45% έως 95% των γυναικών υποφέρουν από δυσμηνόρροια

  • Μαρία Τσιλιμιγκάκη
Δυσμηνόρροια: πόσο μειώνει την ποιότητα ζωής σας; Οι περισσότερες γυναίκες δεν αναζητούν θεραπεία, καθώς θεωρούν φυσιολογικό τον έντονο πόνο στη διάρκεια του έμμηνου κύκλου.

Η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια (όταν δεν υφίσταται άλλο παθολογικό αίτιο) είναι μια συχνή γυναικολογική κατάσταση, η οποία περιορίζει τις καθημερινές δραστηριότητες μιας γυναίκας σε παραγωγική ηλικία.

Υπολογίζεται ότι 45% έως 95% των γυναικών υποφέρουν από δυσμηνόρροια και, παρ΄όλη  τη πολύ μεγάλη συχνότητα εμφάνισής της, αντιμετωπίζεται συχνά ανεπαρκώς. Πολλές φορές δεν τυγχάνει καν της δέουσας προσοχής από τους επαγγελματίες υγείας, από τους ερευνητές, στο πεδίο του πόνου, αλλά και από τις ίδιες τις γυναίκες, οι οποίες συνήθως την αποδέχονται, ως φυσιολογικό μέρος του έμμηνου κύκλου τους.

Πρόσφατη παγκόσμια μελέτη(1), η οποία διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο του Witwatersrand στο Γιοχάνεσμπουργκ, καταγράφει σημαντικά συμπεράσματα, όσον αφορά στις επιπτώσεις των επεισοδίων πόνου, κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως, στην ευαισθησία στον πόνο, στην ψυχική διάθεση, στην ποιότητα ζωής και στον ύπνο σε γυναίκες με πρωτοπαθή δυσμηνόρροια.

Αρνητικές επιπτώσεις της πρωτοπαθούς δυσμηνόρροιας

Οι αρνητικές επιπτώσεις της πρωτοπαθούς δυσμηνόρροιας στην ποιότητα ζωής, τις καθημερινές δραστηριότητες και την ψυχική διάθεση της γυναίκας σχετίζονται άμεσα με τις επώδυνες κράμπες και τα σύνδρομα οξέος πόνου, που, πολλές φορές, είναι τόσο ισχυρά που παρομοιάζονται με κολικό νεφρού. Επίσης, ο χρόνιος πόνος συμβάλλει σημαντικά στη μείωση της ποιότητας ζωής, με κύρια χαρακτηριστικά τις περιορισμένες κοινωνικές και φυσικές δραστηριότητες, τη ψυχολογική δυσφορία και τη συναισθηματική ανισορροπία.

Επιδρά στην καθημερινότητα

Σε παγκόσμιες μελέτες, που εκπονήθηκαν σε μεγάλο αριθμό ενηλίκων και/ή εφήβων γυναικών, έχει καταδειχθεί ότι η επώδυνη έμμηνος ρύση (πόνοι περιόδου) έχει αρνητική επίδραση σε πολλαπλές πτυχές της προσωπικής ζωής της γυναίκας, όπως οι οικογενειακές και οι φιλικές σχέσεις, οι επιδόσεις στο σχολείο και στην εργασία, καθώς και οι κοινωνικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες.

Ο έντονος πόνος περιόδου συνδέεται με περιορισμό της φυσικής δραστηριότητας, ενώ έχει αναφερθεί ότι η δυσμηνόρροια είναι η κύρια αιτία απουσίας από την εργασία σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Ειδικότερα, τα ποσοστά απουσίας από την εργασία, στις νεαρές γυναίκες με δυσμηνόρροια κυμαίνονται από 34% έως 50%, με το 10% έως το 30% όλων των γυναικών που εργάζονται ή σπουδάζουν, να απουσιάζουν 1-2 ημέρες τον μήνα. Δεδομένου ότι οι περισσότερες γυναίκες δεν αναζητούν θεραπεία, καθώς, όπως προαναφέρθηκε, θεωρούν τον έντονο πόνο ως φυσιολογικό μέρος του κύκλου τους, τα προαναφερόμενα ποσοστά μπορεί να είναι υψηλότερα.

