Η διαφορά της βιολογικής ηλικίας του αμφιβληστροειδούς με την χρονολογική ηλικία του ατόμου συνδέεται με την πιθανότητα θανάτου!

Μιχάλης Θερμόπουλος
19 Ιανουαρίου 2022 | 11:30

Η διαφορά μεταξύ της βιολογικής ηλικίας του αμφιβληστροειδούς (του ευαίσθητου στο φως νευρικού ιστού στο πίσω μέρος του οφθαλμού) και της πραγματικής (χρονολογικής) ηλικίας ενός ατόμου, συνδέεται με τον κίνδυνο θανάτου του, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε διαδικτυακά στην επιστημονική επιθεώρηση British Journal of Ophthalmology.

Αυτό το “χάσμα ηλικίας του αμφιβληστροειδούς” θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο προσυμπτωματικού ελέγχου, προτείνουν οι ερευνητές.

Ένας αυξανόμενος όγκος στοιχείων υποδηλώνει ότι το δίκτυο μικρών αγγείων (μικραγγείωση) στον αμφιβληστροειδή μπορεί να είναι ένας αξιόπιστος δείκτης της συνολικής υγείας του κυκλοφορικού συστήματος του σώματος και του εγκεφάλου.

Αν και οι κίνδυνοι ασθένειας και θανάτου αυξάνονται με την ηλικία, είναι σαφές ότι αυτοί οι κίνδυνοι ποικίλλουν σημαντικά μεταξύ των ατόμων της ίδιας ηλικίας. Αυτό δείχνει ότι η “βιολογική γήρανση” είναι μοναδική για το κάθε άτομο και μπορεί να είναι καλύτερος δείκτης της τρέχουσας και μελλοντικής υγείας, λένε οι ερευνητές.

Έχουν αναπτυχθεί αρκετοί δείκτες ιστών, κυττάρων, αλλά και χημικών και απεικονιστικών δεικτών για την ανίχνευση της βιολογικής γήρανσης, που δεν συμβαδίζει με τη χρονολογική γήρανση. Ωστόσο, αυτές οι τεχνικές εμπεριέχουν ζητήματα ηθικής και ιδιωτικότητας. Επίσης, είναι συχνά επεμβατικές, δαπανηρές και χρονοβόρες, λένε οι ερευνητές.

Ως εκ τούτου, με την μέθοδο deep learning επιχείρησαν να δουν εάν θα μπορούσαν να προβλέψουν με ακρίβεια την ηλικία του αμφιβληστροειδούς ενός ατόμου από εικόνες του βυθού, της εσωτερικής πίσω επιφάνειας του οφθαλμού. Σκοπός ήταν να διαπιστώσουν εάν υπάρχει διαφορά μεταξύ αυτής και της πραγματικής ηλικίας ενός ατόμου.

Αυτό αναφέρεται ως “χάσμα ηλικίας αμφιβληστροειδούς” και μπορεί να συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου.

Η μέθοδος deep learning είναι ένας τύπος μηχανικής μάθησης και τεχνητής νοημοσύνης, που μιμείται τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αποκτούν συγκεκριμένους τύπους γνώσης. Αλλά σε αντίθεση με τους κλασικούς αλγόριθμους μηχανικής μάθησης που είναι γραμμικοί, οι αλγόριθμοι deep learning βασίζονται σε μια ιεραρχία αυξανόμενης πολυπλοκότητας.

Οι ερευνητές ανέλυσαν 80.169 εικόνες βυθού που ελήφθησαν από 46.969 ενήλικες ηλικίας 40-69 ετών, οι οποίοι ήταν όλοι μέρος της UK Biobank, μια μεγάλης πληθυσμιακής μελέτης με περισσότερους από μισό εκατομμύριο μεσήλικες και μεγαλύτερους κατοίκους του Ηνωμένου Βασιλείου.

Περίπου 19.200 εικόνες βυθού από τα δεξιά μάτια 11.052 συμμετεχόντων με σχετικά καλή υγεία στον αρχικό έλεγχο υγείας της Biobank χρησιμοποιήθηκαν για την επικύρωση της ακρίβειας του μοντέλου deep learning για την πρόβλεψη της ηλικίας του αμφιβληστροειδούς.

