Νέο φάρμακο για τη μέτρια και σοβαρή Νόσο του Crohn

  • Μαρία Τσιλιμιγκάκη
Η ουστεκινουμάμπη της Janssen εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη θεραπεία ενηλίκων ασθενών με μέτρια έως σοβαρή Νόσο του Crohn. Πρόκειται για τον πρώτο εγκεκριμένο αναστολέα των ιντερλευκινών (IL)-12/23 για την αντιμετώπιση της νόσου του Crohn.

Η Janssen-Cilag International NV («Janssen») ανακοίνωσε πρόσφατα ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) ενέκρινε τη χρήση της ουστεκινουμάμπης για τη θεραπεία ενηλίκων ασθενών με μετρίως έως σοβαρά ενεργή νόσο του Crohn, οι οποίοι εμφάνισαν ανεπαρκή ανταπόκριση, απώλεια ανταπόκρισης ή δυσανεξία στη συμβατική θεραπεία ή σε έναν ανταγωνιστή του παράγοντα νέκρωσης του όγκου α (TNFα) ή παρουσιάζουν ιατρικές αντενδείξεις σε αυτές τις θεραπείες. Η ουστεκινουμάμπη αποτελεί την πρώτη βιολογική θεραπεία για τη νόσο του Crohn η οποία στοχεύει τις κυτοκίνες ιντερλευκίνη (IL)-12 και (IL)-23, οι οποίες είναι γνωστό ότι διαδραματίζουν βασικό ρόλο στη φλεγμονώδη και την ανοσολογική απόκριση.

«Η σημερινή απόφαση αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός για τα άτομα που ζουν με τη νόσο του Crohn. Υφίσταται μεγάλη ανάγκη για εναλλακτικές αποτελεσματικές θεραπευτικές επιλογές που θα βοηθήσουν τους ανθρώπους να ελέγξουν τα συμπτώματά τους, και η ουστεκινουμάμπη διαθέτει ένα ισχυρό σύνολο κλινικών δεδομένων που καταδεικνύουν υψηλά ποσοστά κλινικής ανταπόκρισης και ύφεσης για τα άτομα στα οποία η βιολογική θεραπεία είναι κατάλληλη», δήλωσε ο Frederic Lavie, Επικεφαλής ΕΜΕΑ για τη Θεραπευτική Κατηγορία Ανοσολογίας, Καρδιαγγειακών και Μεταβολικών Νόσων, Janssen.

Το συνιστώμενο δοσολογικό σχήμα για την ουστεκινουμάμπη συνίσταται σε μία αρχική δόση επαγωγής βασισμένη στο σωματικό βάρος (~6 mg/kg) χορηγούμενη μέσω εφάπαξ ενδοφλέβιας (IV) έγχυσης. Η πρώτη υποδόρια (SC) χορήγηση της Ουστεκινουμάμπης στη δόση των 90 mg θα πρέπει να πραγματοποιηθεί την εβδομάδα 8 μετά την ενδοφλέβια δόση. Εν συνεχεία, συνιστάται η χορήγηση της δόσης κάθε 12 εβδομάδες.

Οι ασθενείς οι οποίοι δεν επέδειξαν επαρκή ανταπόκριση την εβδομάδα 8 μετά την πρώτη υποδόρια δόση, μπορούν σε αυτό το χρονικό σημείο να λάβουν μία δεύτερη υποδόρια δόση. Οι ασθενείς που εμφανίζουν απώλεια της ανταπόκρισης με χορήγηση της δόσης κάθε 12 εβδομάδες, μπορεί να επωφεληθούν από αύξηση της συχνότητας χορήγησης της δόσης σε κάθε 8 εβδομάδες. Εν συνεχεία, η δόση μπορεί να χορηγείται στους ασθενείς κάθε 8 εβδομάδες ή κάθε 12 εβδομάδες, σύμφωνα με την κλινική αξιολόγηση.

