Τηλεμετρία για τη διάγνωση παθήσεων της σπονδυλικής στήλης

Η ίδια η λέξη καθορίζει τον τρόπο που εφαρμόζεται, δηλαδή μέτρηση από «μακριά» (τηλε-μετρώ).

«Με την τηλεμετρία καταγράφονται και αξιολογούνται με ακρίβεια οι πιθανές παραμορφώσεις της σπονδυλικής στήλης (σκολίωση, κύφωση, λόρδωση και ευθειασμός της σπονδυλικής στήλης), όπως επίσης και το μήκος της.

Επιπλέον καταγράφεται η κινητικότητα της αυχενικής, της θωρακικής και της οσφυϊκής μοίρας, η κλίση της λεκάνης στο λεγόμενο οβελιαίο επίπεδο, το εύρος κίνησης της σπονδυλικής στήλης και η κινητικότητα όλων των αρθρώσεων», όπως επισημαίνει ο φυσικοθεραπευτής, Dr manual medicine, επιστημονικός συνεργάτης Πανεπιστημίου Κρήτης, Γιώργος Η. Γουδέβενος.

«Βέβαια να πούμε εδώ ότι το σύστημα αυτό δεν υποκαθιστά τις ακτινογραφίες, που είναι απαραίτητες και χρήσιμες δίνοντας πληροφορίες και πρέπει να γίνονται, όποτε ο γιατρός κρίνει απαραίτητο».

Η απουσία ραδιενέργειας ή άλλης ιονίζουσας ακτινοβολίας είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα της συγκεκριμένης εξέτασης, διότι δίνει την δυνατότητα να επαναληφθεί όσες φορές χρειαστεί, ώστε να παρατηρείται η εξέλιξη της θεραπείας.

Αντί ακτινογραφίας

Όπου δεν υπάρχει ανάγκη για χρήση ακτινογραφιών έρχεται και συμπληρώνει τη διάγνωση, δίνοντας «χρυσή πληροφόρηση» με εικόνα, ανάλυση, σύγκριση και εντοπισμό των δυσμορφιών και της κινητικότητας των σπονδυλικών αρθρώσεων.

Η τηλεμετρία ανήκει στις λειτουργικές απεικονίσεις, όπου σε αυτές εμφανίζεται η πραγματική φόρτιση ή επιβάρυνση της σπονδυλικής στήλης και των σπονδυλικών σωμάτων της, καθώς και των μεσοσπονδυλίων δίσκων, που είναι πολύ διαφορετικές στην ύπτια θέση (όπως στις περισσότερες CT Scan ή MRI).

Η εξέταση γίνεται με έναν ηλεκτρονικό σαρωτή, «κυλώντας» πάνω στην σπονδυλική στήλη.

Σύμφωνα με τον Dr Γουδέβενο, ο ασθενής εξετάζεται σε όρθια θέση, κάμψη και έκταση της σπονδυλικής στήλης, καθώς και πλάγια κάμψη, αριστερά και δεξιά. Η μέτρηση μπορεί να γίνει από όρθια και καθιστή θέση. Ειδικός εργονομικός εξοπλισμός – ειδική καρέκλα – χρησιμοποιείται για να μετρήσει και να καθορίσει την ιδανική θέση (κάθισμα) κάθε ατόμου, ανάλογα με τις σωματομορφικές του ιδιαιτερότητες.

Με το σύστημα αυτό εντοπίζεται η ποιότητα και η αρμονία της κίνησης στην σπονδυλική στήλη, που είναι πολύ συχνά δείκτης για υποκείμενες λειτουργικές ή παθολογικές διαταραχές.

Αυτό αποτελεί ένα βασικό στοιχείο αξιολόγησης, τόσο για τον ειδικό γιατρό, όσο και για τον φυσικοθεραπευτή, που μπορούν, πλέον, με βεβαιότητα, να σχεδιάσουν τη θεραπευτική αγωγή για τον πάσχοντα.

«Η επιμέρους μέτρηση κάθε σπονδυλικής άρθρωσης μπορεί να καταγράψει εάν αυτή η άρθρωση κινείται φυσιολογικά ή αν είναι υπερκινητική ή υποκινητική.

Παράδειγμα

Για παράδειγμα, στις υποκινητικές μονάδες ο θεραπευτής θα εστιάσει στην αύξηση της κινητικότητάς τους με κινησιοθεραπεία, χειρισμούς, ειδικές ασκήσεις. Στην περίπτωση των υπερκινητικών μονάδων (ασταθείς) θα προβεί σε ειδικές ασκήσεις, με στόχο την σταθεροποίησή τους (οι λεγόμενες και σταθεροποιητικές ασκήσεις)», υπογραμμίζει ο επιστημονικός συνεργάτης Πανεπιστημίου Κρήτης.

Η τηλεμετρία εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο Ζυρίχης στην Ελβετία. Η θέση των κορυφαίων ειδικών στη σπονδυλική στήλη είναι δεδομένα υπερ της χρήσης της τηλεμετρίας με το Spinal Mouse. Ενδεικτικά αναφέρονται κάποιες δηλώσεις:

«Η εξέταση είναι γρήγορη, απόλυτα ασφαλής και σε αναφορές μεγάλων Πανεπιστημιακών Κέντρων απ’όλον τον κόσμο. Τη θεωρούν ως αξιόπιστη, έγκυρη, αντικειμενική και η σύγκρισή της με τις ακτινογραφίες είναι ίση και σε ορισμένες περιπτώσεις υψηλότερη» έχει δηλώσει ο N. Seihert.

«Λόγω της αμεσότητας και της εγκυρότητας των αποτελεσμάτων καθίσταται ικανή να αξιολογεί χειρουργικές μεθόδους (π.χ. σταθερότητα στην σπονδυλοδεσία κτλ), θεραπευτικές μεθόδους και ερευνητικές εργασίες», έχει πει ο Savitz.

«Η μέτρηση των αποκλίσεων των σπονδύλων χωρίς την χρήση ακτινογραφιών είναι μια πολύ σημαντική, μη επεμβατική μέθοδος αξιολόγησης», σύμφωνα με τον Vert Moοney.

«Σημαντικό εργαλείο κινητικής αξιολόγησης για έρευνα και ανάπτυξη θεραπευτικής στρατηγικής σε ασθενείς με παθήσεις σπονδυλικής στήλης», έχει επισημάνει ο Αλ. Χατζηπαύλου.

Η μέθοδος στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα η τηλεμετρία εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στην Πανεπιστημιακή Ορθοπαιδική Κλινική του Πανεπιστημίου Κρήτης. Πλέον αποτελεί μέσο αξιολόγησης σε Ειδικά Κέντρα Φυσικοθεραπείας και Αποκατάστασης Σπονδυλικής Στήλης.

Έρευνα για την αξιοπιστία της μεθόδου, προϊόν συνεργασίας με την Πανεπιστημιακή Ορθοπαιδική Κλινική του Πανεπιστημίου Ηρακλείου Κρήτης και το MRI Center του Aberdeen στη Σκωτία το 2003, κατέδειξε ότι οι μετρήσεις της είναι ακριβείς, σε σύγκριση με λειτουργικές απεικονίσεις μαγνητικών τομογραφιών.

Συμπερασματικά, η εφαρμογή, ιδιαίτερα στα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία, μπορεί να εντοπίσει τυχόν δυσμορφίες ή δυσλειτουργίες της σπονδυλικής στήλης, με ιδιαίτερη έμφαση στο σύνδρομο κακής – λάθος στάσης, που στην τεχνολογική εποχή που ζούμε, τείνει να πάρει μορφή επιδημίας.