Διάμεση πνευμονίτιδα: Πώς εκδηλώνεται και γιατί συχνά καθυστερεί η διάγνωσή της

Η διάμεση πνευμονίτιδα αποτελεί μία από τις πιο «σιωπηλές» κατηγορίες φλεγμονωδών παθήσεων των πνευμόνων. Επηρεάζει τον διάμεσο ιστό — δηλαδή τους λεπτούς χώρους ανάμεσα στις κυψελίδες και τα αγγεία — και συχνά εξελίσσεται ανεπαίσθητα, καθυστερώντας τη διάγνωση.

Παρότι δεν είναι ιδιαίτερα συχνή, η έγκαιρη αναγνώρισή της είναι κρίσιμη, καθώς σε ορισμένες μορφές μπορεί να οδηγήσει σε προοδευτική δυσλειτουργία των πνευμόνων.

Σύμφωνα με την American Lung Association, η διάμεση πνευμονίτιδα ανήκει στο φάσμα των διάμεσων πνευμονοπαθειών (Interstitial Lung Diseases – ILD), μια ομάδα πάνω από 200 παθήσεων που επηρεάζουν τον πνευμονικό ιστό.

Δείτε επίσης: Διάμεση πνευμονίτιδα: Τι είναι και τι την προκαλεί – Ποια είναι τα ύποπτα συμπτώματα

Αίτια και παράγοντες κινδύνου

Η διάμεση πνευμονίτιδα μπορεί να προκληθεί από:

1. Εισπνεόμενους ερεθιστικούς παράγοντες

• σκόνες
• μούχλα και οργανικά αλλεργιογόνα
• χημικές ουσίες από επαγγέλματα υψηλού κινδύνου (π.χ. γεωργία, οικοδομή, εκθέσεις σε αμίαντο)

2. Αυτοάνοσα νοσήματα

• ρευματοειδής αρθρίτιδα
• δερματομυοσίτιδα
• συστηματικός ερυθηματώδης λύκος

3. Φάρμακα

Ορισμένα αντικαρκινικά, αντιβιοτικά ή φάρμακα για την καρδιά μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή στους πνεύμονες σε ευαίσθητα άτομα.

4. Κάπνισμα

Το κάπνισμα έχει συσχετιστεί με ορισμένες μορφές διάμεσης πνευμονοπάθειας και αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα.

5. Ιδιοπαθής μορφή

Σε μια σημαντική μερίδα ασθενών, η αιτία παραμένει άγνωστη — κάτι που δυσκολεύει την πρόληψη και την έγκαιρη αναγνώριση.

Πώς εκδηλώνεται – Τα πρώτα συμπτώματα

Η διάμεση πνευμονίτιδα είναι «ύπουλη», διότι η συμπτωματολογία της εξελίσσεται σταδιακά. Οι ασθενείς συχνά αποδίδουν τα αρχικά σημάδια σε απλή κόπωση ή εποχικές λοιμώξεις.

Τα συνηθέστερα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Επίμονη δύσπνοια
• Ξηρός, μη παραγωγικός βήχας
• Αίσθημα «σφιξίματος» στο στήθος
• Μειωμένη αντοχή στην άσκηση

Ένα σημαντικό στοιχείο είναι ότι ο πόνος δεν αποτελεί χαρακτηριστικό σύμπτωμα, γι’ αυτό και πολλοί ασθενείς υποτιμούν την κατάσταση.

Δείτε επίσης: Η μούχλα στο σπίτι μπορεί να προκαλέσει σοβαρή πνευμονοπάθεια

Γιατί καθυστερεί η διάγνωσή της

Η διάμεση πνευμονίτιδα μπορεί να παραμείνει αδιάγνωστη για μήνες ή και χρόνια. Οι λόγοι που συμβαίνει αυτό μπορεί να είναι:

1. Μη ειδικά συμπτώματα

Δύσπνοια και ξηρός βήχας συναντώνται σε δεκάδες άλλες παθήσεις.

2. Αργή, ύπουλη πορεία

Προχωρά χωρίς οξέα επεισόδια, κάνοντας τον ασθενή να προσαρμόζεται σταδιακά στη μειωμένη αναπνευστική λειτουργία.

3. Σύγχυση με «αθώες» παθήσεις

Συχνά αποδίδεται σε άσθμα, αλλεργίες, άγχος ή κακή φυσική κατάσταση.

4. Ανεπαρκής ενημέρωση, ακόμη και σε επαγγελματίες υγείας

Επειδή οι διάμεσες πνευμονοπάθειες είναι πολλές και πολύπλοκες, χρειάζεται εξειδικευμένος πνευμονολόγος για ολοκληρωμένη αξιολόγηση.

Πώς γίνεται η διάγνωση

Για τη διάγνωση εφαρμόζονται συνήθως:

• Αξονική τομογραφία υψηλής ευκρίνειας (HRCT) – η πιο καθοριστική εξέταση
• Σπιρομέτρηση και δοκιμασίες αναπνευστικής λειτουργίας
• Εξετάσεις αίματος για αυτοάνοσα
• Βρογχοσκόπηση ή βιοψία, όταν χρειάζεται επιβεβαίωση τύπου ιστικής βλάβης

Η συνεργασία πνευμονολόγου, ακτινολόγου και ρευματολόγου είναι συχνά απαραίτητη.

Όσο πιο γρήγορα τεθεί η διάγνωση, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να ανακοπεί η εξέλιξη της νόσου και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής του ασθενούς.

Φωτογραφία iStock