Καρκίνος του μαστού: Πως επηρεάζει τη σεξουαλική ζωή της γυναίκας

Ο καρκίνος του μαστού δημιουργεί πολλά προβλήματα στη σεξουαλική ζωή της γυναίκας. Περισσότερες από μία στις δύο ασθενείς εκδηλώνουν σεξουαλική δυσλειτουργία, που σχετίζεται με τη διάγνωση και με τις παρενέργειες των θεραπειών.

«Ο καρκίνος είναι μια σοβαρή ασθένεια που ασκεί εξαιρετικά αρνητική επίδραση στις ζωές των ασθενών», λέει η χειρουργός μαστού Παρασκευή Λιάκου, ειδική στην Ογκοπλαστική Χειρουργική του Μαστού στο Νοσοκομείο Metropolitan General.

«Ορισμένες κακοήθειες, όμως, όπως του μαστού, των ωοθηκών και της μήτρας, των οργάνων δηλαδή που σχετίζονται με το γυναικείο φύλο, έχουν αρνητικές επιπτώσεις όχι μόνο στον οργανισμό αλλά και στη γυναικεία σεξουαλικότητα. Η χειρουργική επέμβαση, η ακτινοθεραπεία και οι συστηματικές θεραπείες (χημειοθεραπεία, ανοσοθεραπεία, αντιορμονικά χάπια) συμβάλλουν στη σεξουαλική δυσλειτουργία με άμεσους και έμμεσους τρόπους».

Η σεξουαλική δυσλειτουργία εξελίσσεται σε δύο επίπεδα:

• Αλλάζει η εικόνα σώματος από τη χειρουργική θεραπεία και τις παρενέργειες των φαρμάκων (π.χ. αλωπεκία). Η αλλαγή αυτή επηρεάζει τον ψυχισμό της ασθενούς, κάνοντάς την να αισθάνεται λιγότερο ελκυστική.
• Επηρεάζεται αρνητικά η ψυχική και σεξουαλική διάθεση της ασθενούς. Η αιτία είναι η αγωνία της επιβίωσης και η λήψη φαρμάκων που επηρεάζουν την ισορροπία των ορμονών στον οργανισμό της. Τα φάρμακα αυτά λαμβάνονται στο πλαίσιο της αντικαρκινικής θεραπείας από τις γυναίκες με θετικούς υποδοχείς οιστρογόνων.

Συνέπεια αυτών των επιδράσεων «είναι συχνά η διατάραξη της σχέσης της γυναίκας με τον σύντροφό της», λέει η Δρ. Λιάκου. «Αυτό όμως μπορεί να έχει  αντίκτυπο στην πορεία της ασθένειας. Επειδή η αντιμετώπιση του καρκίνου είναι ολιστική, η ασθενής πρέπει να συζητά με την ιατρική ομάδα τις σεξουαλικές μεταβολές που βιώνει. Έτσι θα αξιολογούνται τα προβλήματα και θα παρέχονται οι απαραίτητες συμβουλές».

Η χημειοθεραπεία και η εγχείρηση

Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι στις γυναίκες που κάνουν χημειοθεραπεία, η σεξουαλική δυσλειτουργία σχετίζεται με παρενέργειες που κάνουν την ασθενή να αισθάνεται λιγότερο ελκυστική. Τέτοιες παρενέργειες είναι:

• Ο πόνος
• Η κούραση
• Οι αλλαγές στο σωματικό βάρος
• Η ναυτία και ο έμετος
• Η αλωπεκία

Ρόλο παίζει επίσης το γεγονός ότι η χημειοθεραπεία:

• Καταστέλλει την ωοθηκική λειτουργία στις προεμμηνοπαυσικές γυναίκες
• Μειώνει την ερωτική επιθυμία (λίμπιντο) σε όλες τις ηλικιακές ομάδες

Όσον αφορά τις εγχειρήσεις για τον καρκίνο του μαστού, η μαστεκτομή φαίνεται ότι προκαλεί μεγαλύτερα προβλήματα στη σεξουαλική θελκτικότητα απ’ όσα η επέμβαση διατήρησης του μαστού. Μελέτες έχουν δείξει πως οι γυναίκες οι οποίες υποβάλλονται σε επέμβαση διατήρησης του μαστού έχουν μεγαλύτερο σεξουαλικό ενδιαφέρον, δραστηριότητα και απόλαυση σε σύγκριση με όσες κάνουν μαστεκτομή.

Μάλιστα η διαφορά αυτή ισχύει ανεξάρτητα από το αν οι ασθενείς υποβλήθηκαν ή όχι σε ανακατασκευή (ανάπλαση) του μαστού μετά την μαστεκτομή.

Πρώτα η συζήτηση

«Οι περισσότερες γυναίκες με καρκίνο του μαστού βιώνουν προβλήματα σεξουαλικής επιθυμίας, ελκυστικότητας, διέγερσης, οργασμού και ικανοποίησης. Δυστυχώς όμως αποφεύγουν να τα συζητήσουν», λέει η Δρ. Λιάκου. «Η απώλεια ή οι αλλαγές στο στήθος μπορεί να έχουν μεγάλο αντίκτυπο στη σεξουαλική ικανοποίηση. Μερικές περιοχές του μαστού μπορεί να έχουν μικρότερη αισθητικότητα ή να είναι ευαίσθητες. Ο ειλικρινής διάλογος της ασθενούς με τον σύντροφό της, για το πώς νιώθει στο άγγιγμα του χειρουργημένου μαστού και πως μπορεί να καταπολεμηθεί το άγχος και η κατάθλιψη που βιώνει, είναι αποτελεσματικός τρόπος ώστε να χαλαρώσουν και να απολαύσουν το σεξ».

Εάν αυτό δεν είναι επαρκές, «υπάρχουν επαγγελματίες υγείας που παρέχουν συμβουλευτική, προκειμένου οι ασθενείς και οι σύντροφοί τους να αντιμετωπίσουν τη σεξουαλική δυσλειτουργία», καταλήγει.