Τι είναι η «κοινωνικοπάθεια», ή αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας

  • Μιχάλης Θερμόπουλος
αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας
Η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας είναι η πλησιέστερη διάγνωση σε αυτό που λέμε κοινωνικοπάθεια (sociopathy). Παρόλο που οι ταινίες και οι τηλεοπτικές εκπομπές μπορεί να παρουσιάζουν τους ανθρώπους με αυτή την κατάσταση ως επικίνδυνους κοινωνικοπαθείς (sociopaths), τα άτομα με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας μπορούν να διάγουν μια κανονική και παραγωγική ζωή.

Ωστόσο, μπορούν επίσης να έχουν προβλήματα στις διαπροσωπικές τους σχέσεις, στην κατανόηση συναισθημάτων των άλλων (ενσυναίσθηση) και να πάρουν καλές αποφάσεις.

Σε αυτό το άρθρο, εξετάζουμε τα σημάδια και τα συμπτώματα αυτής της κατάστασης ψυχικής υγείας.

Κοινωνικοπάθεια: Τι είναι η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας

Οι διαταραχές της προσωπικότητας είναι μια ομάδα ψυχικών ασθενειών, που αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο κάποιος σκέφτεται, αισθάνεται και συμπεριφέρεται. Άτομα με άλλες ψυχικές παθήσεις, όπως η κατάθλιψη, μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα που υπονομεύουν την ικανότητά τους να αισθάνονται καλά ή να έχουν κανονικές σχέσεις.

Οι διαταραχές της προσωπικότητας, αντίθετα, επηρεάζουν ολόκληρη την προσωπικότητα ενός ατόμου και την ικανότητά του να λειτουργεί εντός κοινωνικά “κανονικών” τρόπων.

Η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας εμποδίζει την ικανότητα ενός ατόμου να νοιάζεται για τα συναισθήματα και τις ανάγκες των άλλων. Οι άνθρωποι με αυτή την πάθηση μπορεί να βλάψουν τους άλλους, να εμπλακούν σε εγκληματική συμπεριφορά, ή να αναλογιστούν τις ανάγκες άλλων, μόνο όταν το κάνουν προς όφελός τους.

Ο καθένας μπορεί να αγνοήσει μερικές φορές τα συναισθήματα των άλλων και οι περισσότεροι μπορεί να γίνουμε σε κάποιες στιγμές χειραγωγικοί, εγωιστές, ή να μην μας νοιάζει τι νιώθει ο άλλος. Αλλά στα άτομα με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας, αυτή η αδιαφορία για τους άλλους αποτελεί κεντρικό χαρακτηριστικό γνώρισμα της κατάστασής τους και όχι μια περιστασιακή κατάσταση.

Η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας αποτελεί μέρος μιας ομάδας διαταραχών προσωπικότητας που ονομάζεται διαταραχές της ομάδας Β. Αυτές οι διαταραχές χαρακτηρίζονται από ασυνήθιστη συναισθηματική συμπεριφορά, που τείνει να διαταράσσει τις σχέσεις και να οδηγήσει σε ασταθή πρότυπα σχέσεων με άλλους.

Άλλες διαταραχές στην ίδια ομάδα περιλαμβάνουν:

Αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας: Σημάδια και συμπτώματα

Ένα άτομο δεν μπορεί να διαγνωστεί με αυτήν από μια μεμονωμένη ενέργεια, ή πράξη του. Οι συμπεριφορές που εξηγούνται από κάτι άλλο, όπως ο εθισμός, το τραύμα ή μια γνωστική αναπηρία, δεν θα διαγνωσθούν επίσης ως αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας.

Τα άτομα με αυτή την πάθηση έχουν δυσκολία ν’ ακολουθήσουν, ή να κατανοήσουν κοινωνικούς κανόνες σχετικά με τον τρόπο αλληλεπίδρασης με άλλους. Αδυνατούν να αντιληφθούν τους άλλους ανθρώπους ως όντα αντάξια ενδιαφέροντος, ευγένειας, ή δικαιωμάτων. Μπορεί να μην αισθάνονται ενσυναίσθηση, ή ενοχή.

Ωστόσο, όχι όλοι οι άνθρωποι με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας δρουν βασιζόμενοι σε αυτά τα συναισθήματα, ούτε όλοι όσοι παραβιάζουν, ή αδιαφορούν για τα δικαιώματα των άλλων, έχουν κάποια ψυχική διαταραχή.

Δεν υπάρχουν κλινικές εξετάσεις για να διαγνωστεί η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας. Για τη διάγνωση το άτομο πρέπει να παρουσιάσει τα ακόλουθα συμπτώματα:

  • λαμβάνει αποφάσεις που βασίζονται μόνο στις δικές του ανάγκες και επιθυμίες, χωρίς να αναλογίζεται τις ανάγκες των άλλων
  • παρουσιάζει έλλειψη ενδιαφέροντος για τις ανάγκες, τα συναισθήματα, ή τον πόνο των άλλων και δεν έχει τύψεις, όταν με τις πράξεις του πληγώνει τους άλλους
  • εκμεταλλεύεται τους άλλους σε διαπροσωπικές του σχέσεις, καθιστώντας δύσκολη την καθεαυτή ύπαρξη σχέσεων με άλλα άτομα
  • χρησιμοποιεί ψέματα, κυριαρχία, ή εκφοβισμό για τον έλεγχο άλλων
  • παρουσιάζοντας χειραγωγική συμπεριφορά, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης γοητείας ή εμπλουτισμού για δικό του όφελος
  • επιδίδεται σε ανέντιμη, ή δόλια συμπεριφορά
  • δεν νοιάζεται για το πώς αισθάνονται οι άλλοι, μάλιστα, μερικοί άνθρωποι με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας απολαμβάνουν σαδιστική συμπεριφορά, όπως το να τραυματίζουν άλλους
  • αισθάνεται εχθρότητα, θυμό, ή επιθετικότητα, ιδιαίτερα όσον αφορά σχετικά μικρά προβλήματα
  • δεν έχει αναστολές, κάτι που μπορεί να τον εξωθήσει στην παραβίαση κανόνων, στο να παραιτηθεί από τυχόν δεσμεύσεις του, ή στο να πάρει περιττά ρίσκα

Πηγή: https://www.medicalnewstoday.com