Αντίο μπότοξ; Ενέσεις mRNA μειώνουν τις ρυτίδες χωρίς τις ίδιες παρενέργειες

Μιχάλης Θερμόπουλος
23 Ιανουαρίου 2023 | 14:30

Οι ενέσεις mRNA έχουν τη δύναμη να εξομαλύνουν τις ρυτίδες στο γηρασμένο δέρμα, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.

Επιστήμονες στο Κέντρο Καρκίνου MD Anderson του πανεπιστημίου του Τέξας υποστηρίζουν ότι αυτή η διαδικασία είναι πιο ασφαλής από το γνωστό μπότοξ (botox: botulinum neurotoxin – βοτουλινική νευροτοξίνη), βασιζόμενοι σε μια επαναστατική θεραπεία που ενισχύει την παραγωγή κολλαγόνου.

Το μπότοξ λειτουργεί παραλύοντας τους μυς. Οι δυσάρεστες παρενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν:

αδυναμία
προβλήματα όρασης ή αναπνοής
προβλήματα στην ομιλία ή στην κατάποση και
απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστης (ανάλογα με το σημείο της ένεσης)

Αντίθετα, αυτές οι νέες ενέσεις περιέχουν αγγελιαφόρο ριβονουκλεϊκό οξύ (mRNA): μονοκλωνικά αντίγραφα ενός μικρού μέρους του DNA. Το μόριο φέρει έναν γενετικό κώδικα, που δίνει εντολή στα κύτταρα να παράγουν πρωτεΐνες.

Σε πειράματα με φαλακρά ποντίκια, οι ερευνητές τα εξέθεσαν σε υπεριώδη ακτινοβολία για 60 ημέρες για να προκαλέσουν ρυτίδες. Μετά από 28 ημέρες, τα ζώα που έλαβαν ενέσεις mRNA είχαν τον ίδιο αριθμό ρυτίδων με τα ποντίκια που δεν εκτέθηκαν καν στην υπεριώδη ακτινοβολία.

Για να δημιουργήσουν αυτή τη νέα θεραπεία, οι συγγραφείς της μελέτης ανέπτυξαν μικροσκοπικούς φορείς που ονομάζονται EVs (extracellular vesicles – εξωκυτταρικά κυστίδια) από ινοβλάστες ανθρώπινου δέρματος. Η μελέτη τους δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Biomedical Engineering και είναι η πρώτη που καταδεικνύει την επιτυχή χρήση των EVs ως φαρμακευτική θεραπεία.

“Αυτή είναι μια εντελώς νέα μέθοδος για την παροχή/μετάγγιση mRNA”, λέει η καθηγήτρια νευροχειρουργικής και επικεφαλής συγγραφέας, δρ. Betty Kim. “Το χρησιμοποιήσαμε στη μελέτη μας για να διεγείρουμε την παραγωγή κολλαγόνου στα κύτταρα, αλλά έχει τη δυνατότητα να είναι ένα σύστημα παροχής για μια σειρά από θεραπείες mRNA που επί του παρόντος δεν έχουν καλή μέθοδο χορήγησης”.

Η χρήση του mRNA στην ιατρική είναι μια λεπτή διαδικασία

Η χημική ουσία είναι ένα εξαιρετικά εύθραυστο βιομόριο, κάτι που το κάνει ιδιαίτερα δύσκολο στο να χρησιμοποιηθεί βέλτιστα. Ωστόσο, η ευρεία ανάπτυξη εμβολίων mRNA για την καταπολέμηση της COVID-19 έχει ενισχύσει σημαντικά τις δυνατότητές του στην ιατρική. Η έγχυση του βιομορίου στο σωστό σημείο απαιτεί έναν φορέα για να προστατεύει τα εύθραυστα μόρια στα κύτταρα-στόχους. Αυτό γίνεται συνήθως χρησιμοποιώντας συνθετικά λίπη που προκαλούν ερεθισμό και φλεγμονή.

Αυτά δεν είναι πάντα βιοσυμβατά και είναι δύσκολο να κατευθυνθούν σε συγκεκριμένο ιστό. Αυτά τα μειονεκτήματα δεν δημιουργούν σημαντικό πρόβλημα για τα εμβόλια, αλλά μπορεί να είναι περιοριστικά για άλλες θεραπείες.

Η δρ. Kim και οι συνεργάτες της χρησιμοποίησαν mRNA φορτωμένο με EVs για να προγραμματίσουν τα κύτταρα του δέρματος να παράγουν κολλαγόνο (στα τρωκτικά του εργαστηρίου) και να μειώσουν τον σχηματισμό ρυτίδων.

Επιτεύχθηκαν τα εξής:

Το ωφέλιμο φορτίο αντικατέστησε το χαμένο κολλαγόνο στα βαθιά δερματικά στρώματα του δέρματος σε ποντίκια που γερνούσαν “τεχνητά” με χρήση φωτός.
Τα θεραπευτικά EVs χορηγήθηκαν χρησιμοποιώντας ένα έμπλαστρο με μικροβελόνες, που εφαρμόστηκε στο δέρμα για 15 λεπτά, παρέχοντας το φάρμακο ομοιόμορφα.
Η απλή ένεση βελτίωσε την παραγωγή κολλαγόνου στην στοχευόμενη περιοχή για σχεδόν δύο μήνες.

“Οι θεραπείες mRNA έχουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν μια σειρά ζητημάτων υγείας, από την απώλεια πρωτεΐνης καθώς γερνάμε μέχρι τις κληρονομικές διαταραχές όπου λείπουν ευεργετικά γονίδια ή πρωτεΐνες. Υπάρχει ακόμη και η δυνατότητα παροχής ογκοκατασταλτικού mRNA ως θεραπεία καρκίνου. Επομένως η εύρεση μιας νέας οδού για την παροχή mRNA είναι συναρπαστική προοπτική. Υπάρχει ακόμη δουλειά που πρέπει να γίνει για να περάσει αυτή η τεχνολογία στην κλινική εφαρμογή, αλλά αυτά τα πρώιμα αποτελέσματα είναι πολλά υποσχόμενα”, είπε η δρ. Kim.