Η εθνική μας κατάθλιψη βαδίζει παράλληλα με την οικονομική μας καταστροφή

  • Μαρία Τσιλιμιγκάκη
Το τελευταίο θλιβερό γεγονός με την αυτοκτονία γνωστού επιχειρηματία, φέρνει στο προσκήνιο την εθνική μάστιγα που καταμετρούμε σοκαρισμένοι από το 2011 και μετά, οι δημοσιογράφοι του ιατρικού ρεπορτάζ και αφορά στην αυξητική τάση των κρουσμάτων κατάθλιψης και στις απόπειρες αυτοκτονίας. Προ ημερών κρεμάστηκε στην αυλή του σπιτιού που έχανε, ένας συμπολίτης μας στην περιφέρεια. Χθες αυτοπυροβολήθηκε μέσα στο σπίτι του ένας μεγαλοαστός στον Διόνυσο Αττικής. Κοινός παρανομαστής, η οικονομική καταστροφή, η ντροπή, η ευθιξία, η κατάθλιψη που πυροδοτείται από την πολυετή οικονομική πορεία της χώρας!

Πλούσιος ή φτωχός, «αθώος» ή «ένοχος» στα μάτια κάποιων που μετρούν την ανθρώπινη ζωή με το μέγεθος και το περιεχόμενο του πορτοφολιού, πάντως όταν ένας άνθρωπος οδηγείται στην κατάθλιψη και την απονενοημένη πράξη, είμαστε υπεύθυνοι όλοι! Η Πολιτεία, η κοινωνία, όλοι…

Η αγωνία, ο φόβος, ο θυμός, η πίκρα, το άγχος που προκαλεί σε όλους μας η παρατεταμένη οικονομική κρίση, για το 44% των Ελλήνων μεταφράζεται σε κάποιο είδος και βαθμό κατάθλιψης. Σύμφωνα με έρευνα της GPO για λογαριασμό της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, που διεξήχθη στα τέλη του προηγούμενου έτους, η υγεία του ελληνικού πληθυσμού καταγράφεται ως σταθερά πτωτική, και μάλιστα διαπιστώνεται σε ευθεία συσχέτιση με το εισόδημα.

Εξάλλου, τα όλο και αυξανόμενα ποσοστά κατάθλιψης διαπιστώθηκαν το 2015 και στην Εθνική Μελέτη Νοσηρότητας και Παραγόντων Κινδύνου (ΕΜΕΝΟ), που διεξήχθη με την Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ με τη συμμετοχή όλων των Ιατρικών Σχολών της χώρας. Όπως αναφερόταν στην σχετική έκθεση, «στην επιδείνωση της εικόνας της Υγείας των κατοίκων αυτής της χώρας συνέβαλε, αναμφίβολα η κρίση».

Σύμφωνα με την ΕΜΕΝΟ, οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην υγεία του μόνιμου ενήλικου πληθυσμού της Ελλάδας είναι εμφανείς και με τάση επιδείνωσης διαχρονικά. Δύο από τα χαρακτηριστικά που περιέγραφαν τους Έλληνες του 2015, ήταν το άγχος και η κατάθλιψη. Συγκεκριμένα, τα συμπτώματα άγχους καταγράφηκαν ανήλθαν στο 23,6% και κατάθλιψης στο 16,1%. Τα εν λόγω ποσοστά διαρκώς αυξάνονται και είναι από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη. «Η ανεργία σαφώς συνδέεται», ανέφερε χαρακτηριστικά ερευνητές του ΕΚΠΑ.

Την μάστιγα είχε προαναγγείλει από το 2011 με στοιχεία δύο πανελλαδικών μελετών του, που διεξήχθησαν το 2009 και το 2011, το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ). Έτσι, την άνοιξη του 2009 ανέφεραν το 47,2% των ερωτηθέντων ότι ένιωθαν μελαγχολικοί ή «πεσμένοι» σε καθημερινή βάση για τουλάχιστον δύο εβδομάδες. Τον Απρίλιο του 2011 το αντίστοιχο ποσοστό αυξήθηκε στο 54,4% – καταγράφτηκε ποσοστιαία μεταβολή κατά τη διετία που έφτασε το 15,3%.

Ανοδικά ποσοστά καταγράφονταν από τότε και σε ό,τι αφορά την τάση αυτοκτονίας. Το 6,7% των ερωτηθέντων ανέφερε ότι τον τελευταίο μήνα σκεφτόταν την αυτοκτονία, ενώ ποσοστό της τάξης του 1,5% δήλωσε ότι είχε στο ίδιο χρονικό διάστημα προσπαθήσει να αυτοκτονήσει! Τα αντίστοιχα ποσοστά της προηγούμενης μελέτης ήταν 6,2% (σκέψεις θανάτου) και 1,1% (απόπειρα αυτοκτονίας).

Οι επιστήμονες αναζήτησαν τότε το κατά πόσο η οικονομική κρίση συνδέεται με τα ψυχολογικά προβλήματα… Και μέσω του Δείκτη Προσωπικής Οικονομικής Δυσχέρειας μελετήθηκε η δυνατότητα του δείγματος να ανταπεξέλθει σε μια σειρά από έξοδα, όπως λογαριασμοί, τραπεζικά δάνεια, ενοίκιο, σούπερ μάρκετ, ένδυση-υπόδηση, ψυχαγωγία κλπ).

Όπως αποδείχτηκε, το ενοίκιο και τα δίδακτρα των φροντιστηρίων μετατρέπονται σε δυσβάσταχτες πλέον οικονομικές υποχρεώσεις για διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό των Ελλήνων καθώς 1 στους 10 δήλωσε ότι αντιμετωπίζει δυσκολία να καλύψει το ενοίκιο (ποσοστό 9,4%). Πρόκειται ωστόσο για ποσοστό που υπερδιπλασιάστηκε την διετία 2009-2011 καθώς το αντίστοιχο ποσοστό της προηγούμενης έρευνας ήταν 4%!