Ασπαρτάμη: Τι αναφέρει η EFSA – Εξελίξεις μετά την επικείμενη καταχώρησή της ως “πιθανώς καρκινογόνα” ουσία

Η χθεσινή είδηση ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναμένεται εντός του Ιουλίου να ανακοινώσει ότι η τεχνητή γλυκαντική ουσία ασπαρτάμη είναι “πιθανώς καρκινογόνα”, έχει κάνει τον γύρο του κόσμου.

Στην επιστημονική κοινότητα ήταν γνωστές οι πλείστες έρευνες που έδειχναν πιθανά σοβαρά προβλήματα υγείας για τον άνθρωπο, από την κατανάλωση ασπαρτάμης.

Διαβάστε επίσης: Ασπαρτάμη: Οι επιστημονικές έρευνες που την συνδέουν εδώ και δεκαετίες με τον καρκίνο

Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) έχει ειδική σελίδα αναφοράς για την ασπαρτάμη, προκειμένου να ενημερώνεται υπεύθυνα ο Ευρωπαίος πολίτης για το πού βρισκόμαστε αυτήν τη στιγμή.

Τι αναφέρει γενικά η EFSA για την ασπαρτάμη

Η ασπαρτάμη είναι ένα τεχνητό γλυκαντικό με λίγες θερμίδες, το οποίο είναι περίπου 200 φορές πιο γλυκό από τη ζάχαρη. Είναι μια λευκή, άοσμη σκόνη.

Στην Ευρώπη, η ασπαρτάμη επιτρέπεται να χρησιμοποιείται ως πρόσθετο τροφίμων για να γλυκάνει μια ποικιλία τροφίμων και ροφημάτων, όπως ποτά, επιδόρπια, γλυκά, γαλακτοκομικά προϊόντα, τσίχλες, προϊόντα χαμηλών θερμίδων και ελέγχου βάρους, ενώ χρησιμοποιείται και ως επιτραπέζιο γλυκαντικό.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), όπως και για όλα τα πρόσθετα τροφίμων, η παρουσία ασπαρτάμης πρέπει να αναγράφεται στην ετικέτα είτε με το όνομά της είτε με τον αντίστοιχο κωδικό Ε για την ουσία. Στην περίπτωση της ασπαρτάμης αυτός είναι ο κωδικός Ε 951.

Το γλυκαντικό και τα προϊόντα διάσπασής του έχουν εγκριθεί για ανθρώπινη κατανάλωση εδώ και πολλά χρόνια μετά από διεξοδικές αξιολογήσεις ασφάλειας.

Στην ΕΕ, όλα τα πρόσθετα τροφίμων που είχαν ήδη επιτραπεί για χρήση πριν από τις 20 Ιανουαρίου 2009 πρέπει να υποβληθούν σε επαναξιολόγηση ασφάλειας από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA).

Η ασπαρτάμη (E 951) ήταν ένα από τα πρώτα πρόσθετα τροφίμων που επαναξιολογήθηκε πλήρως από την EFSA το 2013.

Τελευταίες εξελίξεις: Τι εξετάζει επί του παρόντος η EFSA για την ασπαρτάμη

Οι επιστήμονες της EFSA επανεξετάζουν επί του παρόντος την ασφάλεια δύο σχετικών προσθέτων τροφίμων, του άλατος της ασπαρτάμης-ακεσουλφάμης (E 962) και της νεοτάμης (E 961), λαμβάνοντας υπόψη όλα τα νέα δεδομένα που ενδέχεται να έχουν γίνει διαθέσιμα από την τελευταία αξιολόγηση είτε από την EFSA είτε της Ευρωπαϊκής Επιστημονικής Επιτροπής Τροφίμων.

Το άλας ασπαρτάμης-ακεσουλφάμης (Ε 962) είναι μείγμα των δύο γλυκαντικών: ασπαρτάμη (Ε 951) και ακεσουλφάμη Κ (Ε 950), ενώ η νεοτάμη (Ε 961) είναι μια χημικά συγγενής ουσία που παράγεται από ασπαρτάμη.

Όλες οι σχετικές νέες μελέτες για την ασπαρτάμη που μπορεί να γίνουν διαθέσιμες μετά τη δημοσίευση της επιστημονικής μας γνώμης για την ασπαρτάμη το 2013 θα ληφθούν υπόψη και θα ενσωματωθούν στην αξιολόγησή μας για το άλας της ασπαρτάμης-ακεσουλφάμης (E 962).

Θα επικαιροποιήσουμε, επίσης, την αξιολόγηση της διατροφικής μας έκθεσης για την ασπαρτάμη ως μέρος της επαναξιολόγησης του άλατος της ασπαρτάμης-ακεσουλφάμης (E 962).

Ημερομηνίες-ορόσημα στην επιστημονική έρευνα για την ασπαρτάμη

Ιούνιος 2021

Η EFSA εντοπίζει την ανάγκη για πρόσθετα δεδομένα για την επαναξιολόγηση του άλατος της ασπαρτάμης-ακεσουλφάμης (Ε 962) και της νεοτάμης (Ε 961), μεταξύ άλλων γλυκαντικών.

Ιούνιος 2020

Η EFSA δημοσιεύει πρόσκληση για δεδομένα σχετικά με τα επίπεδα χρήσης ασπαρτάμης (E 951) ή/και αναλυτικά δεδομένα σε τρόφιμα και ποτά που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης επαναξιολόγησης του άλατος της ασπαρτάμης-ακεσουλφάμης (E 962).

