Εγκυμοσύνη: Πότε χρειάζεται σίδηρος με ενδοφλέβια έγχυση

Η ενδοφλέβια χορήγηση σιδήρου είναι ασφαλής και αποτελεσματική στις γυναίκες με σιδηροπενία στην εγκυμοσύνη, ακόμα κι αν δεν έχουν αναπτύξει αναιμία, σύμφωνα με μία νέα μελέτη.

Η σιδηροπενία (έλλειψη σιδήρου) είναι η πιο συχνή διατροφική ανεπάρκεια στην εγκυμοσύνη. Συχνά οδηγεί σε σιδηροπενική αναιμία, η οποία σχετίζεται:

• Με επιπλοκές κατά τον τοκετό
• Με ενδομήτρια καθυστέρηση στην ανάπτυξη του εμβρύου

Η χορήγηση ενδοφλέβιου σιδήρου πριν από τον τοκετό μπορεί να ωφελήσει γυναίκες οι οποίες έχουν σιδηροπενία ή σιδηροπενική αναιμία, διότι μπορεί να αποκαταστήσει γρήγορα τις αποθήκες σιδήρου στον οργανισμό τους.

Ωστόσο οι οδηγίες του Αμερικάνικου Κολεγίου Μαιευτήρων & Γυναικολόγων (ACOG) συνιστούν χορήγηση σιδήρου από το στόμα ως πρώτη γραμμή θεραπείας για τηn σιδηροπενική αναιμία. Αντιθέτως, δεν συνιστάται η αντιμετώπιση της σιδηροπενίας χωρίς αναιμία στην εγκυμοσύνη.

Όσον αφορά τον ενδοφλέβιο σίδηρο, αυτός θεωρείται δεύτερη γραμμή θεραπείας στην εγκυμοσύνη λόγω έλλειψης δεδομένων.

Η νέα μελέτη

Η νέα μελέτη παρουσιάσθηκε στο 65ο Συνέδριο της Αμερικανικής Αιματολογικής Εταιρείας (ASH), που έλαβε χώρα στο Σαν Ντιέγκο. Τα ευρήματά της δημοσιεύθηκαν επίσης στην ιατρική επιθεώρηση Blood.

Όπως εξήγησε στο συνέδριο ο επικεφαλής ερευνητής Dr. Steven Fein, οι ανάγκες σιδήρου κατά την εγκυμοσύνη είναι περίπου 800 mg. Η χορήγηση σιδήρου από το στόμα δεν επαρκεί, διότι το γαστρεντερικό σύστημα απορροφά το πολύ 5 mg την ημέρα. Ωστόσο ο ενδοφλέβιος σίδηρος επιλύει αυτό το πρόβλημα.

Για να διερευνήσουν το θέμα, ο Dr. Fein και οι συνεργάτες του ενέταξαν στη μελέτη τους 1.383 εγκύους, που διήνυαν το 2ο και 3 τρίμηνο της κυήσεως. Οι έγκυοι έπασχαν:

• Είτε από αναιμία λόγω ανεπάρκειας σιδήρου
• Είτε από σιδηροπενία χωρίς αναιμία

Μεταξύ Ιουνίου 2021 και Ιουνίου 2023 τους χορηγήθηκαν 2.971 εγχύσεις σιδήρου. Πριν τη χορήγηση του σιδήρου έγινε ακριβής καταγραφή των συμπτωμάτων τους και εργαστηριακός έλεγχος.

Τα ευρήματα

Οι έγκυοι έλαβαν ενδοφλέβιο σίδηρο σε δόση περίπου 1.000 mg συνολικά. Το 94% εξ αυτών ανέφεραν βελτίωση σε ένα ή περισσότερα συμπτώματα από την εγκυμοσύνη, όπως δύσπνοια και καταβολή.

Δύο εβδομάδες μετά την τελευταία έγχυση, το 87% είχαν κορεσμό σιδήρου πάνω από 15%. Το 83% είχε επίπεδα φερριτίνης πάνω από 30 ng/mL, ενώ το 88% είχε αυξήσει και την τιμή της αιμοσφαιρίνης.

Επιπλέον, το προφίλ ασφαλείας των εγχύσεων ήταν αποδεκτό. Το 5% των εγκύων είχε αντιδράσεις σχετιζόμενες με την έγχυση και το 0,17% διέκοψε τη θεραπεία με σίδηρο λόγω των αντιδράσεων αυτών. Το 25% περίπου είχαν επίσης κάποια συμπτώματα μετά την έγχυση όπως κεφαλαλγία, πόνο στη μέση, οίδημα στα κάτω άκρα και δύσπνοια. Ωστόσο κανένα από αυτά τα συμπτώματα δεν επηρέασε την εγκυμοσύνη.

Τα δεδομένα αυτά υποστηρίζουν ότι η χορήγηση ενδοφλέβιου σιδήρου στο 2ο και 3ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης σε γυναίκες με σιδηροπενική αναιμία ή σιδηροπενία χωρίς αναιμία είναι ασφαλής και αποτελεσματική.

Επιπλέον, φαίνεται ότι είναι καλά ανεκτή. Ωστόσο είναι σημαντικό να γίνεται η χορήγηση να γίνεται σε κέντρα με εκπαιδευμένο νοσηλευτικό προσωπικό.

Με βάση τα αποτελέσματα αυτά ο Dr. Fein συνιστά την εκπαίδευση των μαιευτήρων και τη συστηματική προσπάθεια να αυξηθούν τα ποσοστά των εγκύων οι οποίες λαμβάνουν ενδοφλέβιο σίδηρο.

Τα δεδομένα της μελέτης συνόψισαν ο καθηγητής Θάνος Δημόπουλος, διευθυντής της Θεραπευτικής Κλινικής ΕΚΠΑ στο Νοσοκομείο Αλεξάνδρα, και η ιατρός Δέσποινα Φωτίου

Φωτογραφία: iStock