Ύπνος και δυσμηνόρροια

Πληθώρα επιδημιολογικών μελετών υποστηρίζει την ύπαρξη μιας περίπλοκης σχέσης μεταξύ πόνου και ύπνου. Ο πόνος θεωρείται η κύρια αιτία αϋπνίας και στοιχεία από έρευνες δείχνουν ότι οι πόνοι περιόδου προκαλούν έντονη διαταραχή του ύπνου. Οι γυναίκες με δυσμηνόρροια ανέφεραν διαταραγμένο ύπνο, κατά τις πρώτες ημέρες της εμμηνόρροιας, σε σύγκριση με τις άλλες ημέρες του κύκλου, και το 28% αυτών ανέφεραν διαταραχή του ύπνου από κράμπες ή πόνο.

Επίσης, σε συνδυασμό με τις επώδυνες κράμπες της μήτρας, οι γυναίκες με δυσμηνόρροια παραπονούνται συχνά για αίσθημα κόπωσης και υπνηλία, κατά τη διάρκεια της ημέρας. Στο πλαίσιο της δυσμηνόρροιας, οι επώδυνες κράμπες της μήτρας μπορεί να είναι η αιτία ενός φαύλου κύκλου αρνητικών γεγονότων, όπου οι πόνοι της περιόδου μειώνουν την ποιότητα και αποδοτικότητα του ύπνου, και η επακόλουθη κόπωση είναι πιθανό να εντείνει την αρνητική επίδραση του πόνου στην καθημερινή λειτουργικότητα και την ψυχική διάθεση.

Ποιοι είναι οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης δυσμηνόρροιας

Οι παράγοντες για την εμφάνιση δυσμηνόρροιας είναι η πρώιμη εμμηναρχή, το κάπνισμα, η παρατεταμένη διάρκεια της περιόδου και η υπερβολική απώλεια αίματος, ο υψηλός δείκτης μάζας σώματος (αυξημένο βάρος/παχυσαρκία), η κατανάλωση αλκοόλ, το οικογενειακό ιστορικό δυσμηνόρροιας, η ηλικία και η ατεκνία. Η βαρύτητα (ένταση) του πόνου μπορεί να μειωθεί μετά την τεκνοποίηση και με την αύξηση της ηλικίας, αν και όχι πάντα.

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Σύμφωνα με τη μελέτη, αρκετές γυναίκες καταφεύγουν σε εναλλακτικές μη φαρμακολογικές θεραπείες για την αντιμετώπιση της δυσμηνόρροιας, παρόλο που αυτές συχνά είναι αναποτελεσματικές (πχ. ζεστά επιθέματα, ξεκούραση στο κρεβάτι/ύπνος, άσκηση, διαλογισμός, αρωματικά έλαια, αυξημένη πρόσληψη ασβεστίου, σιδήρου ή/και βιταμίνης D). Σε κάθε περίπτωση, η αποτελεσματικότητα αυτών των μεθόδων είναι υποκειμενική.

Αναλγητικά

Το 47%-70% των νεαρών γυναικών χρησιμοποιούν αναλγητικά για την ανακούφιση του πόνου, δεδομένου ότι οι φαρμακευτικές μέθοδοι θεραπείας καταγράφονται ως πιο αποτελεσματικές από τις μη φαρμακευτικές μεθόδους.

Στη θεραπεία της πρωτοπαθούς δυσμηνόρροιας, χρησιμοποιούνται συνήθως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), όπως η νατριούχος ναπροξένη, το zomepirac sodium, το μεφεναμικό οξύ, η κετοπροφαίνη, η ιβουπροφαίνη και η δικλοφενάκη, το ακετυλοσαλικυλικό οξύ και αναλγητικά σκευάσματα, όπως το Algon, με ήπια αντιφλεγμονώδη δράση, που αναστέλλουν τη σύνθεση των προσταγλανδινών, ανακουφίζοντας από τον πόνο.