Καρκίνος του μαστού: Έγκαιρη διάγνωση σε χιλιάδες Ελληνίδες που έκαναν προληπτικές εξετάσεις

Έξι γυναίκες στις εκατό από τις δεκάδες χιλιάδες που υποβλήθηκαν σε δωρεάν προσυμπτωματικό έλεγχο στη χώρα μας, διαγνώστηκαν εγκαίρως με καρκίνο του μαστού. Έτσι, στην πλειονότητα τους, δεν χρειάστηκαν μαστεκτομή ή χημειοθεραπεία αλλά μόνο αφαίρεση του όγκου.

Οι γυναίκες αυτές συμμετείχαν στο πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του μαστού «Φώφη Γεννηματά». Το πρόγραμμα εφαρμόζεται από τον Ιούνιο του 2022 και απευθύνεται σε 1,3 εκατομμύρια γυναίκες ηλικίας 50-69 ετών.

Όπως αναφέρει το ertnews.gr, η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία και το Υπουργείο Υγείας στέλνουν στις γυναίκες το μήνυμα πως «ο έγκαιρος εντοπισμός της ασθένειας σημαίνει θεραπεία με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές». Και παραθέτουν σημαντικά στοιχεία για την ασθένεια:

• Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος εμφανιζόμενος καρκίνος στις γυναίκες.
• Σε όλο τον κόσμο πεθαίνουν ετησίως 600.000 γυναίκες από τη νόσο
• Στην Ελλάδα ο αριθμός των νέων περιστατικών υπολογίζεται σε περισσότερες από 7.000 ετησίως
• Οι γυναίκες που υποβάλλονται σε προληπτικό έλεγχο με ψηφιακή μαστογραφία έχουν θνησιμότητα 4,7% από καρκίνο του μαστού. Όταν η διάγνωση της ασθένειας γίνεται σε προχωρημένο στάδιο, η θνησιμότητα ανέρχεται σε 56%.

Οι παράγοντες κινδύνου

Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης της ασθένειας, σύμφωνα με τα συμπεράσματα διεθνών επιστημονικών μελετών είναι:

• H πρώιμη έναρξης περιόδου και η καθυστερημένη εμμηνόπαυση.
• Η μεγάλη ηλικία της πρώτης εγκυμοσύνης
• Η παχυσαρκία μετά ταην εμμηνόπαυση.
• Το οικογενειακό ιστορικό
• Γονιδιακές μεταλλάξεις (BRCA 1 & BRCA 2) και άλλων γονιδιακών διαφοροποιήσεων.
• Οι μακροχρόνιες ορμονικές θεραπείες μετά την εμμηνόπαυση, ιδιαίτερα ο συνδυασμός οιστρογόνων – προγεστερόνης.
• Η μεγάλη κατανάλωση αλκοολούχων ποτών
• Το κάπνισμα
• Η υπερκατανάλωση κορεσμένων λιπών.
• Η ηλικία (μετά τα 65 έτη, οι γυναίκες εμφανίζουν δύο φορές συχνότερα καρκίνο του μαστού).
• Πολλαπλές γονιδιακές μεταλλάξεις μετατρέπουν το φυσιολογικό κύτταρο σε καρκινικό.
• Η μακροχρόνια έκθεση σε καρκινογόνες ουσίες στο περιβάλλον που ζούμε.
• Η εξασθένιση της ικανότητας του ανοσοποιητικού συστήματος να καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα.

Τι προστατεύει από τη νόσο

Προστατευτικοί παράγοντες έναντι στην ανάπτυξη της συγκεκριμένης μορφής καρκίνου είναι:

• Η ισορροπημένη διατροφή (αποφυγή ζωικών λιπών – κατανάλωση φρούτων και λαχανικών)
• Η φυσική δραστηριότητα
• Ο μητρικός θηλασμός

Η καλύτερη εξέταση για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού είναι η μαστογραφία. Ο τακτικός προληπτικός έλεγχος με μαστογραφία μειώνει τη θνησιμότητα από την ασθένεια σε ποσοστό που φθάνει το 30%. Η εξέταση είναι ανώδυνη, διαρκεί ελάχιστο χρόνο και με τα νέα μηχανήματα, η δόση ακτινοβολίας είναι εξαιρετικά χαμηλή.

