Ευλογιά των πιθήκων: Φουντώνουν ξανά οι θεωρίες συνωμοσίας “Δημιουργήθηκε σε εργαστήριο από … τον Φάουτσι και τον Μπιλ Γκέιτς”

  • Γιάννα Σουλάκη
ευλογιά των πιθήκων
Για μία ακόμη φορά “πλημμύρισε” το διαδίκτυο με αντιεπιστημονικές θεωρίες και αδικαιολόγητους “φόβους” σχετικά με την πρόσφατη εξάπλωση του λοιμώδους νοσήματος της ευλογιάς των πιθήκων. Κάποιοι μάλιστα έφτασαν να προαναγγέλλουν νέα lockdown και πώς ξεκινά η νέα εποχή της ... τυραννίας των πιθήκων. Τι απαντούν οι επιστήμονες...

Δεν είναι λίγοι όσοι υποστηρίζουν πως ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων είναι “ανθρώπινο δημιούργημα”, ενώ άλλοι στοχοποιούν ξανά τον Μπιλ Γκέιτς, όπως έγινε πρόσφατα και με τον κορονοϊό.

Άλλοι πάλι υποστηρίζουν -χωρίς κανένα στοιχείο- πως έρχονται νέοι περιορισμοί και lockdown και ζητούν από τους πολίτες να αντισταθούν στην “τυραννία της ευλογιάς των πιθήκων”.

Σύμφωνα με το BBC, το τελευταίο διάστημα εμφανίζονται σκωπτικά tweets, όπως «μείνετε σπίτι, προστατέψτε το (σύστημα Υγείας) NHS, σώστε ζωές #monkeypox #PressConference», με τη φωτογραφία ενός πίθηκου να … προβαίνει σε επίσημες κυβερνητικές ανακοινώσεις.

Οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως οι φόβοι για ακόμη μεγαλύτερη έξαρσης της ευλογιάς των πιθήκων είναι μεν κατανοητοί, αλλά από την άλλη, ο ιός δεν μοιάζει με τον ιό SARS-CoV-2,  όπως εξηγούν.

Η νέα αυτή “απειλή” θα είναι περιορισμένη, όπως λένε και οι λόγοι είναι τρεις:

1) μεταδίδεται πολύ πιο δύσκολα από την Covid-19,

2) υπάρχουν ήδη διαθέσιμα εμβόλια και θεραπείες και

3) τα άτομα φαίνεται ότι μεταδίδουν μόνο όταν εμφανίζονται τα συμπτώματα, καθιστώντας γρήγορο και πιο αποτελεσματικό τον εντοπισμό και την απομόνωση των θετικών περιστατικών.

Τα lockdown ή οι μαζικοί εμβολιασμοί του πληθυσμού «πραγματικά δεν είναι ο τρόπος για να αντιμετωπίσει κανείς το πρόβλημα», λέει στο BBC ο καθηγητής Πίτερ Χόρμπι, διευθυντής του Κέντρου Επιστημών Πανδημίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Αντίθετα, τα μέτρα απομόνωσης και τα εμβόλια στοχεύουν επί του παρόντος μόνο τα μολυσμένα άτομα, ή τις πολύ στενές επαφές τους.

H Δρ. Ρόσμουντ Λούις, εκπρόσωπος του Προγράμματος Έκτακτης Ανάγκης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), διαβεβαίωσε πως, όχι μόνο δεν υπάρχει ανάγκη για μαζικό εμβολιασμό των πολιτών, αλλά υπάρχει και σύσταση του ΠΟΥ, να μην εκδοθούν καν ταξιδιωτικοί περιορισμοί.

Ευλογιά των πιθήκων: 432 έφτασαν τα κρούσματα σε όλο τον κόσμο

Εντωμεταξύ, ξεπέρασαν τα 430 τα κρούσματα της νόσου της ευλογιάς των πιθήκων σε όλο τον κόσμο.

Ισπανία και Βρετανία μετρούν 115 και 106 αντίστοιχα, ενώ μαζί με την Πορτογαλία, οι τρεις αυτές χώρες κατέγραψαν περισσότερα από 300 θετικά περιστατικά.

