Ανακουφιστική Φροντίδα: Προσπάθειες ανασύστασης – Την έχουν ανάγκη 135.000 ασθενείς

  • Γιάννα Σουλάκη
ανακουφιστικής φροντίδας
Η Ανακουφιστική Φροντίδα είναι ένας όρος σχεδόν άγνωστος στη χώρα μας κι ίσως όχι τυχαία. Για την υλοποίησή της απαιτεί δομές, εξειδίκευση και κυρίως χρήματα και πολιτική βούληση, προϋποθέσεις που μέχρι σήμερα δεν υπήρχαν στην Ελλάδα.

Ανακουφιστική Φροντίδα είναι η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και υποστήριξη που δικαιούνται ασθενείς, οι οποίοι πάσχουν από απειλητικές για τη ζωή ασθένειες, στην κατεύθυνση της πρόληψης και ανακούφισης από τον χρόνιο πόνο, αλλά και της εξασφάλισης καλύτερης ποιότητας ζωής. Πρόκειται για ασθενείς που πάσχουν από ογκολογικές, εκφυλιστικές παθήσεις, χρόνιες οργανικές ανεπάρκειες, σοβαρά λοιμώδη, μεταβολικά ή περιγεννητικά νοσήματα, συνοσηρότητα/ ασθενικότητα λόγω προχωρημένης ηλικίας κ.α.

Στην Ελλάδα, οι ασθενείς που χρειάζονται Ανακουφιστική Φροντίδα είναι σχεδόν εξολοκλήρου ακάλυπτοι.

Ποιά είναι η σημερινή εικόνα στην Ελλάδα και ποιες οι πραγματικές ανάγκες;

Στη χώρα μας λειτουργούν τρία (!!!) προγράμματα Εξειδικευμένης Ανακουφιστικής Φροντίδας, τα οποία εξυπηρετούν ετησίως περί τους 600 ασθενείς, ενώ οι ανάγκες ξεπερνούν τους 135 χιλιάδες (!!!) ασθενείς, σύμφωνα με την «Μελέτη Σκοπιμότητας για την Ανακουφιστική Φροντίδα» που εκπόνησε το Υπουργείο Υγείας με πόρους του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Επιπλέον, κάποιες από τις 40 ογκολογικές κλινικές και τα 57 ιατρεία πόνου που υπάρχουν σε δημόσια νοσοκομεία, παρέχουν ορισμένες αποσπασματικές υπηρεσίες. Τέλος, υπάρχει μόνο ένα πρόγραμμα Εξειδικευμένης κατ’ οίκον Ανακουφιστικής Φροντίδας υπό ανάπτυξη.

Ολα τα παραπάνω δεν είναι καθόλου ενθαρυντικά κι έχουν ως αποτέλεσμα η Ελλάδα να βρίσκεται στην τελευταία θέση (28η) ανάμεσα στις 28 χώρες της Ευρώπης στην Ανακουφιστική Φροντίδα, σύμφωνα και με πανευρωπαϊκή αξιολόγηση δεικτών σχετικά με τον καρκίνο του μαστού (Breast Cancer Index)

Την ίδια στιγμή στη χώρα μας υπάρχει η στρεβλή εντύπωση ότι την Α.Φ. χρειάζονται μόνο οι καρκινοπαθείς, κάτι το οποίο δεν ισχύει, καθώς υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ασθενών με άλλες σοβαρές ασθένειες, που την έχουν πολύ μεγάλη ανάγκη.

Η Εθνική Στρατηγική για την Ανακουφιστική Φροντίδα

Τα πρώτα αποτελέσματα ενός προγράμματος για την κατάρτιση Εθνικής Στρατηγικής για την Ανακουφιστική Φροντίδα, παρουσιάστηκαν στους δημοσιογράφους. Προηγήθηκε η σχετική Μελέτη Σκοπιμότητας, η οποία εκπονήθηκε με την εποπτεία του Υπουργείου Υγείας και την οικονομική υποστήριξη -μετά από σχετική δωρεά- του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. 

