Θερμική εξάντληση / καταπόνηση / καταπληξία: Πρόληψη και πρώτες βοήθειες

  • Μιχάλης Θερμόπουλος
θερμοκρασία
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σημαντική αύξηση της θερμοκρασίας λόγω της κλιματικής αλλαγής. Σε όλο τον κόσμο έχουμε «νέα ρεκόρ» θερμοκρασιών, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Αλάσκα, όπου καταγράφηκε θερμοκρασία 32 °C.

Οι υψηλές θερμοκρασίες και, πιο πολύ, όταν μας βρίσκουν απροετοίμαστους ή τις υποτιμάμε ως πιθανή αιτία προβλημάτων, μπορεί να βάλουν σε κίνδυνο την ίδια μας τη ζωή, επισημαίνει ο κ. Εμμανουήλ Καλλιέρης, M.D.-F.A.C.C.-MSC, Διευθυντής Καρδιολόγος στην Καρδιολογική Μ.Ε.Θ. του Metropolitan Hospital.

Πρόσφατα, δυστυχώς, στη χώρα μας, μια 28χρονη γυναίκα με άριστη φυσική κατάσταση και χωρίς υποκείμενα προβλήματα υγείας, έχασε τη ζωή της στην Κρήτη λόγω θερμικής καταπληξίας. Και αν αυτό μπορεί να συμβεί σε ένα νέο άτομο σκεφτείτε πόσο πιο πιθανό είναι να συμβεί σε άτομα με καρδιολογικά νοσήματα, υπέρταση, διαβήτη, παχυσαρκία, ψυχικές διαταραχές. Γι’ αυτό, ακόμα και αν δεν αναγνωρίζουμε τον εαυτό μας σε μια από τις παραπάνω ομάδες, ακριβώς επειδή ως άνθρωποι έχουμε την τάση να σκεφτόμαστε ότι κάτι τέτοιο δεν θα μας συμβεί −σκέψη που συχνά γίνεται αιτία απροσεξίας και, συνεπώς, προβλημάτων− καλό είναι να γνωρίζουμε τι σημαίνει για το σώμα μας η έκθεσή μας στις υψηλές θερμοκρασίες που έχει καταστήσει πραγματικότητα η κλιματική αλλαγή.

1) Θερμική εξάντληση – Θερμική καταπόνηση:

Παρουσιάζεται λόγω μεγάλης απώλειας υγρών και ηλεκτρολυτών του οργανισμού με συμπτώματα όπως ατονία, εξάντληση, ζαλάδα, έντονη εφίδρωση, θολή όραση, ωχρό πρόσωπο, γρήγορο και αδύναμο σφυγμό.

2) Θερμική καταπληξία:

Η αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος δημιουργεί μια επείγουσα και άκρως επικίνδυνη κλινική κατάσταση με υψηλό πυρετό (>40° C), βαριά υπόταση, σύγχυση, κράμπες, η οποία απειλεί τη ζωή του πάσχοντος ατόμου και πρέπει να αντιμετωπιστεί αμέσως.

Ποια άτομα κινδυνεύουν περισσότερο:

Άτομα άνω των 65 ετών, άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας όπως καρδιολογικά νοσήματα, αναπνευστικά νοσήματα, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, παχυσαρκία, ψυχικές διαταραχές μέχρι και άτομα που υποβάλλουν τον εαυτό σε έντονη σωματική προσπάθεια και καταπόνηση κάτω από ακραίες θερμοκρασίες.

Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τον εαυτό μας αφού συμβουλευτούμε τον προσωπικό μας ιατρό

Υπάρχουν κάποια πράγματα που, «ναι», τα κάνουμε και κάποια πράγματα που, «όχι», δεν τα κάνουμε.

Ναι:

  • στα άφθονα υγρά (νερό και φυσικούς χυμούς), στα φρούτα και τα λαχανικά
  • στα μικρά και ελαφρά γεύματα
  • στα ανοιχτόχρωμα ρούχα από φυσικά υλικά, στο καπέλο και τα γυαλιά ηλίου
  • στα δροσερά ντους
  • στην τροποποίηση της φαρμακευτικής μας αγωγής (σε συνεργασία με τον ιατρό μας)
  • στη φροντίδα των μοναχικών ανθρώπων που μπορεί να είναι δίπλα μας

Όχι:

  • στις άσκοπες μετακινήσεις
  • στη βαριά σωματική εργασία
  • στο αλκοόλ (και στον καφέ και τα αναψυκτικά με ζάχαρη)
  •  στα λιπαρά
  • στην ηλιοθεραπεία

Πώς δίνουμε τις πρώτες βοήθειες

Εάν κάποιος παρουσιάσει συμπτώματα θερμικής εξάντλησης/καταπόνησης/καταπληξίας καλούμε αμέσως ιατρική βοήθεια και μέχρι να έρθει τοποθετούμε τον ασθενή σε σκιερό μέρος, κρατάμε το σώμα του δροσερό με υγρά επιθέματα, αφαιρούμε τα πολλά ρούχα και του δίνουμε μικρές ποσότητες αλατούχο, δροσερό νερό, κάθε 10 λεπτά.

Εάν ο ασθενής λιποθυμήσει τον τοποθετούμε σε πλάγια θέση (στο πλευρό του).

θερμοκρασία

Εμμανουήλ Καλλιέρης, M.D.-F.A.C.C.-MSC, Διευθυντής Καρδιολόγος στην Καρδιολογική Μ.Ε.Θ. του Metropolitan Hospital