Η έγκριση της ΕΕ βασίζεται σε δεδομένα από τρεις καίριες μελέτες Φάσης 3, στις οποίες συμπεριλήφθηκαν περίπου 1.400 ασθενείς με μετρίως έως σοβαρά ενεργή νόσο του Crohn. Οι μελέτες Φάσης 3 έδειξαν ότι η θεραπεία με ουστεκινουμάμπη επέφερε κλινική ανταπόκριση και διατήρησε την κλινική ύφεση σε σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό ενηλίκων ασθενών με μετρίως έως σοβαρά ενεργή νόσο του Crohn μετά από ένα έτος θεραπείας σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο.

«Είμαστε υπερήφανοι που παρέχουμε μία νέα κατηγορία θεραπείας για την αντιμετώπιση της νόσου του Crohn σε αυτόν τον ανεπαρκώς αντιμετωπιζόμενο πληθυσμό», δήλωσε η Jane Griffiths, Πρόεδρος του Ομίλου Εταιρειών, Janssen Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής (ΕΜΕΑ). «Η ουστεκινουμάμπη έχει ήδη βοηθήσει πολλά άτομα με ψωρίαση και ψωριασική αρθρίτιδα και δεσμευόμαστε να συνεργαστούμε με τις υγειονομικές αρχές σε όλη την Ευρώπη προκειμένου να καταστεί διαθέσιμο το συντομότερο δυνατόν για τα άτομα που ζουν με νόσο του Crohn».

Σε γενικές γραμμές η ουστεκινουμάμπη ήταν καλά ανεκτή ως θεραπεία επαγωγής και συντήρησης και στις τρεις μελέτες, ενώ το προφίλ ασφάλειας της ουστεκινουμάμπη στο πρόγραμμα κλινικής ανάπτυξης για τη νόσο του Crohn παρέμεινε σε συμφωνία με αθροιστικά δεδομένα 5 ετών τα οποία συλλέχθηκαν από ασθενείς με ψωρίαση, (με υποδόριες ενέσεις ουστεκινουμάμπη έως και 90 mg) και δεδομένα ασφάλειας δύο ετών σε ασθενείς με ψωριασική αρθρίτιδα που έλαβαν θεραπεία με ουστεκινουμάμπη.

Στην ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη συντήρησης IM-UNITI τα ανεπιθύμητα συμβάντα αναφέρθηκαν σε παρόμοια ποσοστά στις ομάδες θεραπείας με ουστεκινουμάμπη και εικονικό φάρμακο, και στην πλειοψηφία τους σχετίζονταν με διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος, όπως κοιλιακό άλγος και διάρροια, και λοιμώξεις/παρασιτώσεις, με πιο συχνά συμβάντα τη ρινοφαρυγγίτιδα και τη λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Τα σοβαρά ανεπιθύμητα συμβάντα που αναφέρθηκαν ήταν παρόμοια στις ομάδες της ουστεκινουμάμπης σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο, ενώ δεν αναφέρθηκαν θάνατοι ή μείζονα καρδιαγγειακά ανεπιθύμητα συμβάντα.

Η χορήγηση άδειας κυκλοφορίας έρχεται μετά από θετική γνωμοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Φαρμακευτικών Προϊόντων για Χρήση στον Άνθρωπο (CHMP) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA) που εκδόθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2016. Η έγκριση αυτή επιτρέπει την εμπορική κυκλοφορία της ουστεκινουμάμπης και στα 28 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και στις χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (Νορβηγία, Ισλανδία και Λιχτενστάιν). Η ουστεκινουμάμπη έλαβε επίσης έγκριση από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ το Σεπτέμβριο του 2016 για τη θεραπεία ενήλικων ασθενών με μετρίως έως σοβαρά ενεργή νόσο του Crohn.

