Γιατί βλέπουμε εφιάλτες και πως μπορούμε να τους αποφύγουμε

Αν έχετε ξυπνήσει ποτέ από τον πανικό που προκαλεί ένα κακό όνειρο, δεν είστε οι μόνοι. Οι εφιάλτες είναι πολύ συχνοί, αλλά το μεγάλο ερώτημα είναι γιατί τους βλέπουμε.

Η απάντηση ως φαίνεται κρύβεται στο στρες και το άγχος που προκαλούν πολλά πράγματα στην καθημερινότητά μας, είτε είναι προκλήσεις είτε στρεσογόνα γεγονότα όπως:

• Μια μετακόμιση
• Μία αλλαγή ή οι δυσκολίες στη δουλειά
• Η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου
• Η ανησυχία για έναν αγαπημένο άνθρωπο

«Όλα τα άλυτα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στην καθημερινότητά μας μπορούν να περάσουν στα όνειρά μας και να προκαλέσουν εφιάλτες», αναφέρει η Dr. Alaina Tiani, ψυχολόγος ύπνου στο Κέντρο Διαταραχών Ύπνου της Cleveland Clinic, στο Οχάιο.

Οι εφιάλτες μπορεί επίσης να επηρεαστούν από ένα θρίλερ που είδε κάποιος, μία αρνητική είδηση ή μία διένεξη ή δύσκολη συζήτηση λίγο πριν τον ύπνο. Η διαταραχή του μετατραυματικού στρες επίσης μπορεί να παίξει ρόλο στην ανάπτυξή τους. Το ίδιο και η κατανάλωση αλκοόλ, καφεΐνης και η λήψη ορισμένων φαρμάκων.

Αρχίζουν στην παιδική ηλικία

Η αλήθεια είναι ότι οι εφιάλτες συχνά αρχίζουν στην παιδική ηλικία (συνήθως μεταξύ 3 και 6 ετών). Τείνουν όμως να μειώνονται μετά τα 10 έτη, αναφέρουν ειδικοί από την Κλινική Μάγιο, στο Ρότσεστερ της Μινεσότα.

Στη διάρκεια της εφηβείας και των πρώτων ετών της ενήλικης ζωής, τα κορίτσια φαίνεται να τους παρουσιάζουν πιο συχνά από τα αγόρια. Μερικοί άνθρωποι τους βλέπουν και ως ενήλικες – ενίοτε για όλη τους τη ζωή.

Σε σχετικά σπάνιες περιπτώσεις οι εφιάλτες είναι συχνοί και ταράζουν τον πάσχοντα, διαταράσσοντας τον ύπνο και την καθημερινότητά του. Αυτές οι περιπτώσεις υποδηλώνουν την ύπαρξη διαταραχής εφιαλτών (Nightmare disorder) η οποία μπορεί να προκαλέσει μέχρι και φόβο για τον ύπνο.

Πώς να προστατευθείτε

Η Dr. Tiani τονίζει πως μολονότι δεν μπορούμε πάντοτε να ελέγξουμε τους εφιάλτες μας, μπορούμε να λάβουμε ορισμένα μέτρα για να τους περιορίσουμε.

Πολύ σημαντικό, λόγου χάριν, είναι να προσέχετε τις ειδήσεις που βλέπετε και γενικότερα την έκθεση στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. «Μικροί και μεγάλοι πρέπει επίσης να προσέχουν τι βλέπουν και τι διαβάζουν. Το περιεχόμενο μπορεί να είναι στρεσογόνο ή εξουθενωτικό γι’ αυτούς. Σε τέτοια περίπτωση αυξάνεται ο κίνδυνος να δουν εφιάλτες, διότι η θεματολογία ή τα συναισθήματα που τους δημιουργεί «περνούν» στα όνειρά τους», εξηγεί.

Εξίσου σημαντικό είναι να χαλαρώνετε πριν τον ύπνο και να εστιάζετε σε τεχνικές διαχείρισης του στρες.

Αν οι εφιάλτες σας είναι συχνοί, επαναλαμβανόμενοι και επηρεάζουν την ποιότητα ζωή σας, καλό είναι να συμβουλευθείτε τον γιατρό σας ή έναν ειδικό στην ψυχική υγεία, συνιστά η Dr. Tiani. Υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές επιλογές που μπορεί να σας προτείνει.

Φωτογραφία: iStock