H περίθαλψη στην άνοια πρέπει να αναπροσαρμοστεί ώστε να αντιμετωπιστεί η παγκόσμια κρίση

  • Μαρία Τσιλιμιγκάκη
Η νέα έκθεση από την Παγκόσμια Εταιρεία για τη Νόσο Alzheimer (ADI), που έχει συνταχθεί από ερευνητές του King College του Λονδίνου και του London School of Economics & Political Science (LSE), αποκαλύπτει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι με άνοια δεν έχουν ακόμη λάβει διάγνωση, πόσο μάλλον δεν έχουν μια σφαιρική και συνεχιζόμενη περίθαλψη.

Η φετινή Παγκόσμια Έκθεση για την νόσο Alzheimer καλεί σε παγκόσμια αλλαγή στον τομέα της υγείας για τα άτομα με άνοια. Οι περισσότεροι άνθρωποι με άνοια δεν έχουν ακόμη λάβει μια διάγνωση, πόσο μάλλον τη θεραπεία και την περίθαλψη που χρειάζονται.

Την ίδια ώρα, η εξισορρόπηση μεταξύ πρωτοβάθμιας και εξειδικευμένης περίθαλψης θα μπορούσε να αυξήσει την αποτελεσματικότητα και να μειώσει το κόστος της περίθαλψης στην άνοια. Έτσι, θα πρέπει να καθοριστούν σαφή και βασισμένα σε δεδομένα «μονοπάτια περίθαλψης» για την άνοια σε όλα τα συστήματα υγείας και να παρακολουθούνται για την πρόοδό τους προς τον στόχο μιας καθολικής κάλυψης των αναγκών.

Η έλλειψη της έρευνας σχετικά με την αποτελεσματικότητα των βασικών συστατικών της υγειονομικής περίθαλψης στην άνοια είναι εντυπωσιακή και θα πρέπει να θεωρηθεί ως επείγουσα προτεραιότητα.

Η Παγκόσμια Έκθεση για τη Νόσο Alzheimer 2016: Βελτίωση της υγειονομικής περίθαλψης για τα άτομα που ζουν με άνοια, καλεί σε συντονισμένη δράση για την αύξηση της κάλυψης της υγειονομικής περίθαλψης για τα άτομα με άνοια σε όλο τον κόσμο.

Η άνοια προσβάλλει 47 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο και ο αριθμός αυτός θα τριπλασιαστεί μέχρι το 2050. Επί του παρόντος, μόνο οι μισοί περίπου από αυτούς σε χώρες υψηλού εισοδήματος, και ένας στους δέκα ή και λιγότεροι σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος έχουν λάβει διάγνωση. Επέκταση της κάλυψης των υπηρεσιών για τον όλο και αυξανόμενο αριθμό των ατόμων με άνοια και αποτροπή της κρίσης μπορούν να επιτευχθούν μόνο με την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας με την οποία παρέχεται η περίθαλψη.

Η έκθεση τονίζει ότι η περίθαλψη στην άνοια που παρέχεται κυρίως από εξειδικευμένους γιατρούς αποτελεί ένα βασικό εμπόδιο για την πρόοδο. Μεγαλύτερη συμμετοχή του μη εξειδικευμένου προσωπικού του τομέα πρωτοβάθμιας φροντίδας μπορεί να καταστήσει δυνατή την ανταπόκριση στην αυξανόμενη ζήτηση στη φροντίδα της άνοιας και θα μπορούσε να μειώσει το κόστος της περίθαλψης ανά άτομο μέχρι και 40%. Οι υπηρεσίες πρωτοβάθμιας περίθαλψης θα πρέπει να ενισχυθούν και να υποστηριχθούν ώστε να μπορέσουν να αναλάβουν αυτόν τον ρόλο, με τη βοήθεια των ειδικών  που θα τους παρέχουν την απαραίτητη καθοδήγηση και υποστήριξη. Η κοστολόγηση των νέων θεραπειών είναι ζωτικής σημασίας να είναι προσιτή ώστε να διασφαλιστεί η ισότητα και η κοινωνική δικαιοσύνη για τα δύο τρίτα των ατόμων με άνοια που ζουν σε χώρες με χαμηλούς πόρους.

Σαφή «μονοπάτια περίθαλψης» θα καθορίσουν τους ρόλους και τις ευθύνες στο πλαίσιο του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης και θα καθιερώσουν πρότυπα που πρέπει να ελέγχονται και να τηρούνται. Τα «μονοπάτια περίθαλψης», αποτελούν μια δομημένη και οργανωμένη προσέγγιση για τον συντονισμό, την εύρεση πηγών και την παροχή συνεχούς περίθαλψης, και είναι πλέον ένα κοινό συστατικό στην χρόνια περίθαλψη για άλλες παθήσεις όπως ο διαβήτης, η υπέρταση, και ο καρκίνος. Η διαχείριση περιστατικών υποστηρίζει τον συντονισμό και την ολοκληρωμένη παροχή της περίθαλψης και μπορεί να διασφαλίσει ότι οι υπηρεσίες είναι τόσο προσωποκεντρικές όσο και αποτελεσματικές.

