«Χημικός κίνδυνος» ψάρια και θαλασσινά λόγω PFAS [μελέτη]

Δεν πρόλαβαν να περάσουν δύο ημέρες από την είδηση ότι οι αμερικανικές Αρχές θέσπισαν, για πρώτη φορά σε εθνικό επίπεδο, όρια για τις χημικές ουσίες PFAS που μπορεί να υπάρχουν στο νερό της βρύσης, και μία νέα έρευνα για τα «παντοτινά χημικά», όπως αποκαλούνται οι ουσίες αυτές, σημαίνει συναγερμό για τα ψάρια και τα θαλασσινά που καταναλώνουμε.

Πιο συγκεκριμένα, έρευνα του Dartmouth College στις ΗΠΑ διαπίστωσε ότι οι χημικές αυτές ουσίες, οι οποίες θεωρούνται καρκινογόνες, μπορούν να μολύνουν και τα θαλασσινά.

Αυτό δεν σημαίνει, σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης, ότι οι καταναλωτές πρέπει να αποφεύγουν τα ψάρια και τα οστρακοειδή. Δείχνει, όμως, πόσο σημαντικό είναι να υπάρξουν κατευθυντήριες γραμμές και για τα επίπεδα των PFAS στα θαλασσινά, όπως συμβαίνει ήδη με τον υδράργυρο.

«Οι άνθρωποι που ακολουθούν μια ισορροπημένη διατροφή με πιο τυπικές, μέτριες ποσότητες θαλασσινών θα πρέπει να μπορούν να απολαμβάνουν τα οφέλη των θαλασσινών για την υγεία χωρίς να διατρέχουν υπερβολικά μεγάλο κίνδυνο έκθεσης σε PFAS», ανέφερε η πρώτη συγγραφέας της μελέτης, Kathryn Crawford, επίκουρη καθηγήτρια περιβαλλοντικών μελετών στο Middlebury College του Βερμόντ, η οποία εργάστηκε για τη μελέτη ως μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Dartmouth College (New Hampshire).

Σύμφωνα με τον αμερικανικό Οργανισμό Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA), η έκθεση σε χημικές ουσίες PFAS που διέρρευσαν από βιομηχανικές εγκαταστάσεις και άλλες πηγές έχει συνδεθεί εδώ και καιρό με διάφορους καρκίνους, προβλήματα στο συκώτι και την καρδιά, καθώς και με βλάβες στο ανοσοποιητικό και την ανάπτυξη σε βρέφη και παιδιά.

«PFAS δεν υπάρχουν μόνο στις κατασκευές, τους αφρούς πυρόσβεσης ή στα αστικά απόβλητα – αποτελούν παγκόσμια πρόκληση εδώ και δεκαετίες», επισήμανε ο Jonathan Petali, τοξικολόγος στο Τμήμα Περιβαλλοντικών Υπηρεσιών του New Hampshire και από τους συγγραφείς της μελέτης σε ανακοίνωση του Darmouth.

Οι «πρωταθλητές» στα PFAS

Στην έρευνα, ο Petali, η Crawford και οι συνεργάτες του ανέλυσαν τα επίπεδα 26 διαφορετικών μορφών PFAS σε μπακαλιάρο, εγκλεφίνο, αστακό, σολομό, χτένια, γαρίδες και τόνο.

Τα θαλασσινά προέρχονταν από διάφορες περιοχές, αλλά είχαν αγοραστεί όλα από μία αγορά στο New Hampshire.

Τις υψηλότερες συγκεντρώσεις PFAS είχαν οι γαρίδες και ο αστακός, με μέσους όρους που έφταναν ακόμη και τα 1,74 και 3,30 νανογραμμάρια ανά γραμμάριο σάρκας, αντίστοιχα, για ορισμένες ενώσεις PFAS.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, δεν είναι σαφές πώς τα ψάρια και τα θαλασσινά αυτά καταπίνουν τα χημικά. Είναι πιθανό, ωστόσο, οι συγκεντρώσεις να είναι υψηλότερες στον βυθό της θάλασσας, γεγονός που θα μπορούσε να εξηγεί γιατί οι γαρίδες και ο αστακός είχαν τις υψηλότερες συγκεντρώσεις.

Ορισμένα είδη μπορεί επίσης να έχουν υψηλότερα επίπεδα PFAS αν ζουν πιο κοντά στις ακτές.

Απαραίτητα τα θαλασσινά, απαραίτητα και τα όρια

«Η σύστασή μας δεν είναι να μην τρώτε θαλασσινά – τα θαλασσινά είναι μια εξαιρετική πηγή άπαχης πρωτεΐνης και ωμέγα λιπαρών οξέων. Αλλά είναι επίσης μια δυνητικά υποτιμημένη πηγή έκθεσης του ανθρώπου στα PFAS», ανέφερε η Megan Romano, καθηγήτρια Επιδημιολογίας στο Dartmouth.

«Η κατανόηση αυτής της αντιστάθμισης κινδύνου-οφέλους για την κατανάλωση θαλασσινών είναι σημαντική για τα άτομα που λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με τη διατροφή τους, ιδίως για ευάλωτους πληθυσμούς όπως είναι οι έγκυοι και τα παιδιά», πρόσθεσε.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε στις 12 Απριλίου στο περιοδικό Exposure and Health.

Τι είναι οι ουσίες PFAS και γιατί είναι επικίνδυνες για την υγεία;

Οι υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες (PFAS), οι οποίες περιλαμβάνουν πάνω από 4.700 χημικές ουσίες, αποτελούν ομάδα ανθρωπογενών ουσιών που χρησιμοποιούνται ευρέως και συσσωρεύονται με την πάροδο του χρόνου στους ανθρώπους και στο περιβάλλον.

Οι ουσίες αυτές είναι γνωστές και ως «παντοτινά χημικά» καθώς είναι εξαιρετικά ανθεκτικές όταν βρίσκονται στο περιβάλλον και στους οργανισμούς.

Μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα υγείας όπως βλάβη στο ήπαρ, παθήσεις του θυρεοειδούς, παχυσαρκία, προβλήματα γονιμότητας και καρκίνο.

Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε το ενημερωτικό σημείωμα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος: Νεοεμφανιζόμενοι χημικοί κίνδυνοι στην Ευρώπη – ουσίες PFAS.

Φωτογραφία: iStock

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

«Εικονική βιοψία» καταργεί το νυστέρι

Δουλεύετε στο κομπιούτερ; Γιατί δεν βλέπετε καλά με τα καθημερινά σας γυαλιά

Γυναίκα έφαγε κρέας κροκόδειλου – Τι ανακάλυψαν στο μάτι της 2 χρόνια αργότερα