Γιατί δυσκολευόμαστε να αναπνεύσουμε στη ζέστη – Τι συνιστούν οι πνευμονολόγοι

Καθώς η ζέστη παρατείνεται και εντείνεται μέρα με τη μέρα, ολοένα περισσότεροι από εμάς συνειδητοποιούμε ότι επηρεάζεται πλέον και η αναπνοή μας. Γιατί συμβαίνει αυτό και πώς μπορούμε να προστατευθούμε;

Ο ένας παράγοντας που παίζει ρόλο είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση, απαντά ο Dr. Brian Christman, καθηγητής Πνευμονολογίας στο Πανεπιστήμιο Vanderbilt, εκπρόσωπος της Αμερικανικής Πνευμονολογικής Εταιρεπίας (ALA).

Το κλειδί είναι το όζον, που δημιουργείται στην ατμόσφαιρα από τα αέρια που εκλύονται από τις εξατμίσεις, τις καπνοδόχους των εργοστασίων και άλλες πηγές. Όταν τα αέρια αυτά έρθουν σε επαφή με το ηλιακό φως, προκαλείται χημική αντίδραση που οδηγεί στο όζον.

Το όζον που συσσωρεύεται στο επίπεδο του εδάφους είναι ένας από τους πιο επικίνδυνους ρύπους. «Επιτίθεται στον πνευμονικό ιστό, αντιδρώντας μαζί του», εξηγεί ο Dr. Christman. «Η αντίδραση αυτή είναι σαν να έχουν πάθει ηλιακό έγκαυμα οι πνεύμονες. Η συνέπεια μπορεί να είναι άμεσα και μακροπρόθεσμα προβλήματα».

Στις άμεσες επιπτώσεις συμπεριλαμβάνονται συμπτώματα, όπως δύσπνοια, συριγμός και βήχας. Μπορεί επίσης να προκληθεί παρόξυνση του άσθματος. Μακροπρόθεσμα, αυξάνεται ο κίνδυνος για καρκίνο του πνεύμονα, που μπορεί να απειλήσει τη ζωή.

Το όζον είναι επίσης πιθανότερο να δημιουργήσει θερμό, «στάσιμο» στρώμα αέρα, επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο την αναπνευστική λειτουργία. Επομένως, όσο περισσότερη ζέστη κάνει, τόσο αυξάνεται το όζον και τόσο περισσότερο κινδυνεύει η υγεία μας.

Διαβάστε ακόμα Καύσωνας: «Αποφύγετε τη χρήση ΙΧ» – Συστάσεις και για τους ρύπους

Ποιοι κινδυνεύουν

Πρακτικά όλοι όσοι περνούν χρόνο σε υπαίθριους χώρους όταν είναι υψηλά τα επίπεδα των ρύπων, κινδυνεύουν από το όζον. Ακόμα πιο ευάλωτοι είναι όσοι ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου, δηλαδή:

• Παιδιά
• Ηλικιωμένοι
• Έγκυοι
• Ασθενείς με νοσήματα των πνευμόνων, όπως το άσθμα και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
• Οι καρδιοπαθείς
• Οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη

Αυξημένο κίνδυνο διατρέχουν και όσοι, παρά τη ζέστη, εργάζονται σε υπαίθριους χώρους. Και μη νομίζετε ότι δεν κινδυνεύετε επειδή δεν ζείτε κοντά σε πηγές ρύπων, όπως οι λεωφόροι, οι καπνοδόχοι και τα εργοστάσια.

«Οι ρύποι που απελευθερώνονται από τις αστικές καπνοδόχους μπορούν με τον αέρα να μεταφερθούν σε μεγάλες αποστάσεις, πριν πλήξουν ανθρώπους, ακόμα και σε αγροτικές περιοχές», εξηγεί ο Dr. Christman. «Το ίδιο συμβαίνει και με τον καπνό από τις φωτιές στα δάση. Μπορεί να διασκορπιστεί σε ακτίνα εκατοντάδων χιλιομέτρων, επηρεάζοντας όσους ζουν στα αστικά κέντρα. Με άλλα λόγια, όλοι μας κινδυνεύουμε».