Σχετικά με τη νόσο του Crohn
Πάνω από πέντε εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως ζουν με νόσο του Crohn και ελκώδη κολίτιδα, οι οποίες είναι από κοινού γνωστές ως φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (IBD).10 Η νόσος του Crohn είναι μία χρόνια φλεγμονώδης πάθηση του γαστρεντερικού σωλήνα η οποία προσβάλει σχεδόν 250.000 Ευρωπαίους, ενώ κάθε έτος διαγιγνώσκονται περίπου 18.000 νέες περιπτώσεις.11 Η αιτία της νόσου του Crohn δεν είναι γνωστή, αλλά η νόσος σχετίζεται με ανωμαλίες του ανοσοποιητικού συστήματος οι οποίες μπορεί να προκληθούν από γενετική προδιάθεση ή από τη διατροφή καθώς και άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες. Τα συμπτώματα της νόσου του Crohn μπορεί να ποικίλλουν αλλά συχνά περιλαμβάνουν κοιλιακό άλγος και ευαισθησία, συχνή διάρροια, αιμορραγία από ορθό, απώλεια σωματικού βάρους και πυρετό. Επί του παρόντος δεν υπάρχει ίαση για τη νόσο του Crohn.

Σχετικά με τη UNITI
Η UNITI-1 κατέδειξε σημαντικά υψηλότερα ποσοστά κλινικής ανταπόκρισης την Εβδομάδα 6 στις ομάδες που έλαβαν θεραπεία με ustekinumab σε σύγκριση με την ομάδα του εικονικού φαρμάκου (p=0,003) σε ασθενείς που στο παρελθόν είχαν αποτύχει με θεραπείες με ανταγωνιστή του TNFα.2 Τα κύρια δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία της κλινικής ύφεσης την Εβδομάδα 8 και κλινικής ανταπόκρισης την Εβδομάδα 8 ήταν επίσης σημαντικά υψηλότερα με την IV θεραπεία επαγωγής με ustekinumab σε σύγκριση με το ενδοφλεβίως χορηγούμενο εικονικό φάρμακο (p<0,001 για κάθε καταληκτικό σημείο).2 Ως κλινική ανταπόκριση ορίστηκε η μείωση ≥100 βαθμών στη βαθμολογία του Δείκτη Ενεργότητας της Νόσου του Crohn (CDAI) ή η κλινική ύφεση. Ως κλινική ύφεση ορίστηκε βαθμολογία CDAI <150.2 Η CDAI αποτελεί ένα εργαλείο αξιολόγησης της νόσου με βάση τα συμπτώματα, που ποσοτικοποιεί τα συμπτώματα της νόσου του Crohn και μετρά τη βελτίωση με τη θεραπεία.

Η UNITI-2 επίσης κατέδειξε σημαντικά μεγαλύτερη κλινική ανταπόκριση την Εβδομάδα 6 με την ενδοφλεβίως χορηγούμενη θεραπεία επαγωγής με ustekinumab σε σύγκριση με το ενδοφλεβίως χορηγούμενο εικονικό φάρμακο (p<0,001) σε ένα πληθυσμό ασθενών οι οποίοι είχαν προηγουμένως αποτύχει με συμβατική θεραπεία, αλλά δεν είχαν αποτύχει στο παρελθόν με θεραπείες με ανταγωνιστή του TNFα. Τα δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία της κλινικής ύφεσης την Εβδομάδα 8 ήταν επίσης σημαντικά υψηλότερα στις ομάδες που έλαβαν ustekinumab σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο (p<0,001 για την ομάδα θεραπείας με ustekinumab ~6 mg/kg, p=0,009 για την ομάδα θεραπείας με ustekinumab 130 mg).

Στην IM-UNITI μελετήθηκε η συντήρηση σε ασθενείς που πέτυχαν κλινική ανταπόκριση 8 εβδομάδες μετά από μία εφάπαξ IV έγχυση ustekinumab στις μελέτες επαγωγής της Φάσης 3, UNITI-1 και UNITI-2. Η IM-UNITI έδειξε ότι ένα σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό ασθενών στις ομάδες συντήρησης με υποδορίως χορηγούμενο ustekinumab ήταν σε κλινική ύφεση την Εβδομάδα 44 έναντι του εικονικού φαρμάκου (p=0,005 στην ομάδα με πρόγραμμα χορήγησης κάθε 8 εβδομάδες και p=0,040 στην ομάδα με πρόγραμμα χορήγησης κάθε 12 εβδομάδες, κύριο καταληκτικό σημείο). Η κλινική ανταπόκριση την Εβδομάδα 44 ήταν επίσης σημαντικά μεγαλύτερη με αμφότερα τα σχήματα έναντι του εικονικού φαρμάκου την Εβδομάδα 44. Τα άλλα δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία της κλινικής ύφεσης την Εβδομάδα 44 στους ασθενείς με ύφεση μετά τη θεραπεία επαγωγής και ύφεση χωρίς κορτικοστεροειδή ήταν σημαντικά υψηλότερα για την ομάδα που έλαβε θεραπεία συντήρησης με ustekinumab κάθε 8 εβδομάδες σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο.