Δείτε τον σχετικό χάρτη Monkeypox Tracker, που καταγράφει τα θετικά περιστατικά σε πραγματικό χρόνο (εικόνα Κυριακής 29/5 έως 12:00 τα μεσάνυχτα)

Ευλογιά των πιθήκων: “Δεν υπάρχουν στοιχεία ότι απελευθερώθηκε από εργαστήριο”

Το Ινστιτούτο Στρατηγικού Διαλόγου του Λονδίνου, τόνισε πως τα πρόσφατα κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων «αναβίωσαν για μια ακόμη φορά τη διάδοση θεωριών συνωμοσίας “copy paste” στο διαδίκτυο» παρόμοιες με αυτές που χρησιμοποιήθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια για να παραπλανήσουν για την πανδημία Covid.

Λογαριασμοί σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ειδησεογραφικά σάιτ σε Ουκρανία, Ρωσία, Κίνα, αλλά και ΗΠΑ εξαπολύουν κατηγορίες, και αποδίδουν την αύξηση των κρουσμάτων σε διαρροή από εργαστήριο, ή στη χρήση του ιού της ευλογιάς των πιθήκων ως βιολογικού όπλου.

Ωστόσο, οι επιστήμονες έχουν στα χέρια τους αδιαμφισβήτητες αποδείξεις για το αντίθετο. Όπως λένε, υπάρχει τρόπος να προσδιοριστεί από που προήλθε ένας ιός, εάν αναλυθεί το DNA του στο εργαστήριο.

Η γενετίστρια Φατίμα Τοκμαφσάν παρομοιάζει την εξέταση, με τη σάρωση ενός γραμμικού κώδικα. Μια διαδικασία που βοηθά να χαρτογραφηθούν αναλυτικά όλα τα διαφορετικά μονοπάτια που έχει ακολουθήσει ο ιός για να πάρει την τελική του μορφή.

“Οι γενετικές αλληλουχίες που έχουμε μέχρι στιγμής εντοπίσει, αποδεικνύουν πως πρόκειται για τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων και το στέλεχος που κυκλοφορεί συνήθως στη Δυτική Αφρική: Αυτό μας λέει ότι δεν είναι ένας κατασκευασμένος ιός«, σημειώνει.

Ο ιός ήρθε στην Ευρώπη από άνθρωπο που μολύνθηκε στην Αφρική

Όπως ακριβώς συνέβη και στην πρόσφατη πανδημία Covid-19, έτσι και τώρα, είναι πολλοί όσοι ισχυρίζονται στο διαδίκτυο ότι η έξαρση της ευλογιάς των πιθήκων σχεδιάστηκε εσκεμμένα, από τον … Μπιλ Γκέιτς, ή ακόμη και τον αμερικανό λοιμωξιολόγο και επιστημονικό σύμβουλο της κυβέρνησης των ΗΠΑ, Άντονι Φάουτσι.

Αυτός ο αβάσιμος ισχυρισμός κυκλοφορεί στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης, στην κινεζική διαδικτυακή πλατφόρμα Weibo, αλλά και στο Instagram. Μπορεί επίσης να εντοπιστεί στο ρουμανικό, γερμανικό, αγγλικό αραβικό, γαλλικό, ουγκρικό και σλοβενικό Facebook.

Οι επιστήμονες γνωρίζουν πως τα κρούσματα στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2018 και το 2021, αλλά και στις ΗΠΑ το 2021, προήλθαν από ταξιδιώτες ή εισαγόμενα ζώα από την Αφρική.

«Οπότε είναι απολύτως εύλογο, ότι αυτό ακριβώς συνέβη και αυτή τη φορά», λέει ο καθηγητής Χόρμπι και προσθέτει πως «είναι μακράν το πιο πιθανό σενάριο».