Ο ρόλος της ζέστης

Το όζον φυσικά δεν είναι ο μοναδικός εχθρός της αναπνευστικής λειτουργίας. Και η ζέστη καθ’ εαυτή μπορεί να έχει συνέπειες στο σώμα και τους πνεύμονες.

Η εισπνοή ζεστού, υγρού αέρα μπορεί να επιδεινώσει αναπνευστικές παθήσεις, όπως το άσθμα και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Γιατί; Διότι κατ’ αρχάς η ζέστη αυξάνει τις μεταβολικές ανάγκες του οργανισμού, κατά τον Dr. Christman.

Αυτό ίσως δεν συνιστά πρόβλημα για έναν καλογυμνασμένο νέο, που έχει συνηθίσει την σωματική καταπόνηση στη ζέστη. Μπορεί όμως να είναι ολέθριο για έναν ασθενή με σοβαρό καρδιολογικό ή αναπνευστικό πρόβλημα, ο οποίος ούτως ή άλλως δυσκολεύεται στην καθημερινότητά του.

Και μετά είναι η αφυδάτωση. Πολλοί άνθρωποι, ιδίως στην τρίτη ηλικία, δεν αντιλαμβάνονται εύκολα ότι έχουν αφυδατωθεί, διότι δεν έχουν αντίληψη της δίψας. Η δίψα αποτελεί προειδοποιητικό καμπανάκι από τον οργανισμό ότι έχει αρχίσει να παρουσιάζει έλλειψη σε υγρά. Όταν κάποιος δεν διαθέτει αυτό το αντανακλαστικό, είναι εύκολο να αφυδατωθεί χωρίς να το αντιληφθεί.

«Οι ασθενείς αυτοί τις μέρες με έντονη ζέστη χάνουν μεγάλο όγκο υγρών με την εφίδρωση. Μην αναπληρώνοντας τα υγρά αυτά, όμως, παρουσιάζουν αφυδάτωση, η πίεσή τους πέφτει και μπορεί να λιποθυμήσουν», προειδοποιεί ο ειδικός.

Τι μπορείτε να κάνετε

Για να προστατευθείτε απ’ όλα αυτά, να μην ενημερώνεστε μόνο για τη θερμοκρασία, αλλά και για το επίπεδο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην περιοχή σας. Όταν ακούτε (ή διαβάζετε) πως εκτός από ζέστη, θα έχει και υψηλά επίπεδα ρύπων, να αποφεύγετε τις υπαίθριες δραστηριότητες.

Εξίσου σημαντικό, τονίζει ο Dr. Christman, είναι να ακολουθείτε και τις εξής συμβουλές τις ημέρες με έντονη ζέστη:

• Να μένετε σε κλιματιζόμενο χώρο τις πιο ζεστές ώρες της ημέρας
• Να ντύνεστε με ελαφρά, φαρδιά ρούχα
• Να πίνετε άφθονα υγρά, ακόμα κι αν δεν νιώθετε δίψα. Συμβουλευθείτε τον γιατρό σας για τις ακριβείς ποσότητες, εάν πάσχετε από χρόνιο πρόβλημα υγείας ή παίρνετε φάρμακα.
• Αποφύγετε το αλκοόλ. Μειώνει το αίσθημα της δίψας και διεγείρει την αποβολή υγρών
• Να χρησιμοποιείτε ανεμιστήρες για να διεγείρετε την εξάτμιση του ιδρώτα και την αποβολή θερμότητας από το σώμα σας. Να κάνετε όμως και δροσερά ντους (μόνοι τους οι ανεμιστήρες δεν είναι αρκετοί για να αντέξετε τη ζέστη)
• Να έχετε το νου σας τους ηλικιωμένους γονείς, φίλους και γείτονές σας. Μπορεί να χρειασθούν βοήθεια ακόμα και για να συμβουλευθούν τον γιατρό τους.

Φωτογραφία: iStock