Βρέθηκε μια ισχυρή συσχέτιση μεταξύ της προβλεπόμενης ηλικίας του αμφιβληστροειδούς και της πραγματικής ηλικίας του ατόμου, με συνολική ακρίβεια 3,5 ετών πάνω/κάτω.

Στη συνέχεια, το χάσμα ηλικίας του αμφιβληστροειδούς αξιολογήθηκε στους υπόλοιπους 35.917 συμμετέχοντες κατά τη διάρκεια μιας μέσης περιόδου παρακολούθησης 11 ετών.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, 1871 (5%) συμμετέχοντες πέθαναν:

321 (17%) από καρδιαγγειακή νόσο
1.018 (54,5%) από καρκίνο
532 (28,5%) από άλλες αιτίες, συμπεριλαμβανομένης της άνοιας

Τα ποσοστά των ατόμων που “γέρασαν γρήγορα” (εκείνων των οποίων ο αμφιβληστροειδής φαινόταν μεγαλύτερος από την πραγματική τους ηλικία) με διαφορά ηλικίας στον αμφιβληστροειδή άνω των 3, ή 5 ή 10 ετών ήταν, αντίστοιχα, 51%, 28% και 4,5%.

Τα μεγάλα κενά ηλικίας στον αμφιβληστροειδή σε χρόνια συσχετίστηκαν σημαντικά με 49-67% υψηλότερο κίνδυνο θανάτου, πέρα από τις καρδιαγγειακές παθήσεις ή τον καρκίνο.

Και κάθε 1 έτος αύξηση του χάσματος ηλικίας του αμφιβληστροειδούς συσχετίστηκε με:

2% αύξηση στον κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία και
3% αύξηση στον κίνδυνο θανάτου από συγκεκριμένη αιτία εκτός από καρδιαγγειακές παθήσεις και καρκίνο

Όλα αυτά, αφότου ελήφθησαν υπόψη άλλοι παράγοντες, όπως η υπέρταση, ο Δείκτης Μάζας Σώματος, ο τρόπος ζωής και η εθνικότητα.

Η ίδια διαδικασία που εφαρμόστηκε στα αριστερά μάτια και έδωσε παρόμοια αποτελέσματα.

Αυτή είναι μια μελέτη παρατήρησης, και ως εκ τούτου, δεν μπορεί να προσδιορίσει την αιτία.

Οι ερευνητές αναγνωρίζουν επίσης ότι οι εικόνες του αμφιβληστροειδούς καταγράφηκαν σε μια χρονική στιγμή και ότι οι συμμετέχοντες μπορεί να μην είναι αντιπροσωπευτικοί του πληθυσμού του Ηνωμένου Βασιλείου στο σύνολό του.

Ωστόσο, γράφουν: «Τα νέα ευρήματά μας έχουν καθορίσει ότι το χάσμα ηλικίας στον αμφιβληστροειδή είναι ένας ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας αυξημένου κινδύνου θνησιμότητας, ειδικά της θνησιμότητας που δεν σχετίζεται με καρδιαγγειακή νόσο ή καρκίνο. Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η ηλικία του αμφιβληστροειδούς μπορεί να είναι κλινικά σημαντικός βιοδείκτης γήρανσης”.

Προσθέτουν: “Ο αμφιβληστροειδής προσφέρει ένα μοναδικό ‘παράθυρο’ για την αξιολόγηση των υποκείμενων παθολογικών διεργασιών του αγγειακού συστήματος και νευρολογικών παθήσεων που σχετίζονται με αυξημένους κινδύνους θνησιμότητας.

Αυτή η υπόθεση υποστηρίζεται από προηγούμενες μελέτες, οι οποίες έχουν δείξει ότι η απεικόνιση αμφιβληστροειδούς περιέχει πληροφορίες για παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου, χρόνιες νεφρικές παθήσεις και συστημικούς βιοδείκτες”.

Τα νέα ευρήματα, σε συνδυασμό με προηγούμενες έρευνες, προσθέτουν βάρος στην υπόθεση ότι “ο αμφιβληστροειδής παίζει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της γήρανσης και είναι ευαίσθητος στις σωρευτικές βλάβες της γήρανσης που αυξάνουν τον κίνδυνο θνησιμότητας”, εξηγούν.

Πηγή: https://medicalxpress.com

φωτό: iStock