Φαρμακευτικές εταιρείες: Κίνδυνος αύξησης των ελλείψεων φαρμάκων εξαιτίας του clawback

Το μνημονιακό μέτρο των υπέρογκων ποσών που επιστρέφουν υποχρεωτικά στο κράτος οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις, όταν η φαρμακευτική δαπάνη υπερβαίνει τα κλειστά κρατικά κονδύλια, (μέτρο των υποχρεωτικών επιστροφών -clawback), όχι μόνο θέτει σε κίνδυνο την επιχειρηματικότητα, αλλά απειλεί και την επάρκεια των υπαρχόντων και νέων φαρμάκων στην ελληνική αγορά.

Οι επιπτώσεις δεν αποκλείεται να αποδειχθούν δραματικές για τους πολίτες τους επόμενους μήνες, όπως προειδοποίησαν με κοινή επιστολή τους την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας, οι τρεις κορυφαίοι θεσμικοί φορείς στον χώρο του φαρμάκου, ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων (ΣΦΕΕ), η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) και το Pharma Innovation Forum (PIF).

Η αφορμή ήταν τα σημειώματα που έλαβαν οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις τον Ιούλιο με τον καθορισμό του clawback για τα Νοσοκομεία για το Α’ εξάμηνο του 2022 και για τα φάρμακα υψηλού κόστους (ΦΥΚ) του ΕΟΠΥΥ για το Β’ εξάμηνο του 2022.

Αρνητικό ρεκόρ υπερβάσεων κατά το 2022

Στην επιστολή τους οι εκπρόσωποι των φαρμακευτικών επιχειρήσεων -τόσο των ελληνικών, όσο και των πολυεθνικών της φαρμακευτικής καινοτομίας- επισημαίνουν πως οι συνολικές επιστροφές της δαπάνης στη λιανική ξεκινούν από το 41,6% (από 41% έως 54% σε τιμές ex-factory) και αγγίζουν το 58.9% στα ΦΥΚ και το 60.9% στα νοσοκομειακά φάρμακα.

Πιο συγκεκριμένα τονίζουν πως στα νοσοκομειακά φάρμακα άνω των 30 ευρώ, οι εταιρείες επιστρέφουν στο κράτος το 69.3% της δαπάνης, ποσοστό το οποίο για το 2022 και για πρώτη φορά υπερέβη ακόμη και την κρατική δαπάνη. Ειδικότερα, η φαρμακοβιομηχανία κάλυψε το 46% της συνολικής δαπάνης για τα φαρμακευτικά νοσοκομειακά σκευάσματα, ενώ το κράτος συνέβαλε με το 43%.

Η Ελλάδα μάλιστα καταγράφει τις υψηλότερες επιστροφές μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. ενώ η διαχρονική υποχρηματοδότηση της φαρμακευτικής δαπάνης, αλλά και η αλλαγή του τρόπου υπολογισμού του clwaback, αναμένεται να οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια πολλά φθηνά και πολύτιμα φάρμακα σε εξαφάνιση από τα ράφια των φαρμακείων.

Οι επικεφαλής των ΣΦΕΕ, ΠΕΦ και PIF , Ολύμπιος Παπαδημητρίου, Θεόδωρος Τρύφων και Λαμπρίνα Μπαρμπετάκη, καταθέτουν τέλος τις προτάσεις τους.

ΣΦΕΕ – ΠΕΦ – PIF: Τι προτείνουν

Οι κοινές προτάσεις του κλάδου για το 2022 – 2023 και με στόχο να επιτευχθεί η βιωσιμότητα της φαρμακευτικής αγοράς, είναι να υπάρξει -μεταξύ άλλων- επιπλέον χρηματοδότηση της φαρμακευτικής δαπάνης από την πλευρά του κράτους σε ύψος 70 εκατ. ευρώ, με σκοπό αυτή να κατευθυνθεί στα νοσοκομειακά φάρμακα που έχουν μεγάλη επιβάρυνση.

Αναλυτικά ο κλάδος των εταιρειών προτείνει τα εξής:

1) Για το 2022

– Την επιπλέον χρηματοδότηση 70 εκατ. ευρώ, η οποία θα πρέπει να κατευθυνθεί στα Νοσοκομειακά φάρμακα που έχουν μεγάλη επιβάρυνση.

2) Για το 2023 καταγράφουμε τις κάτωθι ευκαιρίες για χρηματοδότηση:

– Τα 150 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης που έχoυν ήδη ψηφιστεί θα πρέπει να παραμείνουν στη φαρμακευτική δαπάνη δεδομένου ότι ο στόχος του RRF για μείωση clawback σε σχέση με το 2020 δεν επιτυγχάνεται στην πραγματικότητα σε καμία περίπτωση.

Αφενός επειδή με νομοθετικές ρυθμίσεις μέρος του clawback έχει μετατραπεί σε προσθετο rebate, αφετέρου επειδή μέσω των διαπραγματεύσεων το clawback κρύβεται ως αριθμός αλλά οι εταιρείες το προ-καταβάλλουν και μάλιστα με το παραπάνω. Πέραν αυτού, με την ΚΥΑ (12024/2023) προβλέπεται η δυνατότητα συμψηφισμού επενδυτικών / ερευνητικών δαπανών με τις εκπτώσεις των εταιρειών στο πλαίσιο των συμφωνιών διαπραγμάτευσης – άρα οι εκπτώσεις αυτές πρακτικά αναγνωρίζονται ως clawback.

– Ανασφάλιστοι / ευάλωτοι πληθυσμοί: Η κάλυψη της φαρμακευτικής δαπάνης αυτών των συμπολιτών μας έφτασε το ποσό των 320 εκατ. ευρώ το 2022 και το Α’ εξάμηνο του 2023 κινείται στο ίδιο επίπεδο με το προηγούμενο έτος. Η φαρμακευτική δαπάνη για τις ομάδες αυτές θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί από το ταμείο της Κοινωνικής Ασφάλισης και
από άλλες πηγές. Δεν είναι ορθολογικό να καλύπτει η φαρμακοβιομηχανία το κόστος των κοινωνικών παροχών.

– ΙΦΕΤ: Η θυγατρική του ΕΟΦ, το ΙΦΕΤ, αγοράζει κατ’ εντολήν του, φάρμακα( 200 εκ ευρώ ετησίως) που δεν είναι διαθέσιμα στην Ελλάδα για πολλούς λόγους από την ελεύθερη αγορά , χωρίς να καταβάλλει clawback και rebate. Είναι σημαντικό να προσφέρονται λύσεις στους ασθενείς, αλλά αφενός θα ήταν καλό να εξεταστεί η ανάγκη για όλες αυτές τις αγορές, αφετέρου αυτές θα πρέπει να χρηματοδοτούνται από διαφορετικόπρόσθετο κονδύλι επιπλέον της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης για ΕΟΠΥΥ και νοσοκομεία.