Τα άγνωστα δερματολογικά προβλήματα των καρκινοπαθών και πως αντιμετωπίζονται

  • Γιάννα Σουλάκη
αγκαλιάζω το δέρμα του ασθενούς με καρκίνο
Μιλώντας για τον καρκίνο, συνηθίζουμε να αναφερόμαστε στο κύριο πρόβλημα της ογκολογικής νόσου. Αν όμως, δώσουμε το λόγο στους ίδιους τους ασθενείς, θα διαπιστώσουμε ότι υποφέρουν επίσης, από μια σειρά προβλημάτων, τόσο σοβαρών, που μπορεί να τους αναγκάσουν ακόμη και να εγκαταλείψουν τις θεραπείες τους.

Σοβαρές δερματολογικές παρενέργειες, αντιμετωπίζουν οι 2 στους 3 ογκολογικούς ασθενείς. Συνήθως εμφανίζονται κατά τη διάρκεια των θεραπειών (χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία, ανοσοθεραπεία) ή και πολύ αργότερα. Αυτά τα προβλήματα, μάλιστα, είναι τόσο δυσάρεστα, που -έχει διαπιστωθεί από μελέτες- ότι προκαλούν αντιδραστικότητα και απειθαρχία στους ασθενείς, με αποτέλεσμα να εγκαταλείπουν τις θεραπείες τους με μοιραίες συνέπειες.

Τα παραπάνω προβλήματα αναδείχθηκαν από ειδικούς επιστήμονες, ογκολόγους και δερματολόγους, κατά τη διάρκεια εσπερίδας που διοργάνωσε η μεγάλη εταιρεία δερμοκαλλυντικών προϊόντων La Roche-Posay, παρουσία δεκάδων ογκολογικών ασθενών από τον Ομιλο Εθελοντών κατά του Καρκίνου “ΑγκαλιάΖΩ”. Η συγκεκριμένη δράση με τίτλο: “Αγκαλιάζουμε το δέρμα του Ασθενούς με Καρκίνο”, που αποτελεί πρωτοβουλία της εταιρείας, έχει στόχο όχι μόνο να ενημερώσει, αλλά να δώσει και πρακτική βοήθεια και ανακούφιση από τα δερματικά συμπτώματα των ογκολογικών θεραπειών σε περίπου 6.000 ογκολογικούς ασθενείς.

Οι δυσάρεστες επιπτώσεις των δερματολογικών προβλημάτων στην ψυχολογία

Στην εσπερίδα, τονίστηκαν ιδιαίτερα από όλους τους επιστήμονες, οι επιπτώσεις στην καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των -ήδη επιβαρυμένων από τις θεραπείες- καρκινοπαθών. Σύμφωνα με τον κ. Δημήτρη Σγούρο, δερματολόγο-αφροδισιολόγο:

“Μια δερματική νόσος, που δεν είναι σε καμία περίπτωση απειλητική για τη ζωή και ίδιας βαρύτητας με έναν καρκίνο, ενδέχεται να επηρεάσει τόσο αρνητικά την ψυχολογία ενός ανθρώπου, που -σύμφωνα με τελευταίες μελέτες- η επιβάρυνση μπορεί να συγκριθεί με αυτή που προκαλούν νοσήματα ευθέως απειλητικά ακόμη και για την ίδια τη ζωή, όπως η στεφανιαία νόσος, ο διαβήτης και όσο κι αν δεν το πιστεύετε ο καρκίνος του μαστού”. Σύμφωνα με άλλες μελέτες -όπως τόνισε ο ειδικός- δερματολογικά προβλήματα, όπως η ακμή ή η ατοπική δερματίτιδα μπορούν να επηρεάσουν τόσο αρνητικά, όσο το άσθμα και η επιληψία. Η ξηρότητα του δέρματος και ο κνησμός, για παράδειγμα, που είναι συνηθισμένες παρενέργειες όλων των ογκολογικών θεραπειών, βασανίζουν τόσο πολύ τους ασθενείς (κυρίως από αϋπνίες) που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα στη δουλειά τους και τις σχέσεις τους, ακόμα και τις ερωτικές.

