COVID: Καμπανάκι για τον συνδυασμό του Paxlovid με ορισμένα φάρμακα

Προειδοποίηση προς τους γιατρούς για τους κινδύνους που κρύβει η χορήγηση του αντιϊικού φαρμάκου Paxlovid σε ασθενείς που παίρνουν ορισμένα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, εξέδωσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA).

Τα φάρμακα αυτά έχουν διάφορες ενδείξεις, που συμπεριλαμβάνουν αυτοάνοσα νοσήματα, ορισμένες μορφές καρκίνου, ακόμα και μεταμοσχεύσεις οργάνων.

Σύμφωνα με τον ΕΜΑ, πρέπει να λαμβάνονται σε συγκεκριμένη δοσολογία, η οποία δεν έχει ιδιαίτερο περιθώριο διακύμανσης. Ωστόσο η δοσολογία μπορεί να αλλάξει δραματικά, εάν υπάρξει αλληλεπίδραση με το Paxlovid. Και αυτό γιατί μειώνεται η ικανότητα του οργανισμού να τα αποβάλλει.

Ο κίνδυνος αυτός ήταν γνωστός και αναγράφεται στο φύλλο οδηγιών χρήσεως του Paxlovid. Η Επιτροπή Φαρμακοεπαγρύπνησης (PRAC) του ΕΜΑ, όμως, αποφάσισε να τον υπενθυμίσει στους γιατρούς, έπειτα από αρκετές αναφορές ότι υπήρξε συγχορήγηση. Το επακόλουθο ήταν να αυξηθούν σε τοξικά επίπεδα τα ανοσοκατασταλτικά στο αίμα ασθενών και να κινδυνεύσει η ζωή τους.

Ποια είναι 

Το Paxlovid είναι ένα αντιϊικό φάρμακο που χορηγείται για τη θεραπεία της COVID-19 σε ενήλικες με αυξημένες πιθανότητες να νοσήσουν βαριά και να χρειασθούν νοσηλεία στο νοσοκομείο.

Όπως ανακοίνωσε ο ΕΜΑ, τα ανοσοκατασταλτικά που μπορεί να αλληλεπιδράσουν μαζί του ανήκουν σε δύο κατηγορίες:

• Στους αναστολείς της καλσινευρίνης (συμπεριλαμβάνουν τα φάρμακα τακρόλιμους, κυκλοσπορίνη, βοκλοσπορίνη)
• Στους αναστολείς της mTOR (εβερόλιμους, σιρόλιμους)

Οι ενδείξεις

Μολονότι όλα καταστέλλουν (εξασθενούν) το ανοσοποιητικό σύστημα, έχουν διαφορετικές ενδείξεις το καθένα, όπως ενδεικτικά:

• Ρευματοειδής αρθρίτιδα
• Ψωρίαση
• Ατοπική δερματίτιδα
• Προφύλαξη από την απόρριψη μεταμοσχευμένων οργάνων
• Νεφρωσικό σύνδρομο
• Παθήσεις των ματιών (π.χ. ραγοειδίτιδα Behçet, βαριά κερατίτιδα με ξηροφθαλμία, ενδογενής ραγοειδίτιδα)
• Ορισμένες νεοπλασίες (π.χ. καρκίνος μαστού, παγκρεατικοί νευροενδοκρινείς όγκοι κ.λπ.)
• Σύνδρομο οζώδους σκλήρυνσης κ.λπ.

Διαφορετική αντιμετώπιση

Ο ΕΜΑ τονίζει πως το Paxlovid πρέπει να χορηγείται μαζί με τα φάρμακα τακρόλιμους, κυκλοσπορίνη, εβερόλιμους ή σιρόλιμους μόνο όταν είναι δυνατή η στενή και συχνή παρακολούθηση των επιπέδων τους στο αίμα των ασθενών. Οι γιατροί πρέπει να συμβουλεύονται διεπιστημονική ομάδα ειδικών για να διαχειριστούν την πολυπλοκότητα της συγχορήγησης αυτής, προσθέτει ο οργανισμός.

Όσον αφορά την βοκλοσπορίνη, αντενδείκνυται εντελώς να πάρουν το αντιϊικό όσοι την λαμβάνουν. Την ίδια αντένδειξη με το Paxlovid έχουν και άλλα φάρμακα, των οποίων η απέκκριση από τον οργανισμό βασίζεται σε σημαντικό βαθμό σε ένα σετ ενζύμων (πρωτεϊνών) του ήπατος, γνωστών ως CYP3A, διευκρινίζει ο ΕΜΑ.

Πριν από την έναρξη της θεραπείας για την COVID-19 σε ασθενείς που παίρνουν ανοσοκατασταλτικά, οι γιατροί πρέπει να ζυγίζουν προσεκτικά τα δυνητικά οφέλη έναντι των δυνητικών κινδύνων.

Η Επιτροπή PRAC του ΕΜΑ κατέληξε σε αυτές τις συστάσεις μετά την αξιολόγηση όλων των διαθέσιμων στοιχείων. Η αξιολόγηση διεξήχθη κατά την τετραήμερη συνεδρίασή της το διάστημα 5-8 Φεβρουαρίου 2024. Από τους ασθενείς που νόσησαν λόγω της συγχορήγησης των φαρμάκων, μερικοί έχασαν τη ζωή τους.

Φωτογραφία: iStock