Σχετικά με την Ουστεκινουμάμπη 15
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση η Ουστεκινουμάμπη έχει λάβει έγκριση για την αντιμετώπιση της μέτριας έως σοβαρής ψωρίασης κατά πλάκας σε ενήλικες που δεν ανταποκρίθηκαν σε άλλες συστηματικές θεραπείες ή εμφανίζουν αντενδείξεις ή δυσανεξία σε αυτές, συμπεριλαμβανομένης της κυκλοσπορίνης, της μεθοτρεξάτης ή του συνδυασμού ψωραλενίου και υπεριώδους ακτινοβολίας Α (PUVA), ενώ ενδείκνυται επίσης και για την αντιμετώπιση της μέτριας έως σοβαρής ψωρίασης κατά πλάκας σε εφήβους ασθενείς ηλικίας από 12 ετών και άνω οι οποίοι δεν ελέγχονται επαρκώς με άλλες συστηματικές θεραπείες ή φωτοθεραπείες ή εμφανίζουν δυσανεξία σε αυτές. Επιπλέον, η Ουστεκινουμάμπη έχει λάβει έγκριση ως μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό με MTX, για την αντιμετώπιση της ενεργού ψωριασικής αρθρίτιδας σε ενήλικες ασθενείς όταν η ανταπόκριση σε προηγούμενη θεραπεία με μη βιολογικό, τροποποιητικό της νόσου αντιρρευματικό φάρμακο (DMARD) υπήρξε ανεπαρκής. Το Νοέμβριο του 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την Ουστεκινουμάμπη για τη θεραπεία ενήλικων ασθενών με μετρίως έως σοβαρά ενεργή νόσο του Crohn, οι οποίοι εμφάνισαν ανεπαρκή ανταπόκριση, απώλεια της ανταπόκρισης ή δυσανεξία στη συμβατική θεραπεία ή σε ανταγωνιστή του TNF-α ή παρουσιάζουν ιατρικές αντενδείξεις για αυτές τις θεραπείες.

Οι Φαρμακευτικές Εταιρείες Janssen της Johnson & Johnson διατηρούν τα παγκόσμια αποκλειστικά δικαιώματα εμπορικής κυκλοφορίας για την Ουστεκινουμάμπη, η οποία επί τους παρόντος είναι εγκεκριμένη για την αντιμετώπιση της μέτριας έως σοβαρής ψωρίασης κατά πλάκας σε 87 χώρες, της ψωριασικής αρθρίτιδας σε 71 χώρες και της παιδιατρικής ψωρίασης σε 34 χώρες.

Σχετικά με τις Φαρμακευτικές Εταιρείες Janssen της Johnson & Johnson
Στις Φαρμακευτικές Εταιρείες Janssen της Johnson & Johnson, εργαζόμαστε για να δημιουργήσουμε έναν κόσμο χωρίς ασθένειες. Μας εμπνέει το να μεταμορφώνουμε ζωές μέσω της εύρεσης νέων και καλύτερων τρόπων πρόληψης, παρεμπόδισης, αντιμετώπισης και θεραπείας νόσων. Συγκεντρώνουμε τους πιο λαμπρούς επιστήμονες και ακολουθούμε τα πιο υποσχόμενα επιστημονικά δεδομένα. Είμαστε η Janssen. Συνεργαζόμαστε με όλον τον κόσμο για την υγεία όλων. Μάθετε περισσότερα στο www.janssen.com/EMEA. Ακολουθείστε μας στο Twitter: @JanssenEMEA.