Απλό υπερηχογράφημα στο λαιμό μπορεί να προβλέπει την καρδιακή ανεπάρκεια

Ένα απλό υπερηχογράφημα στις αρτηρίες του λαιμού μπορεί να δείξει ποιοι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν καρδιακή ανεπάρκεια, αναφέρουν επιστήμονες από το University College του Λονδίνου (UCL).

Σε μελέτη που πραγματοποίησαν με σχεδόν 1.600 ηλικιωμένους εθελοντές διαπίστωσαν πως η ελαστικότητα των καρωτίδων αρτηριών σχετίζεται ισχυρά με τον κίνδυνο αυτό.

Οι καρωτίδες είναι οι αρτηρίες που τροφοδοτούν με αίμα τον εγκέφαλο. Η ελαστικότητα είναι η ικανότητα των αρτηριών να διαστέλλονται και να συστέλλονται με κάθε παλμό της καρδιάς. Όσο μεγαλύτερη είναι η ελαστικότητα των αρτηριών, τόσο πιο ανεμπόδιστη είναι η ροή του αίματος.

Η νέα μελέτη έδειξε πως οι άνδρες με τις λιγότερο ελαστικές καρωτίδες αρτηρίες είχαν 2,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρδιακή ανεπάρκεια, έναντι όσων είχαν τις πιο ελαστικές.

Η έγκαιρη διάγνωση του κινδύνου καρδιακής ανεπάρκειας επιτρέπει την πρώιμη λήψη μέτρων, τονίζουν οι ερευνητές. Οι ασθενείς μπορούν π.χ. να βελτιώσουν τη διατροφή και το επίπεδο της φυσικής δραστηριότητάς τους. Μπορούν ακόμα να βελτιώσουν τη συμμόρφωσή τους στην φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνουν για χρόνια προβλήματα υγείας.

Το υπερηχογράφημα καρωτίδων δεν αποτελεί εξέταση ρουτίνας για τους υγιείς ανθρώπους χωρίς συμπτώματα και παράγοντες κινδύνου. Οι ερευνητές όμως εκτιμούν ότι η προληπτική εξέταση στους ηλικιωμένους για να αξιολογηθεί η ελαστικότητα των αρτηριών θα μπορούσε να αποδειχθεί σωτήρια.

Η νέα μελέτη

Τα νέα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στην ιατρική επιθεώρηση Journal of the American Heart Association. Στη μελέτη συμμετείχαν 1.631 άνδρες από τη Βρετανία, ηλικίας 71 έως 92 ετών. Όλοι τους είχαν υποβληθεί σε ένα υπερηχογράφημα καρωτίδων αρτηριών την περίοδο 2010-2012.

Όπως γράφουν οι ερευνητές, η καρδιακή ανεπάρκεια είναι πρωτίστως νόσος των ηλικιωμένων. Πάσχει το τουλάχιστον 5% των ανθρώπων ηλικίας άνω των 75 ετών και το 15% μετά τα 85 έτη. Η συχνότητά της αυξάνεται συνεχώς, πιθανώς επειδή ολοένα περισσότεροι άνθρωποι ξεπερνούν τα εμφράγματα και άλλες καρδιαγγειακές παθήσεις που οδηγούν σε αυτήν.

Παρά την πρόοδο της Ιατρικής, όμως, η καρδιακή ανεπάρκεια παραμένει μία προοδευτικά εξελισσόμενη ασθένεια που έχει σημαντικό αντίκτυπο στον ασθενή και την οικογένειά του. Γι’ αυτό τον λόγο «είναι αναγκαίο να βρεθούν επειγόντως αποτελεσματικές προληπτικές στρατηγικές», τονίζουν.

Το υπερηχογράφημα των καρωτίδων μπορεί να δείξει την πάχυνση των αρτηριακών τοιχωμάτων, από τη συσσώρευση λιπωδών ιζημάτων πάνω τους (αθηροσκλήρωση). Η πάχυνση αυτή οδηγεί σε στενώσεις των καρωτίδων, που αποτελούν γνωστό δείκτη του κινδύνου για καρδιαγγειακά επεισόδια (π.χ. εγκεφαλικό) και για καρδιακή ανεπάρκεια.

Η ίδια στένωση όμως μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να υπολογιστεί η ελαστικότητα των καρωτίδων, λένε οι ερευνητές. Έτσι, θέλησαν να εξετάσουν εάν η αρτηριακή ελαστικότητα μπορεί να αποτελεί προγνωστικό δείκτη καρδιακής ανεπάρκειας.

Τα ευρήματα

Στην παρούσα μελέτη, οι επιστήμονες υπολόγισαν την ελαστικότητα των αρτηριών, συνυπολογίζοντας τις στενώσεις στις καρωτίδες και άλλους παράγοντες, όπως η αρτηριακή πίεση. Ύστερα, χώρισαν τους εθελοντές τους σε τέσσερις ομάδες αναλόγως με την ελαστικότητα των αρτηριών τους.

Οι ερευνητές του UCL παρακολούθησαν τους εθελοντές τους επί έως και οκτώ χρόνια (μέσος όρος παρακολούθησης: 6 χρόνια). Όπως διαπίστωσαν, από τους εθελοντές με τις περισσότερο ελαστικές καρωτίδες αρτηρίες, καρδιακή ανεπάρκεια ανέπτυξε το 4,14%. Ωστόσο το αντίστοιχο ποσοστό σε εκείνους με την μικρότερη αρτηριακή ελαστικότητα ήταν 11,14%.

Η διαφορά αυτή υποδηλώνει ότι οι άνδρες με τις πιο δύσκαμπτες καρωτίδες αρτηρίες είχαν 2,5 φορές περισσότερες πιθανότητες καρδιακής ανεπάρκειας. Μάλιστα η συσχέτιση αυτή παρέμεινε ισχυρή και όταν οι επιστήμονες συνυπολόγισαν άλλους παράγοντες κινδύνου για καρδιακή ανεπάρκεια όπως:

• Η ηλικία
• Το σωματικό βάρος
• Το κάπνισμα
• Το ιστορικό εμφράγματος του μυοκαρδίου

Οι ερευνητές υπολόγισαν επίσης πως κάθε αύξηση στο πάχος του τοιχώματος των καρωτίδων κατά 0,16 χιλιοστά του μέτρου (mm) σχετιζόταν με αύξηση κατά 29% και του κινδύνου για (νέο) έμφραγμα του μυοκαρδίου.

«Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για να εξακριβωθεί εάν τα ευρήματά μας ισχύουν και για τις γυναίκες. Ωστόσο το υπερηχογράφημα των καρωτίδων είναι μία απλή παρέμβαση, που καλό θα ήταν να γίνεται προληπτικά σε όλα τα άτομα άνω των 60 ετών», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Dr. Atinuke Akinmolayan.

Φωτογραφία: iStock