Γάμος ομόφυλων ζευγαριών: Ποια “παραθυράκια” ανοίγει η μη νομιμοποίηση της απόκτησης παιδιού με παρένθετη μητέρα

  • Γιάννα Σουλάκη
Πάντος
Τον δρόμο της νομιμοποίησης παίρνει στην Ελλάδα ο πολιτικός γάμος των ομόφυλων ζευγαριών με δικαίωμα υιοθεσίας και όχι μέσω υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη;

Φως σε πολλά αδιευκρίνιστα σημεία αναφορικά με το πολυαναμενόμενο νομοσχέδιο για τον γάμο και την απόκτηση παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια, έριξε χθες με τη συνέντευξη που παραχώρησε στην ΕΡΤ, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της κυβέρνησης, ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών θα επιτρέπει την απόκτηση παιδιού, κάτι που αποτελεί επανάσταση για τα δεδομένα της χώρας, όμως όπως διευκρινίστηκε, μόνο μέσω υιοθεσίας και όχι μέσω υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, με την αξιοποίηση δηλαδή γενετικού υλικού του ενός εκ των δύο γονέων.

Αν και η διευκρίνηση που έκανε ο πρωθυπουργός αφορούσε στην περίπτωση της απόκτησης παιδιού από ομόφυλα ζευγάρια ανδρών, λέγοντας πως δεν θα επιτρέπεται η απόκτηση παιδιού μέσω παρένθετης μητέρας, ενδέχεται στην τελική μορφή του το νομοσχέδιο να θέτει εμπόδια και στα ζευγάρια των γυναικών να προχωρήσουν στη διαδικασία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Αυτό, όμως, μένει να διευκρινιστεί.

Δείτε επίσης: Κ. Πάντος: “Ήρθε η ώρα να αναγνωριστεί το δικαίωμα απόκτησης παιδιού στα gay ζευγάρια”

Τι θα προβλέπει το νομοσχέδιο

Το περίγραμμα της νομοθετικής παρέμβασης, προβλέπει τα εξής:

  • Θεσμοθετείται η ισότητα στο γάμο με το δικαίωμα πολιτικού γάμου.
  • Δεν δίνεται στα ομόφυλα ζευγάρια ανδρών η δυνατότητα απόκτησης παιδιού μέσω παρένθετης μητέρας παρά μόνο υιοθεσίας.
  • Δεν αναγνωρίζεται το σχήμα γονέας 1 και γονέας 2.
  • Αναγνωρίζονται τα παιδιά που γεννήθηκαν στο εξωτερικό από ομόφυλα ζευγάρια.

“Τα παιδιά θα έχουν πάντα ισότιμα δικαιώματα, αλλά νέα παιδιά δεν θα μπορούν να γεννηθούν στην Ελλάδα με αυτόν τον τρόπο” δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ερωτηθείς για το γεγονός ότι σήμερα υπάρχουν παιδιά που έχουν αποκτηθεί από ζευγάρι ανδρών μέσω παρένθετης μητέρας.

Ποια προβλήματα λύνει και ποια διαιωνίζει το νέο νομοσχέδιο; Οι γιατροί υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, την πόρτα των οποίων χτυπούν συχνά ομόφυλα ζευγάρια που επιθυμούν να αποκτήσουν τη δική τους οικογένεια, εξηγούν:

“Η ανακοίνωση από τον πρωθυπουργό για τα ομόφυλα ζευγάρια είναι προς τη σωστή κατεύθυνση”, δηλώνει στο iatropedia.gr, o γιατρός αναπαραγωγής και Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής, Κωνσταντίνος Πάντος και εξηγεί:

“Αυτό που γίνεται τώρα, έπρεπε να γίνει ακολουθώντας τις εξελίξεις των καιρών. Από την άλλη όμως, δεν λύνει ολοκληρωτικά το πρόβλημα της απόκτησης παιδιού. Το λύνει με την υιοθεσία, βέβαια, αλλά αυτά τα ζευγάρια συνήθως θέλουν να αποκτήσουν ένα παιδί και όχι απλά να υιοθετήσουν. Θέλουν να αποκτήσουν ένα παιδί με το δικό τους γενετικό υλικό, με άλλα λόγια”, σημειώνει ο γιατρός.

Το πρόβλημα της απόκτησης παιδιού για τα ομόφυλα ζευγάρια

Όπως υποστηρίζει ο γιατρός, το κατώφλι των Μονάδων Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής όλης της χώρας περνούν συνεχώς ζευγάρια ομοφυλόφιλων που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί, με ολοένα και μεγαλύτερη συχνότητα τα τελευταία χρόνια. Ζητούν τη βοήθεια της επιστήμης για να αποκτήσουν παιδιά και να δημιουργήσουν τη δική τους οικογένεια.

Ωστόσο, το νομικό πλαίσιο που ισχύει μέχρι σήμερα δεν μπορεί να προσφέρει διέξοδο σ’ αυτά τα ζευγάρια, κι αυτό -ακόμη και μετά τις νέες εξαγγελίες- φαίνεται πως θα συνεχιστεί.

