Μυοκυμία του βλεφάρου: Τι μπορεί να συμβαίνει όταν «πετάει» το μάτι σας

  • Ρούλα Τσουλέα
μυοκυμία του βλεφάρου
Το «πετάρισμα» του ματιού (ή μυοκυμία του βλεφάρου) είναι πολύ συχνό, αλλά συνήθως δεν οφείλεται σε κάτι σοβαρό. Πρέπει όμως να αξιολογείται για να εντοπίζεται η υποκείμενη αιτία.

Όποιος έχει νιώσει το βλέφαρό του να «πετάει» ξέρει καλά πόσο ενοχλητικό μπορεί να είναι. Το πετάρισμα αυτό επιστημονικά λέγεται μυοκυμία του βλεφάρου και είναι ο ακούσιος σπασμός του κάθε λίγα δευτερόλεπτα.

Η μυοκυμία του βλεφάρου συνήθως διαρκεί 1-2 λεπτά, αλλά ύστερα υποχωρεί.  Μερικές φορές όμως επιμένει για αρκετές ημέρες ή μήνες. Άλλες εμφανίζεται διακοπτόμενα για αρκετές ημέρες και ύστερα εξαφανίζεται για εβδομάδες ή μήνες, πριν υποτροπιάσει.

Πού οφείλεται αυτός ο σπασμός; Είναι πάντοτε αθώος ή μπορεί να υποδηλώνει κάτι πιο σοβαρό; Όπως εξηγεί ο χειρουργός-οφθαλμίατρος Δρ. Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, καθηγητής Οφθαλμολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, η μυοκυμία του βλεφάρου συνήθως είναι αβλαβής και δεν επηρεάζει την όραση.

«Ουσιαστικά πρόκειται για ακούσιες, άρρυθμες συσπάσεις των μυϊκών ινών του σφικτήρα του βλεφάρου. Ο μυς αυτός είναι υπεύθυνος για το κλείσιμο του ματιού», λέει. «Οι συσπάσεις αυτές στην πλειονότητα των περιπτώσεων προκαλούνται από το στρες και την σωματική κόπωση. Άλλες συνηθισμένες αιτίες είναι ο ερεθισμός και η κούραση των ματιών, καθώς και η κατανάλωση αλκοόλ, καφεΐνης ή το κάπνισμα. Μπορεί επίσης να οφείλεται στη λήψη ορισμένων φαρμάκων, τις αλλεργίες και την ξηροφθαλμία».

Όταν η μυοκυμία του βλεφάρου οφείλεται στο στρες, οι τεχνικές για τη μείωσή του μπορεί να την καταπραΰνουν. Δοκιμάστε οτιδήποτε σας ευχαριστεί και σας χαλαρώνει, όπως:

  • Γιόγκα
  • Ασκήσεις αναπνοής
  • Επισκέψεις σε φίλους
  • Παιχνίδι με τα παιδιά ή/και το κατοικίδιό σας

Η σωματική κόπωση μπορεί να προκαλέσει πετάρισμα στο μάτι όταν οφείλεται στην έλλειψη ύπνου. Φροντίστε να κοιμάστε τουλάχιστον 7-8 ώρες κάθε βράδυ και να τηρείτε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα ύπνου.

Η κόπωση των ματιών και η διατροφή

Όσον αφορά την κόπωση των ματιών, αυτή είναι πιθανότερο να οδηγήσει σε μυοκυμία του βλεφάρου όταν οφείλεται σε υπερβολική χρήση ψηφιακών μέσων (κομπιούτερ, τάμπλετ, smartphones, λάπτοπ κ.λπ.).

Για να ξεκουράσετε τα μάτια σας πρέπει απαραιτήτως κάθε 20 λεπτά να κοιτάτε μακριά από την οθόνη (σε απόσταση τουλάχιστον 6 μέτρων) για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα. Συζητήστε επίσης με τον οφθαλμίατρό σας το ενδεχόμενο να χρειάζεστε γυαλιά όταν δουλεύετε σε ψηφιακή οθόνη, συνιστά ο Δρ. Κανελλόπουλος.

Για να περιορίσετε, εξάλλου, την καφεΐνη, δεν αρκεί να μειώσετε την κατανάλωση καφέ ή να αρχίσετε να πίνετε ντεκαφεϊνέ. Καφεΐνη περιέχουν επίσης το τσάι, τα αναψυκτικά τύπου κόλα, η σοκολάτα, τα ισοτονικά ροφήματα κ.λπ., επομένως όλα χρειάζονται προσοχή. Την αλλαγή αυτή, όμως, πρέπει να κάνετε για τουλάχιστον μία-δύο εβδομάδες έως ότου δείτε αποτέλεσμα στο πετάρισμα του ματιού σας (εφόσον, βεβαίως, οφείλεται στην καφεΐνη).

Αντίστοιχα, αν το μάτι σας πεταρίζει έπειτα από την κατανάλωση μπύρας, κρασιού ή άλλου ποτού, προσπαθήστε να απέχετε για λίγο καιρό για να δείτε εάν η μυοκυμία σας συσχετίζεται με το αλκοόλ.