Ο ίδιος εκφράζει τη βεβαιότητα πως το πρώτο κρούσμα στην νέα έξαρση της νόσου στο Ηνωμένο Βασίλειο, εντοπίστηκε επίσης από κάποιον που είχε ταξιδέψει στη Νιγηρία. «Δεν υπάρχει καμία απολύτως βάση στον ισχυρισμό ότι ο ιός “δραπέτευσε” από εργαστήριο», λέει ο καθηγητής.

Το “ένοχο” έγγραφο του Οργανισμού βιοασφάλειας

Τα σενάρια για την «κατευθυνόμενη και προερχόμενη από το εργαστήριο νέα απειλή», υποκινούνται από έγγραφο που συντάχθηκε από έναν οργανισμό βιοασφάλειας με έδρα τις ΗΠΑ, την Πρωτοβουλία κατά της Πυρηνικής Απειλής (Nuclear Threat Initiative – NTI).

Το 2021, το NTI πραγματοποίησε ένα workshop (εργαστήριο) για να ενθαρρύνει τους ηγέτες από όλο τον κόσμο να σχεδιάσουν την άμυνά τους απέναντι στην πιθανότητα μελλοντικών πανδημιών.

Σ’ αυτό ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να επεξεργαστούν ένα φανταστικό σενάριο – μια «θανατηφόρα, παγκόσμια πανδημία που περιλαμβάνει ένα σπάνιο στέλεχος του ιού της ευλογιάς των πιθήκων… «.

Το απόσπασμα του εγγράφου από το συνέδριο, πυροδότησε μεγάλη σεναριολογία στα social media.

«Οι κίνδυνοι που ενέχει η ευλογιά των πιθήκων», σύμφωνα ανακοίνωση που εξέδωσε το NTI, «είναι καλά τεκμηριωμένοι εδώ και χρόνια» και τα κρούσματα αυξάνονται, γεγονός που καθιστά προφανή την απόφαση να επιλέξει κανείς αυτόν τον ιό για το συγκεκριμένο εργαστήριο, όπως αναφέρεται.

Επίσης, οι επιδημίες λοιμογόνων ιών είναι γεγονότα της φύσης, επομένως ένας Οργανισμός που προβλέπει και σχεδιάζει δεν μπορεί να είναι από μόνος του “ύποπτος”.

Ευλογιά των πιθήκων: “Δεν σχετίζεται με τα εμβόλια κατά της Covid-19”

Σε πολλές περιπτώσεις, σημαντικό μερίδιο στις θεωρίες συνωμοσίας καταλαμβάνουν τα εμβόλια κατά της Covid-19 και η δήθεν σύνδεσή τους με τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων.

Πολύ συχνά αναφέρεται, πως το εμβόλιο Covid καταστέλλει κατά κάποιο τρόπο το ανοσοποιητικό μας σύστημα, καθιστώντας μας πιο ευάλωτους σε άλλες λοιμώξεις.

Σε tweet αναφέρεται συγκεκριμένα: «Η ευλογιά των πιθήκων ταξίδεψε στον Καναδά. Οι μη εμβολιασμένοι δεν μπορούν να ταξιδέψουν στον Καναδά. Και αν η ευλογιά των πιθήκων είναι η “κάλυψη” για τα συμπτώματα αυτοάνοσων νοσημάτων που προκαλούνται από το εμβόλιο…;»

Αυτός ο ισχυρισμός δεν στηρίζεται στην πραγματικότητα, λένε οι επιστήμονες. Τα εμβόλια διεγείρουν και δεν αδρανοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα, καθιστώντας το πιο αποτελεσματικό στη στόχευση μιας συγκεκριμένης λοίμωξης.

Υπάρχει ένας πολύ μικρός αριθμός ατόμων που έχουν αυτοάνοσες αντιδράσεις στα εμβόλια (ο οργανισμός αρχίζει να επιτίθεται στον εαυτό του, κάτι που αποτελεί την αιτία των σπάνιων θρομβοεμβολικών επεισοδίων μετά τον εμβολιασμό με AstraZeneca), όμως, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι τα εμβόλια καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα ή αλλάζουν την ικανότητα του οργανισμού να καταπολεμά άλλες ασθένειες, καταλήγουν οι ειδικοί απαντώντας στις ανυπόστατες θεωρίες.