“Είναι μια πραγματικότητα που δεν μπορούμε να την αγνοήσουμε. Υπάρχουν ομόφυλα ζευγάρια και στη χώρα μας και υπάρχουν πολλά ομόφυλα ζευγάρια Έλληνες, που είτε μένουν στο εξωτερικό, είτε και ξένοι που επιθυμούν να έρθουν στην Ελλάδα ακολουθώντας την προοπτική που έχει ανοίξει η Ελλάδα στο θέμα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Ως προορισμό δηλαδή για την αναζήτηση βοήθειας σ’ αυτό το ευαίσθητο θέμα της απόκτησης ενός παιδιού. Η πραγματικότητα είναι ότι μέχρι σήμερα δεν μπορούμε να τα βοηθήσουμε τα ζευγάρια αυτά με την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, ούτε με την εξωσωματική ή στην περίπτωση των ομόφυλων ζευγαριών γυναικών με την σπερματέγχυση. Κι αυτό είναι θέμα ισότητας, βεβαίως”, σημειώνει ο γιατρός.

Κ. Πάντος: Τα “παραθυράκια” του νόμου

Σύμφωνα με τον επιστήμονα, στην απόγνωσή τους τα ζευγάρια αυτά προσπαθούν να αποκτήσουν παιδί υπερβαίνοντας τις δυσκολίες του νόμου και αναζητώντας “παραθυράκια”.

Ο υπάρχων νόμος δίνει το δικαίωμα στην άγαμη “μοναχική” γυναίκα να αποκτήσει παιδί με γενετικό υλικό δότη, μέσω δωρεάς σπέρματος και σπερματέγχυσης ή μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Έτσι συχνά γυναίκες που έχουν σύμφωνο συμβίωσης με άλλη γυναίκα, το ακυρώνουν προσωρινά και απευθύνονται σε Κέντρα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής για να αποκτήσουν παιδί ως “μοναχικές γυναίκες”. Όταν καταφέρουν τον στόχο τους, συνάπτουν και πάλι σύμφωνο συμβίωσης με τη σύντροφό τους και αποκτούν παιδί, χωρίς όμως, νομική κατοχύρωση κανονικής οικογένειας.

“Αυτό είναι ένα “παραθυράκι” το οποίο χρησιμοποιούν για να αποφύγουν τον νόμο”, αναφέρει ο κ. Πάντος και εξηγεί:

“Πιστεύω ότι δεν πρέπει να παραβλέψουμε αυτήν την υποκριτική στάση ότι μπορεί ένα ζευγάρι ομόφυλων γυναικών να βρει ένα “παραθυράκι” και να μην το κάνει τελείως νόμιμα και κάτω από κανόνες που θα έχει τοποθετήσει η πολιτεία. Εμείς δεν μπορούμε να παρέμβουμε σ’ αυτό. Τι θα ρωτήσουμε τη γυναίκα, όταν έρχεται μόνη της; Αν είστε ομοφυλόφιλη; Δεν νομιμοποιούμαι να το κάνω. Το ξέρουμε ότι συμβαίνει, άρα γιατί να μην ρυθμιστεί και νομοθετικά;”, σημειώνει ο γιατρός.

Απόκτηση παιδιού με «πλάγιο» τρόπο

Παρόμοιες λύσεις, δηλαδή δια της “πλαγίας οδού” αναζητούν και βρίσκουν και οι ομόφυλοι άνδρες που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν. Εάν δεν απευθυνθούν σε χώρες του εξωτερικού, όπου επιτρέπεται η απόκτηση παιδιού μέσω υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (Αγγλία ή ΗΠΑ), προχωρούν στην εξής μεθόδευση:

“Ένας ομόφυλος άνδρας μπορεί να αποκτήσει παιδί, όταν έρθει σε εμάς με μια γυναίκα που θεωρητικά είναι η σύντροφός του. Υπογράφουν μια συμβολαιογραφική πράξη, μια συγκατάθεση δηλαδή, και μετά μπορούν να αποκτήσουν παιδί μέσω παρένθετης μητέρας, αν η κοπέλα δηλώσει ότι έχει πρόβλημα υγείας και δεν μπορεί να αποκτήσει παιδί. Κι από εκεί και πέρα χωρίζουν οι δρόμοι τους και ο άνδρας κρατάει το παιδί. Κι αυτό είναι, επίσης, ένα άλλο παραθυράκι”, σημειώνει ο γιατρός και προσθέτει:

“Είναι μια υποκρισία, γιατί το σύστημα κάνει τα “στραβά μάτια”. Δεν μπορώ να ρωτήσω εγώ, ούτε πόσα χρόνια είστε μαζί, ούτε εάν έχετε αγαπηθεί. Δεν ρωτάω εγώ τέτοια πράγματα. Ακόμη κι αν το υποψιαστώ δεν μπορώ να τους διώξω, δεν είναι νόμιμο γιατί έχουν συμβολαιογραφική πράξη”, σημειώνει ο Κωνσταντίνος Πάντος.

Οι επιστήμονες παραδέχονται ότι ο νόμος κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, όμως όπως λέει ο Κωνσταντίνος Πάντος “θα πρέπει κάποια στιγμή να ολοκληρωθεί. Καταλαβαίνω ότι για κάποιους το “γονέας 1” και “γονέας 2” δεν είναι το ιδανικό, όμως, εγώ οφείλω ως επιστήμονας να αντιμετωπίσω με ρεαλισμό την πραγματικότητα, και να δώσω την καθαρά επιστημονική μου άποψή μου”, καταλήγει.