Η Εθνική Επιτροπή για την Ανακουφιστική Φροντίδα, στελεχώνεται από 15 διακεκριμένες προσωπικότητες από το χώρο της Ανακουφιστικής Φροντίδας, στελέχη του Υπουργείου και ειδικούς εμπειρογνώμονες. Τις εργασίες της Επιτροπής υποστηρίζει ο κ. Stephen Connor, Εκτελεστικός Διευθυντής της Παγκόσμιας Ένωσης Υπηρεσιών Ανακουφιστικής Φροντίδας.

Στην ενημέρωση συμμετείχαν: ο Υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός, ο εκπρόσωπος του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, Πάνος Βαζαίος, ο Εκτελεστικός Διευθυντής της Παγκόσμιας Ένωσης Υπηρεσιών Ανακουφιστικής Φροντίδας, Stephen Connor, η Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για την Ανακουφιστική Φροντίδα, Όλγα Ιορδανίδου, καθώς και μέλη της Επιτροπής.

Οπως είπαν οι συμμετέχοντες, η μελέτη που εκπονήθηκε κατέγραψε ετήσιες ανάγκες που υπολογίζονται στους 120,000 έως 135,000 ασθενείς και τις οικογένειες, οι οποίοι χρειάζονται υπηρεσίες Ανακουφιστικής Φροντίδας. Η συντριπτική πλειονότητα των ασθενών αυτών (>95%) θα μπορούσαν να λαμβάνουν Ανακουφιστική Φροντίδα στο περιβάλλον του σπιτιού τους και μόνο το 3,5% χρήζει νοσηλείας ανά πάσα στιγμή.

Πώς θα προχωρήσει η υλοποίηση

Ο Υπουργός Υγείας υποσχέθηκε ότι από τον ερχόμενο Οκτώβριο θα αρχίσει να υλοποιείται το πρόγραμμα της Ανακουφιστικής Φροντίδας, με την απορρόφηση κοινοτικών πόρων, ενώ και το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος δήλωσε ότι θα προσφέρει αμέριστη συμπαράσταση του.

Υπολογίζεται ότι χρειάζονται περίπου 500 κλίνες για τη νοσηλεία ασθενών, ενώ για να ανταποκριθεί το δημόσιο σύστημα υγείας στις σημερινές ανάγκες της κατ’ οίκον φροντίδας θα πρέπει να συσταθούν περίπου 300 ομάδες, με την καθεμία να εξυπηρετεί 50 ασθενείς.

Η εξειδικευμένη Ανακουφιστική Φροντίδα θα παρέχεται από διεπιστημονική ομάδα που αποτελείται από ιατρό, νοσηλευτή/ρια, κοινωνικό/η λειτουργό, ψυχολόγο, εργοθεραπευτή/ρια, φυσιοθεραπευτή/ρια, διαιτολόγο, λογοθεραπευτή/ρια, φαρμακοποιό, κι άλλους θεραπευτές που διαθέτουν πιστοποιημένες γνώσεις σε αυτό το πεδίο.

Η Μελέτη Σκοπιμότητας αποτυπώνει 19 σοβαρά προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν και καταθέτει σαράντα 40 προτάσεις προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της αναβάθμισης/βελτίωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών Ανακουφιστικής Φροντίδας στην Ελλάδα.

Η Μελέτη Σκοπιμότητας ολοκληρώθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο και η Εθνική Επιτροπή για την Ανακουφιστική Φροντίδα έχει ήδη αρχίσει τις εργασίες της για την κατάρτιση της πενταετούς Εθνικής Στρατηγικής για την Ανακουφιστική Φροντίδα στην Ελλάδα (2020-2025) η οποία θα ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο του 2019. Στη συνέχεια θα ξεκινήσει η υλοποίηση της εγκεκριμένης Εθνικής Στρατηγικής.