Αυτή η αυξημένη κάλυψη στην παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών υγείας είναι οικονομικά προσιτή, καθώς ανέρχεται σε περίπου το 0,5% του συνόλου των δαπανών υγειονομικής περίθαλψης μέχρι το 2030. Ωστόσο, απαιτείται πολιτική βούληση για τη δημιουργία των απαραίτητων αλλαγών.

Η έκθεση απευθύνει έκκληση για μια ριζική αλλαγή στον τρόπο που παρέχεται η υγειονομική  περίθαλψη στα άτομα που ζουν με άνοια, με μια αναπροσαρμογή αρμοδιοτήτων προς τη μη ειδική πρωτοβάθμια περίθαλψη και με προγραμματισμένες και συντονισμένες εισροές από όλους τους τομείς υγείας και κοινωνικής πρόνοιας. Τονίζει, επίσης, ότι η περίθαλψη πρέπει να είναι ολιστική, συνεχής και ολοκληρωμένη, με έμφαση στην ποιότητα ζωής των ατόμων που ζουν με άνοια και των περιθαλπόντων τους, ενώ είναι απαραίτητη η παρακολούθηση των διαδικασιών και των αποτελεσμάτων.

Ακόμη, απαιτείται περισσότερη έρευνα αναφορικά με τη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας στη διαχείριση των περιστατικών, τη δυνατότητα αποφυγής ή ελαχιστοποίησης των περιττών εισαγωγών στο νοσοκομείο και τη βελτίωση των αποτελεσμάτων της εισαγωγής στο νοσοκομείο, τα οφέλη και τους κινδύνους της περίθαλψης προηγμένου σχεδιασμού και σχετικά με την προσέγγιση της ανακουφιστικής  φροντίδας. Έρευνα απαιτείται και για να διαπιστωθεί ποιά στοιχεία της περίθαλψης μπορούν να μεταφερθούν με ασφάλεια σε μη εξειδικευμένες υπηρεσίες.

Ο Glenn Rees, πρόεδρος της ADI, δήλωσε, «Ο διπλός στόχος της βελτίωσης των ποσοστών της διάγνωσης και της δημιουργίας ενός πιο αποτελεσματικού παγκόσμιου συστήματος υγείας ήταν εξαιρετικά σημαντικός για την έκθεση, συμπεριλαμβανομένης της σαφούς σύστασης για την παρακολούθηση των αποτελεσμάτων στην περίθαλψη στην  άνοια, έτσι ώστε τα άτομα με άνοια και οι περιθάλποντές τους να μπορούν να είναι καλύτερα ενημερωμένοι σχετικά με την ποιότητα της διαθέσιμης περίθαλψης».

Ο καθηγητής Martin Prince, επικεφαλής συγγραφέας, από το King’s College του Λονδίνου, δήλωσε: «Αυτή η έκθεση-ορόσημο τονίζει την ανάγκη να επανασχεδιαστούν και να επαναπροσδιοριστούν οι υπηρεσίες περίθαλψης στην άνοια για τις προκλήσεις του 21ου αιώνα. Έχουμε μόλις 10-15 χρόνια για να το καταφέρουμε, να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε μια ρεαλιστική και ισχυρή πλατφόρμα για την παροχή υγειονομικής περίθαλψης για όλους, πριν γίνουν διαθέσιμες οποιεσδήποτε νέες και πιο αποτελεσματικές θεραπείες».

Η έκθεση κυκλοφόρησε ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας Alzheimer, 21 Σεπτεμβρίου, το κομβικό σημείο της εκστρατείας για τον Παγκόσμιο Μήνα Alzheimer που διενεργείται από τις ενώσεις Alzheimer σε όλο τον κόσμο και στοχεύει να αυξήσει την ευαισθητοποίηση για την άνοια. Η έκθεση περιλαμβάνει μια ανάλυση των υπαρχόντων μοντέλων περίθαλψης στον Καναδά, την Κίνα, την Ινδονησία, το Μεξικό, τη Νότια Αφρική, τη Νότια Κορέα και την Ελβετία. Ένα «Zero Draft» Παγκόσμιο Σχέδιο Δράσης για την άνοια αναπτύσσεται επί του παρόντος από τoν Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) ως αποτέλεσμα της καμπάνιας της ADI και άλλων φορέων για να αντιμετωπιστεί το όλο και αυξανόμενο θέμα της άνοιας σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η Παγκόσμια Έκθεση Alzheimer 2016 αποτελεί αποτέλεσμα έρευνας του Παγκόσμιου παρατηρητηρίου για τη γήρανση και τη φροντίδα της άνοιας του King College του Λονδίνου, σε συνεργασία με την Μονάδα έρευνας προσωπικών κοινωνικών υπηρεσιών του London School of Economics (LSE).