Η έγκαιρη διάγνωση σώζει ζωές

Παρά την υψηλή συχνότητα της, η ασθένεια απειλεί ολοένα λιγότερο τη ζωή και την ποιότητα της, χάρη:

• Στις πιο αποτελεσματικές και περισσότερο εξατομικευμένες θεραπευτικές παρεμβάσεις
• Στην έγκαιρη διάγνωση, που αυξάνεται συνεχώς καθώς ολοένα περισσότερες γυναίκες υποβάλλονται σε προληπτικές εξετάσεις

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ανακαλύπτεται ο καρκίνος σε πρώιμα στάδια, όταν οι θεραπείες είναι λιγότερο επεμβατικές, πιο αποτελεσματικές και μπορούν να οδηγήσουν στην ίαση.

Ο καρκίνος του μαστού είναι η πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες. Οι περισσότερες νέες διαγνώσεις (ποσοστό 32,7%) αφορούν γυναίκες ηλικίας 50-69 ετών. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι το 2022, το 18,7% των θανάτων από καρκίνο στην ηλικιακή ομάδα 50-69 ετών, οφειλόταν στον καρκίνο του μαστού.

Το πρόγραμμα προληπτικού ελέγχου Φώφη Γεννηματά

Σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα απευθύνεται το Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου, το οποί καθιερώνει προληπτικές διαγνωστικές εξετάσεις για τη νόσο.

Το πρόγραμμα φέρει το όνομα της αείμνηστης προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Φώφης Γεννηματά. Πέθανε σαν σήμερα, πριν από δύο χρόνια, στις 25 Οκτωβρίου του 2021.

Η Φώφη Γεννηματά είχε διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού 13 χρόνια νωρίτερα και είχε δώσει γενναία μάχη με τη νόσο. Είχε καλή ποιότητα ζωής, με εξαίρεση τους τελευταίους μήνες. Σε κάθε ευκαιρία, δε, έστελνε το μήνυμα προς τις γυναίκες για τη σημασία του τακτικού προσυμπτωματικού ελέγχου στον έγκαιρο εντοπισμό της ασθένειας.

Οι δωρεάν εξετάσεις που συμπεριλαμβάνονται στο Πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά» είναι οι εξής:

• Ψηφιακή Μαστογραφία για όλες τις γυναίκες-δικαιούχους
• Κλινική εξέταση (σε περίπτωση ευρήματος).
• Υπερηχογράφημα μαστού (σε περίπτωση ευρήματος ή ανάγκης περαιτέρω διερεύνησης)

Δικαιούχοι της συγκεκριμένης δράσης είναι οι γυναίκες ελληνικής υπηκοότητας και οι γυναίκες πολίτες τρίτων χωρών, που παραμένουν νόμιμα στην ελληνική επικράτεια. Οι ωφελούμενες πρέπει να πληρούν τις εξής προϋποθέσεις:

1. Να ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα των 50 έως εξήντα εννέα ετών
2. Να φέρουν Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (Α.Μ.Κ.Α.)
3. Να μην έχουν διενεργήσει τις ίδιες διαγνωστικές εξετάσεις τους τελευταίους δώδεκα μήνες
4. Να μην έχουν νοσήσει από καρκίνο του μαστού εντός των τελευταίων πέντε ετών.

Για την καλύτερη ενημέρωση των δικαιούχων έχει δημιουργηθεί ιστότοπος, όπου βρίσκονται διαθέσιμες όλες οι σχετικές πληροφορίες (είδος παρεχόμενων εξετάσεων, συνεργαζόμενα Κέντρα Διενέργειας Εξετάσεων, διαδικασία πραγματοποίησης εξετάσεων κ.ά.).

Οι διαγνωστικές εξετάσεις και η κλινική εξέταση που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα πραγματοποιούνται, σε δημόσιες ή ιδιωτικές Μονάδες Υγείας, ενώ οι δαπάνες βαραίνουν το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.) του Υπουργείου Υγείας και προέρχονται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Φωτογραφία: iStock