Ξηρότητα και αλλεργία

Αν, όμως, εκτός από την μυοκυμία βλεφάρου νιώθετε και ξηρότητα στα μάτια σας, πρέπει να αξιολογήσει την ξηρότητα ο οφθαλμίατρος. Πολλοί ενήλικες έχουν ξηρά μάτια, κυρίως μετά την ηλικία των 50 ετών. Η ξηροφθαλμία είναι επίσης πολύ συχνή:

  • Σε όσους εργάζονται σε κομπιούτερ
  • Σε όσους λαμβάνουν ορισμένα φάρμακα (ιδίως αντισταμινικά και μερικά αντικαταθλιπτικά)
  • Στους χρήστες φακών επαφής κ.λπ.

Επομένως πρέπει να βρεθεί η πιθανή αιτία της για να χορηγηθεί η κατάλληλη αγωγή η οποία πιθανώς θα αντιμετωπίσει και η μυοκυμία του βλεφάρου.

Η συμβουλή του οφθαλμιάτρου είναι απαραίτητη και όταν το πετάρισμα σχετίζεται με οφθαλμική αλλεργία. Τα αντισταμινικά για την αλλεργία μπορεί να προκαλέσουν ξηροφθαλμία η οποία, όπως προαναφέρθηκε, επίσης μπορεί να οδηγήσει σε μυοκυμία του βλεφάρου. Συνεπώς υπάρχει κίνδυνος να δημιουργήσετε έναν φαύλο κύκλο, αν προσπαθήσετε να αντιμετωπίσετε μόνοι σας την οφθαλμική αλλεργία και το πετάρισμα.

Πότε πρέπει να πάτε στον γιατρό για τη μυοκυμία του βλεφάρου

Τί γίνεται, όμως, όταν η μυοκυμία του βλεφάρου επιμένει και είναι πολύ ενοχλητική; Σε τέτοια περίπτωση, καλό είναι να συμβουλευθείτε τον οφθαλμίατρό σας, συνιστά ο Δρ. Κανελλόπουλος. Το ίδιο και αν παρατηρήσετε ότι, εκτός από το πετάρισμα του ματιού σας, έχετε ακόμα:

  • Συμπτώματα όπως αδυναμία, πτώση βλεφάρου ή διπλωπία (βλέπετε διπλά είδωλα)
  • Κοκκίνισμα του ματιού
  • Αίσθημα ότι κάτι υπάρχει στο μάτι ή ευαισθησία στο φως (φωτοευαισθησία)
  • Αλλαγές στην όραση

«Πολύ σπάνια το πετάρισμα του ματιού οφείλεται σε κάποιο σοβαρό νευρολογικό πρόβλημα, αν και αυτό είναι ο κύριος φόβος των πασχόντων», λέει ο καθηγητής. «Στα νευρολογικά προβλήματα που μερικές φορές το προκαλούν ανήκουν ο ακούσιος βλεφαρόσπασμος και ο σπασμός ημιπροσώπου»

Ο σπασμός ημιπροσώπου είναι ακούσιες μυϊκές συσπάσεις στη μία πλευρά του προσώπου. Στον βλεφαρόσπασμο συνήθως συσπώνται οι μύες γύρω και από τα δύο μάτια. Ωστόσο όταν εκδηλώνονται αυτές οι σπάνιες καταστάσεις, ακόμα και ο ίδιος ο ασθενής νιώθει ότι δεν πρόκειται για απλό πετάρισμα του ματιού. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να αξιολογούνται αμέσως από έναν γιατρό.

Άλλες διαταραχές

Ακόμα πιο σπάνια, η μυοκυμία του βλεφάρου αποτελεί σύμπτωμα πιο σοβαρών διαταραχών του εγκεφάλου ή των νεύρων. Μπορεί, για παράδειγμα, να αποτελεί προειδοποιητική ένδειξη κάποιας σοβαρής, χρόνιας κινητικής διαταραχής, ιδίως όταν συνοδεύεται από άλλους ακούσιους μυϊκούς σπασμούς στο πρόσωπο ή από ανεξέλεγκτες κινήσεις.

Υπάρχει επίσης περίπτωση να προκαλείται η μυοκυμία του βλεφάρου από τη λήψη φαρμάκων, όπως ορισμένα που χορηγούνται για τη νόσο Πάρκινσον.

«Αν και είναι πολύ μικρό το ενδεχόμενο να οφείλεται το πετάρισμα του ματιού σε κάτι σοβαρό, όταν είναι ενοχλητικό πρέπει να διερευνάται», τονίζει ο Δρ. Κανελλόπουλος. «Σε περίπτωση, π.χ., που οφείλεται σε βλεφαρόσπασμο, ο ασθενής μπορεί να χρειαστεί εγχύσεις αλλαντοτοξίνης (μπότοξ) που θα καταπραΰνουν γρήγορα τον σπασμό και θα επαναφέρουν την ηρεμία στη ζωή του για αρκετό χρονικό διάστημα. Για τις άλλες καταστάσεις η θεραπεία θα εξαρτηθεί από το υποκείμενο πρόβλημα».