JANE: Νέα δράση στην ΕΕ για την αντιμετώπιση του καρκίνου

Τις δυνάμεις τους ενώνουν κορυφαίοι επιστημονικοί οργανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), σε μία προσπάθεια να διαμορφώσουν νέα δίκτυα εμπειρογνωμοσύνης τα οποία θα συμβάλλουν στην καλύτερη αντιμετώπιση του καρκίνου.

Τα νέα δίκτυα εμπειρογνωμοσύνης αφορούν επτά τομείς που σχετίζονται με τη φροντίδα του καρκίνου και οι οποίοι απαιτούν διασυνοριακή συνεργασία και τεχνογνωσία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι τομείς αυτοί είναι:

1. Οι σύνθετοι καρκίνοι
2. Οι καρκίνοι κακής πρόγνωσης
3. Η ανακουφιστική φροντίδα, επιβίωση
4. Η εξατομικευμένη πρόληψη του καρκίνου
5. Οι ομικές τεχνολογίες  (λ.χ. γονιδιωματική, πρωτεομική κ.λπ.)
6. Οι ιατρικοί πόροι υψηλής τεχνολογίας
7. Ο καρκίνος εφήβων και νεαρών ενηλίκων

Το όλο εγχείρημα διενεργείται στο πλαίσιο της κοινής ευρωπαϊκής δράσης JANE (συντομογραφία του Joint Action in Networks of Expertise on Cancer). Η δράση διεξάγεται σε 16 χώρες της ΕΕ, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται η Ελλάδα.

Συντονίζεται από το Εθνικό Ογκολογικό Ινστιτούτο της Ιταλίας, στο Μιλάνο. Από την χώρα μας συμμετέχουν:

• Το Ινστιτούτο Χημικής Βιολογίας του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ)
• Η Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ)

Το ΕΙΕ έχει αναλάβει τη διάδοση των δραστηριοτήτων του JANE και την ευαισθητοποίηση της ιατρικής κοινότητας και των ομάδων στήριξης ασθενών για τα δίκτυα εμπειρογνωμόνων που θα αναπτυχθούν μέσω του προγράμματος.

Στο πλαίσιο της δράσης JANE, οι ειδικοί καλούνται να γνωμοδοτήσουν, να βρουν λύσεις και να συντονίσουν ενέργειες, ώστε:

• Οι ασθενείς με καρκίνο στην ΕΕ να έχουν πρόσβαση στις ίδιες υπηρεσίες
• Οι υπηρεσίες αυτές να συμβαδίζουν με τις εξελίξεις στους τομείς της Ιατρικής και της τεχνολογίας, στη διάρκεια και μετά τη θεραπεία

Ανισότητες

Όπως αναφέρει το ΕΙΕ σε ανακοίνωσή του, τα νέα δίκτυα εμπειρογνωμοσύνης θα οδηγήσουν, μεταξύ άλλων, στην κατάρτιση κατευθυντηρίων οδηγιών για την ολιστική διαχείριση του καρκίνου, προάγοντας την διεπιστημονική σύνδεση και τον συντονισμό των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας.

Με αυτό τον τρόπο οι ασθενείς θα υποστηρίζονται επαρκώς, με απώτερο στόχο:

• Τη μείωση της θνησιμότητας
• Την αύξηση της επιβίωσης
• Την βελτίωση της ποιότητας ζωής

Στην Ελλάδα ο καρκίνος αποτελεί τη 2η αιτία θανάτου, με ποσοστό υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ. Συγκριτικά με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, οι Έλληνες εξακολουθούν να καπνίζουν πολύ, έχουν απομακρυνθεί από το πρότυπο της μεσογειακής διατροφής, δεν αθλούνται αρκετά και δεν υποβάλλονται συχνά σε προληπτικές εξετάσεις.

Οι παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας σε σχέση με τον καρκίνο είναι κατακερματισμένες. Η δε πρόσβαση σε αυτές είναι άνιση και οι υπηρεσίες ανακουφιστικής φροντίδας ανεπαρκείς.

Ανισότητες όμως υφίστανται και εντός της ΕΕ μεταξύ των κρατών-μελών της. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υπάρχει μεγάλη διακύμανση στα ποσοστά επιβίωσης.

Η θνησιμότητα, λ.χ., από πολλούς καρκίνους είναι υψηλότερη στην Ανατολική Ευρώπη από ό,τι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος. Οι αιτίες είναι πολλές και συμπεριλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:

• Την έλλειψη αξιόπιστης επικαιροποιημένης πληροφόρησης των ασθενών
• Την ανομοιογένεια στις υπηρεσίες προσυμπτωματικού ελέγχου
• Την άνιση πρόσβαση σε θεραπείες
• Την ελλιπή οργάνωση
• Τις οικονομικές δυσκολίες και δυνατότητες κάθε χώρας

Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ενιαία και ολιστική αντιμετώπιση του καρκίνου πανευρωπαϊκά, σε επίπεδο πρόληψης, έγκαιρης διάγνωσης, θεραπείας και επιβίωσης.

Τι θα προσφέρουν

Τα νέα δίκτυα Εμπειρογνωμοσύνης θα βελτιώσουν πολλά από τα προβλήματα, διότι θα προωθήσουν τη συνεργασία και την ανταλλαγή γνώσεων μεταξύ των κρατών-μελών που συμμετέχουν και θα οδηγήσουν:

• Στην ανάπτυξη κατευθυντήριων οδηγιών και βέλτιστων πρακτικών
• Στην διευκόλυνση της έρευνας και της καινοτομίας
• Στην ενίσχυση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης
• Στη βελτίωση της πολιτικής υγείας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο σε όλους τους επιμέρους τομείς

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών σε όλα τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης της ΕΕ, ώστε να βελτιωθούν οι κλινικές πρακτικές προς όφελος των ασθενών, με βάση τις εξελίξεις στην ιατρική ακριβείας και το σχεδιασμό εξατομικευμένων θεραπειών.