Μάιος 2019

Η EFSA ζητά πρόσθετες πληροφορίες από τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με τον χαρακτηρισμό του μεγέθους των σωματιδίων των ουσιών όταν χρησιμοποιούνται ως πρόσθετα τροφίμων. Ζητήθηκαν επίσης δεδομένα για το άλας ασπαρτάμης-ακεσουλφάμης (Ε 962).

Ιανουάριος 2018

Η EFSA δημοσιεύει πρόσκληση για δεδομένα επιπέδου χρήσης και/ή συγκέντρωσης προσθέτων τροφίμων σε τρόφιμα και ποτά που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση.

Ιούνιος 2017

Η EFSA δημοσιεύει πρόσκληση για τεχνικά και τοξικολογικά δεδομένα για γλυκαντικές ουσίες που έχουν εγκριθεί ως πρόσθετα τροφίμων στην ΕΕ ως μέρος της επαναξιολόγησής τους. Μεταξύ των γλυκαντικών που πρέπει να επαναξιολογηθούν είναι το άλας της ασπαρτάμης-ακεσουλφάμης (Ε 962).

Δεκέμβριος 2013

Η EFSA δημοσιεύει μια πλήρη αξιολόγηση κινδύνου για την ασπαρτάμη, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η ασπαρτάμη και τα προϊόντα διάσπασής της είναι ασφαλή για τον γενικό πληθυσμό (συμπεριλαμβανομένων των βρεφών, των παιδιών και των εγκύων γυναικών).

Η Αποδεκτή Ημερήσια Πρόσληψη (ADI) των 40 mg ανά κιλό σωματικού βάρους την ημέρα θεωρείται προστατευτική για τον γενικό πληθυσμό. Η έκθεση των καταναλωτών στην ασπαρτάμη εκτιμάται ότι είναι πολύ χαμηλότερη από αυτήν την ADI.

Για ασθενείς που πάσχουν από την ιατρική πάθηση φαινυλκετονουρία, η ADI δεν ισχύει, καθώς απαιτούν αυστηρή τήρηση μιας δίαιτας χαμηλής σε φαινυλαλανίνη (ένα αμινοξύ που αποτελείται από πρωτεΐνες που βρίσκονται σε πολλά τρόφιμα).

Διαβάστε επίσης: Φαινυλκετονουρία: Τι είναι και τι ρόλο παίζει η ασπαρτάμη – Τι λέει ο ΕΦΕΤ για τη σωστή διατροφή

Ιανουάριος και Απρίλιος 2013

Η EFSA πραγματοποιεί δημόσια διαβούλευση σχετικά με το σχέδιο επιστημονικής της γνώμης αναφορικά με την ασφάλεια της ασπαρτάμης, ακολουθούμενη από συνάντηση με τα ενδιαφερόμενα μέρη για να συζητηθούν τα σχόλια που έλαβε.

Ιούλιος 2012

Η EFSA απευθύνει πρόσκληση για δεδομένα σχετικά με το 5-βενζυλ-3,6-διοξο-2-πιπεραζινοοξικό οξύ (DKP) και άλλα προϊόντα αποδόμησης της ασπαρτάμης.

Σεπτέμβριος 2011

Η EFSA δημοσιεύει τον κατάλογο των επιστημονικών μελετών που έλαβε μετά από πρόσκληση υποβολής δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των 112 πρωτότυπων εγγράφων για την ασπαρτάμη που υποβλήθηκαν για να υποστηρίξουν το αίτημα για έγκριση της ασπαρτάμης στην Ευρώπη στις αρχές της δεκαετίας του 1980.

Μάιος 2011

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά από την EFSA να προωθήσει την επαναξιολόγηση της ασπαρτάμης, η οποία είχε προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί έως το 2020 ως μέρος της συστηματικής επαναξιολόγησης όλων των προσθέτων τροφίμων που έχουν εγκριθεί στην ΕΕ πριν από τις 20 Ιανουαρίου 2009.

2009

Οι ειδικοί της EFSA αξιολογούν τα ευρήματα σχετικά με την καρκινογένεση της ασπαρτάμης σε αρουραίους και καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει ένδειξη ότι η ασπαρτάμη είναι γονοτοξική ή καρκινογόνος και δεν υπάρχει λόγος να αναθεωρηθεί η ADI για ασπαρτάμη των 40 mg/kg σωματικού βάρους/ημέρα.

Φεβρουάριος

Η EFSA καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δύο δημοσιεύσεις για τα τεχνητά γλυκαντικά δεν δίνουν λόγο για επανεξέταση προηγούμενων αξιολογήσεων ασφάλειας της ασπαρτάμης ή άλλων γλυκαντικών που επί του παρόντος εγκρίνονται στην ΕΕ.

2006

Μετά την αξιολόγηση μιας μακροχρόνιας μελέτης καρκινογένεσης για την ασπαρτάμη, οι ειδικοί της EFSA καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει λόγος να αναθεωρηθεί η ADI για την ασπαρτάμη των 40 mg/kg σωματικού βάρους/ημέρα.

Πηγή: https://www.efsa.europa.eu

φωτό: iStock