Σύμφωνα με στοιχεία που παρέθεσε ο κ. Νικόλας Μητσιμπόνας, παθολόγος-ογκολόγος και επιστημονικός συνεργάτης της Ογκολογικής Κλινικής του “Υγεία”, οι 2 στους 3 ογκολογικούς ασθενείς δεν θα αποφύγουν τις παρενέργειες από το δέρμα, οι συνέπειες των οποίων στην καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής τους έχουν ανυπολόγιστο κόστος: “Η διατήρηση της καλής υγείας του δέρματος, είναι θεμέλιος λίθος της ποιότητας ζωής”, τόνισε ο γιατρός και πρόσθεσε ότι, “Οι ασθενείς πρέπει να γνωρίζουν ότι οι βλάβες στο δέρμα είναι αναστρέψιμες και να είναι αρκετά ευαισθητοποιημένοι, ώστε για κάθε αλλαγή στο δέρμα τους να ενημερώνουν το γιατρό τους”.

Οι ειδικοί έδωσαν πολύ μεγάλη βαρύτητα και στο θέμα της πρόληψης. Πολλά από τα προβλήματα των παρενεργειών αντιμετωπίζονται πιο αποτελεσματικά, με τη χρήση ειδικών φαρμακευτικών και καλλυντικών προϊόντων, πριν εμφανιστούν οι ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως είπαν.

ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΣΤΟ ΔΕΡΜΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ

Οι γιατροί ενημέρωσαν αναλυτικά τους ασθενείς του Ομίλου Εθελοντών “Αγκαλιάζω” για τους τρόπους με τους οποίους οι ογκολογικές θεραπείες βλάπτουν το δέρμα. Δερματολογικές παρενέργειες, όπως είπαν, προκαλούν: η χημειοθεραπεία, οι στοχεύοντες παράγοντες, η ανοσοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία.

Αναλυτικά:

Σύνολο ογκολογικών φαρμάκων

Σχεδόν οι μισοί ασθενείς,  απ’όσους υποβάλλονται σε οποιαδήποτε ογκολογική θεραπεία θα αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της δερματικής ξηρότητας και του κνησμού (φαγούρα).’ Οπως είπαν οι ειδικοί, η παρενέργεια είναι “φαύλος κύκλος”, καθώς η ξηρότητα προκαλεί κνησμό και το συνεχές ξύσιμο φέρνει ξηρότητα. Είναι από τα πιο συχνά αλλά και δύσκολα προβλήματα, καθώς προκαλεί διαταραχές ύπνου.

Χημειοθεραπεία

Η χημειοθεραπεία, βλάπτει εκτός από τα καρκινικά και τα υγιή κύτταρα του οργανισμού, και κατά συνέπεια και αυτά του δέρματος.

Συγκεκριμένα προκαλεί:

  • αλωπεκία (1-2 μήνες μετά την έναρξη της θεραπείας χάνουμε μαλλιά ή εμφανίζεται αποχρωματισμός τριχών).
  • ευαίσθητα και εύθραυστα νύχια
  • φωτοευαισθησία
  • ξηρότητα και κνησμό
  • δυσχρωμία
  • εξανθήματα τύπου ακμής

Το εξάνθημα της χημειοθεραπείας, τύπου ακμής, εκδηλώνεται με σπυράκια με πύον σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος και έντονο πόνο, ενώ ταυτόχρονα αυτοί οι ασθενείς εμφανίζουν και φωτοευαισθησία.

Ανοσοθεραπεία – βιολογικοί παράγοντες

Τα φάρμακα και οι βιολογικοί παράγοντες προκαλούν παρενέργειες, όπως:

  • αλλαγή χρωματισμού του δέρματος, των μαλλιών και των βλεννογόνων (συνήθως αναστρέψιμες)
  • βλάβες στα νύχια (εύθραυστα που σπάνε, υπερκερατωμένα νύχια ή δυστροφία νυχιών)
  • αλωπεκία
  • φωτοευαισθησία
  • σύνδρομο παλαμών-πελμάτων (εκδηλώνεται με μυρμίγκιασμα)
  • διάχυτες εξανθηματικές δερματικές βλάβες
  • εντοπισμένες δερματικές βλάβες
  • διάχυτο ερύθημα
  • αποφολιδωτική δερματίτιδα

Η φωτοευαισθησία εκδηλώνεται με φλεγμονώδεις αντιδράσεις του δέρματος στην ακτινοβολημένη περιοχή. Οι βλάβες μοιάζουν με αυτές του ερυθηματώδη λύκου και του σκληρόδερματος.

