Εφικτό το επιλεκτικό σβήσιμο μνήμης – Ιστορική ανακοίνωση ερευνητών

  • Μιχάλης Θερμόπουλος
μνήμη
Χρησιμοποιώντας εξαιρετικά ακριβείς μεθόδους για να βρουν το πώς οι μνήμες αποτυπώνονται στα κύτταρα του εγκεφάλου σε ποντίκια, επιστήμονες για πρώτη φορά στην ιστορία έδειξαν πως μνήμες που έχουν δημιουργηθεί από καταστάσεις φόβου είναι εφικτό να “ενεργοποιηθούν” ή να “σβηστούν” από τον εγκέφαλο!

Η έρευνα επάνω στην μνήμη, όπως περιγράφτηκε σε συνέντευξη Τύπου κατά τη διάρκεια του ετησίου συνεδρίου της Αμερικανικής Ένωσης για την Πρόοδο της Επιστήμης (AAAS), οι επιστήμονες μπορεί κάποια μέρα να είναι σε θέση να σβήσουν επιλεκτικά ορισμένες μνήμες που συνδέονται με διαταραχή μετα-τραυματικού στρες (PTSD) ή διαταραγμένες μνήμες που συνδέονται με τη χρήση ναρκωτικών.

“Οι μνήμες μας καθορίζουν το ποιοι είμαστε”, είπε η Sheena Josselyn, επικεφαλής επιστήμονας στο τμήμα της φυσιολογίας του Νοσοκομείου Παίδων του Πανεπιστημίου του Τορόντο. Και πρόσθεσε: “Μόνο με την πραγματική κατανόηση του πώς ο εγκέφαλός μας λειτουργεί μπορούμε να ελπίζουμε να αποκτήσουμε νέες γνώσεις σχετικά με θεραπείες και ελπίζουμε ότι, μια μέρα, αυτές οι θεραπείες για διαταραχές του εγκεφάλου θα είναι εφικτές”.

Η ικανότητα να διαγράφουν οι επιστήμονες τις τραυματικές μνήμες στους ανθρώπους, όπως φαίνεται στην ταινία “Η αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού”, παραμένει αποκύημα επιστημονικής φαντασίας προς το παρόν και οποιαδήποτε προσπάθεια να γίνει πραγματικότητα, θα εγείρει σοβαρά ζητήματα ηθικής.

Ωστόσο, ομάδα νευροεπιστημόνων, χρησιμοποιώντας μελέτες σε ζώα, έχουν κάνει σημαντική πρόοδο στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο μεμονωμένες μνήμες κωδικοποιούνται στον εγκέφαλο.

μνήμη

Επιστήμονες έκαναν μεγάλη πρόοδο στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι μνήμες αποτυπώνονται στον εγκέφαλο

Η Josselyn μίλησε για τον εντοπισμό συγκεκριμένων μοτίβων διέγερσης σε μικρές ομάδες νευρώνων, την ώρα που ο εγκέφαλος προσπαθεί να αποτυπώσει σε εκείνα τα κύτταρα νέες μνήμες. Για ένα σύντομο χρονικό διάστημα (μόλις λίγες ώρες) ο εγκέφαλος μπορεί να προσπαθήσει να αποτυπώσει και δεύτερη διαδοχική (ξεχωριστή) μνήμη στην ίδια ομάδα νευρώνων. Έτσι οι δύο μνήμες μπορούν στη συνέχεια να συνδεθούν στον εγκέφαλο για μεταγενέστερη ταυτόχρονη ανάκληση.

Αυτό εξηγεί το πώς γίνεται πολλές φορές δύο ξεχωριστές μνήμες (πχ ένα τραγούδι και μια εμπειρία της στιγμής) μπορεί να παραμείνουν στενά συνδεδεμένες στο μυαλό μας. Καθώς το χρονικό διάστημα μεταξύ δύο τέτοιων συμβάντων επιμηκύνεται, οι μνήμες αυτές προσλαμβάνονται και αποθηκεύονται από διαφορετικές ομάδες νευρώνων και παραμένουν χωριστά αποθηκευμένες μέσα στον εγκέφαλο.

Αυτή η έρευνα δίνει στους επιστήμονες μια στοιχειώδη ικανότητα να “στοχεύουν” τα σημεία όπου έχουν αποθηκευτεί συγκεκριμένες μνήμες στον εγκέφαλο και μπορούν επίσης να διεγείρουν αυτούς τους νευρώνες, για να ενεργοποιούν ή να σβήνουν τις μνήμες που έχουν αποθηκευτεί εκεί”.

Ερωτηθείς σχετικά με τις επιπτώσεις της έρευνάς της για τον άνθρωπο, η Josselyn είπε ότι προσφέρει απλά μια “απόδειξη της θεωρίας” ότι ο επιλεκτικός χειρισμός της μνήμης στον εγκέφαλο είναι κάτι εφικτό. Αλλά πρόσθεσε ότι δεν πιστεύει ότι αυτές οι μέθοδοι που εφαρμόστηκαν επιτυχώς σε ποντίκια, πρόκειται να εφαρμοστούν ποτέ σε ανθρώπους.

Υπάρχουν σημαντικά ηθικά ζητήματα σε οποιαδήποτε προσπάθεια να χειραγωγήσει κανείς την ανθρώπινη μνήμη, είπαν οι επικεφαλής ερευνητές. “Μαθαίνουμε από τις κακές αναμνήσεις μας, καθώς και από τις καλές και το άθροισμα των αναμνήσεών μας, μας βοηθάει να γίνουμε αυτό που είμαστε”, δήλωσε η Josselyn.

https://www.aaas.org

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Αυτές οι ασκήσεις με εικόνες ενισχύουν την μνήμη – Μπορείτε να τις λύσετε;

Φωτογραφική μνήμη: Μόνο το 1% περνάει αυτό το τεστ – Κάντε το ΕΔΩ!

Deja Vu: Πώς εξηγείται το να έχεις ήδη μνήμη για κάτι που συμβαίνει τώρα [vid]

Το ρόφημα που βοηθάει στην κατάθλιψη και την απώλεια μνήμης