ατομικής προστασίας που συνιστά ο ΕΟΔΥ
Να επικοινωνούν με τους γιατρούς τους για περαιτέρω συμβουλές.

Μπορεί η COVID-19 να επηρεάσει το θυρεοειδή;

Η λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός μπορεί να διαταράξει τη λειτουργία του θυρεοειδούς σε μερικούς ασθενείς που νοσούν αρκετά σοβαρά εξαιτίας της, ώστε να χρειασθούν νοσηλεία στο νοσοκομείο. Οι ασθενείς αυτοί μπορεί να παρουσιάσουν:

Υποθυρεοειδισμό. Η αιτία μπορεί να είναι το λεγόμενο σύνδρομο μη θυρεοειδικής νόσου
Υπερθυρεοειδισμό. Η αιτία μπορεί να είναι η υποξεία ιογενής θυρεοειδίτιδα.

Το σύνδρομο μη θυρεοειδικής νόσου λέγεται και σύνδρομο χαμηλής Τ3. Ουσιαστικά είναι αλλαγή στα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών που δεν οφείλεται σε βλάβη του θυρεοειδούς. Το σύνδρομο αυτό κατά κανόνα συνοδεύει οξείες και σοβαρές νόσους (στην προκειμένη περίπτωση, την COVID-19). Μπορεί όμως να παρατηρηθεί και σε ασθενείς με εξάρσεις χρόνιων παθήσεων.

Αντίστοιχα, η υποξεία ιογενής θυρεοειδίτιδα είναι η επώδυνη φλεγμονή και διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα. Παρατηρείται μετά από ιογενείς λοιμώξεις, όπως η γρίπη, η παρωτίτιδα και, τώρα, η COVID-19. Σε μερικές περιπτώσεις, η κατάσταση αυτή οδηγεί τελικά σε μόνιμο υποθυρεοειδισμό.

Έχω πρόβλημα στο θυρεοειδή. Μπορώ να κάνω το εμβόλιο έναντι της COVID-19;

Οι πάσχοντες από ασθένειες του θυρεοειδούς μπορούν και πρέπει να εμβολιάζονται έναντι της λοίμωξης που προκαλεί ο κορωνοϊός. Το εμβόλιο είναι απαραίτητο σε όλους, ακόμα κι αν έχουν αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα, Grave’s ή καρκίνο.

Οι μόνοι στους οποίους αντενδείκνυται ο εμβολιασμός είναι όσοι έχουν αλλεργία σε οποιοδήποτε από τα συστατικά των εμβολίων. Ειδικά τα άτομα με αλλεργία στην ουσία πολυαιθυλενογλυκόλη (PEG) πρέπει να γνωρίζουν ότι αποτελεί συστατικό στα εμβόλια των εταιρειών Pfizer/BionTech και Moderna. Μπορεί, όμως, να κάνει και διασταυρούμενη αντίδραση υπερευαισθησίας με την ουσία πολυσορβικό 80 (polysorbate 80) που περιέχουν τα εμβόλια AstraZeneca και Johnson & Johnson.

Επομένως, είναι πιθανό οι ασθενείς αυτοί να μην μπορούν να κάνουν κανένα εμβόλιο για τον κορωνοϊό. Αν έχετε οποιαδήποτε αμφιβολία, συμβουλευθείτε (και) τον αλλεργιολόγο σας.

Ωστόσο αυτές οι αλλεργικές αντιδράσεις δεν έχουν σχέση με τον θυρεοειδή ή τις παθήσεις του. Μπορεί να παρατηρηθούν σε οποιονδήποτε άνθρωπο.

Είναι ασφαλή τα εμβόλια για τους ασθενείς με θυρεοειδοπάθεια;

Τα εμβόλια για τη λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός, τα οποία διατίθενται στη χώρα μας δοκιμάστηκαν σε χιλιάδες ανθρώπους πριν εγκριθούν. Έκτοτε, έχουν χορηγηθεί σε εκατοντάδες εκατομμύρια άλλους σε όλο τον κόσμο. Μόνο στις ΗΠΑ έχουν χορηγηθεί πάνω από 277 εκατομμύρια δόσεις και στην Ευρώπη πάνω από 207 εκατομμύρια.

Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το ιατρικό ιστορικό οποιασδήποτε θυρεοειδοπάθειας αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών σε κάποιο από τα εμβόλια.

Μήπως πρέπει να διακόψω τη θεραπεία για τον θυρεοειδή, μέχρι να τελειώσω τον εμβολιασμό μου εναντίον του κορωνοϊού;

Όχι. Δεν υπάρχει ιατρικός λόγος για να αφήσετε τον θυρεοειδή σας να απορρυθμιστεί, έως ότου εμβολιασθείτε. Αυτό ισχύει ακόμα και για τους ασθενείς με θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια ή καρκίνο του θυρεοειδούς που μπορεί να είναι ανοσοκατασταλμένοι.