Το σύνδρομο δυσαισθησίας παλαμών και πελμάτων, εκδηλώνεται με την ανάπτυξη σκληρών υπερκερατώσεων (κάλοι) ή πομφόλυγων (φουσκάλες) που πονάνε πάρα πολύ και δυσκολεύουν ακόμα και τη βάδιση.

Ακτινοθεραπεία

Η ακτινοθεραπεία μπορεί να προκαλέσει πολλά από τα συμπτώματα που εμφανίζονται στη χημειοθεραπεία και τη θεραπεία με βιολογικούς παράγοντες, και επιπλέον:

  • οξεία ακτινοδερματίτιδα (από 24 ώρες έως και 7 ημέρες μετά τη θεραπεία)
  • χρόνια ακτινοδερματίτιδα (έως και 6 μήνες μετά την ακτινοθεραπεία)

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η πλειοψηφία των ανεπιθύμητων ενεργειών από τις ογκολογικές θεραπείες που προαναφέρθηκαν, μπορούν να αντιμετωπιστούν ή ακόμα και να προληφθούν κι ο ασθενής να ανακουφιστεί σημαντικά από τα συμπτώματα, τόνισαν οι επιστήμονες. Κι αυτό είναι πολύ σημαντικό και για την πορεία της ογκολογικής νόσου, καθώς θα τους βοηθήσει να συνεχίσουν και να ολοκληρώσουν τις θεραπείες τους. Τονίστηκε, επίσης, ότι οι καρκινοπαθείς θα πρέπει ακόμη και πριν από την έναρξη των θεραπειών να απευθύνονται στον δερματολόγο τους για τους δίνει την κατάλληλη αγωγή με λοσιόν και κατάλληλα ενυδατικά διαλύματα, όπως το Lipikar Baume AP+ της La Roche-Posay.

Πως αντιμετωπίζονται/προλαμβάνονται οι παρενέργειες

Παρενέργειες από ακτινοθεραπεία

Η ακτινοθεραπεία απαιτεί προληπτική χρήση κρεμών πριν από την έναρξή της, ενώ οι μετέπειτα παρενέργειες αντιμετωπίζονται με τριχοτονωτικές θεραπείες και βιταμινούχα συμπληρώματα για τα μαλλιά.

Ξηρότητα και κνησμός

Με την κατάλληλη αντιμετώπιση μπορούν να καταπολεμηθούν και η ξηρότητα και ο κνησμός και μαζί μ’αυτά και τα προβλήματα του ύπνου. Απαιτούνται:

  • κατάλληλα ενυδατικά προϊόντα και καθαριστικά επιδερμίδας (υγρά σαπούνια, χωρίς σάπωνες). Επίσης, ο ασθενής θα πρέπει να αποφεύγει τα σκληρά σαπούνια, το καυτό νερό στο ντους, ενώ μετά το μπάνιο
  • καλή ενυδάτωση του δέρματος με κατάλληλα προϊόντα.
  • κατάλληλος ρουχισμός (όχι συνθετικά υφάσματα και μάλλινα ρούχα,ενώ κάτω από τα μάλλινα να φορά πάντα κάτι βαμβακερό)

Σύνδρομο παλαμών – πελμάτων

Αντιμετωπίζεται με τη χρήση μαλακτικών προϊόντων, ενώ προληπτικά με τη χρήση κρεμών με ουρία. Επίσης, με κατάλληλα υποδήματα (ούτε πολύ στενά, ούτε πολύ μεγάλα για το πέλμα)

Εύθραυστα νύχια

Τόσο τα ευαίσθητα νύχια, όσο και το σύνδρομο παλαμών και πελμάτων μπορούν να προληφθούν με κατάλληλες πρακτικές, αλλά και με ειδικά προϊόντα που κυκλοφορούν στο εμπόριο.

Εξάνθημα της χημειοθεραπείας, τύπου ακμής

Τα σπυράκια με πύον δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αντιμετωπιστούν με σκευάσματα που περιέχουν αλκοόλη.

Φωτοευαισθησία

Οι ασθενείς πρέπει οπωσδήποτε να αποφεύγουν τον ήλιο και να ακολουθούν την κατάλληλη αντηλιακή προστασία, όπως είναι η Anthelios Ultra Cream SPF50+ που παρέχει υψηλή προστασία και είναι κατάλληλη ακόμα και γύρω από τα μάτια.

“ΑΓΚΑΛΙΑΖΟΥΜΕ ΤΟ ΔΕΡΜΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ”

“H La Roche-Posay, εταιρεία με υψηλή εξειδίκευση στους ανθρώπους με ευαίσθητο δέρμα, δεν θα μπορούσε να ξεχάσει τους ογκολογικούς ασθενείς”, τόνισε μιλώντας στην εκδήλωση με τους ασθενείς του Ομίλου “Αγκαλιάζω” ο Διευθυντής της εταιρείας κ. Σπύρος Αρβανιτάκης και συμπλήρωσε: “Συνεργαζόμαστε με περισσότερους από 110.000 δερματολόγους και ογκολόγους σε ολόκληρο τον κόσμο, γεγονός που μας έχει δώσει τρομερό εφόδιο. Επιπλέον το Ιαματικό Κέντρο της La Roche-Posay που βρίσκεται στη Γαλλία, φιλοξενεί περισσότερους από 6 χιλιάδες ογκολογικούς ασθενείς κάθε χρόνο, από όλο τον κόσμο και μας δίνει πολύ σημαντικές μελέτες και πληροφορίες για τις παρενέργειες που έχουν οι θεραπείες ενάντια στον καρκίνο. Ετσι, λοιπόν έχουμε αναπτύξει θεραπείες και πρωτόκολλα, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν τους ογκολογικούς ασθενείς να αντιμετωπίσουν όλα τα προβλήματα με το δέρμα τους, να είναι πολύ πιο δυνατοί στη θεραπεία του καρκίνου και να βγουν νικητές σ’αυτή τη μάχη”, επεσήμανε ο κ. Αρβανιτάκης.

Η Πρόεδρος του Ομίλου Εθελοντών κατά του καρκίνου “ΑγκαλιάΖΩ” κα. Αναστασία Πασακοπούλου χαιρέτισε τη συνεργασία του Ομίλου με την εταιρεία La Roche-Posay και παρότρυνε τα μέλη του ομίλου να φροντίζουν περισσότερο το δέρμα τους.

΄Οπως είπε χαρακτηριστικά: “Η ποιότητα της ζωής των ασθενών με καρκίνο μπορεί να βελτιωθεί. Οι ανεπιθύμητες παρενέργειες από τις θεραπείες μπορούν να αντιμετωπιστούν. Ο ασθενής μπορεί να ανακουφιστεί. Το δέρμα του μπορεί να ομορφύνει. Αυτοί είναι οι λόγοι που μας οδήγησαν να συνεργαστούμε με την εταιρεία δερμοκαλλυντικών La-Roche Posay. Η εταιρεία αυτή έχει ως προτεραιότητά της τον έλεγχο, τις κατάλληλες προδιαγραφές και τον σχεδιασμό των προϊόντων της εδώ και 40 χρόνια. Είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι και ευτυχείς, καθώς πιστεύουμε ότι μέσω της εν λόγω συνεργασίας θα ωφεληθεί ο ασθενής στον μέγιστο βαθμό, θα αποκτήσει θετική διάθεση και ευεξία, απαραίτητες προϋποθέσεις για την τόσο πολύτιμη ψυχολογία, στον αγώνα που δίνει ενάντια στην ασθένεια”.

Η δράση “Αγκαλιάζουμε το δέρμα του ασθενούς με καρκίνο” περιλαμβάνει:

  • ενημερωτικές εσπερίδες με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού : ασθενείς, ογκολόγοι, νοσηλευτές
  • διανομή ενημερωτικών εντύπων με πληροφορίες για την περιποίηση του δέρματος του ογκολογικού ασθενούς
  • face to face περιποιήσεις ασθενών από επαγγελματίες αισθητικούς στα γραφεία του Ομίλου “ΑγκαλιάΖΩ”

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στην ιστοσελίδα: larocheposay.gr.