Ψυχολογική ευεξία: H απρόσμενη διαφορά ανδρών – γυναικών, σύμφωνα με επιστήμονα του Χάρβαρντ

Ο Τιμ Λόμας (Tim Lomas), επιστήμονας του Χάρβαρντ, πραγματοποίησε μια εκτενή διεθνή έρευνα για να εξετάσει πώς διαφέρουν άνδρες και γυναίκες στην ψυχολογική ευημερία.

Χρησιμοποιώντας δεδομένα από την Gallup World Poll, που περιλαμβάνουν 391.656 ενήλικες από 142 χώρες, η μελέτη ανέδειξε μια ενδιαφέρουσα και μάλλον αναπάντεχη διαφορά: ενώ οι άνδρες έχουν καλύτερες επιδόσεις σε περισσότερα μεμονωμένα μέτρα ευημερίας, οι γυναίκες αναφέρουν υψηλότερη συνολική ικανοποίηση από τη ζωή τους.

• Διαβάστε επίσης – Ευημερία σε τρεις διαστάσεις: Κάτι περισσότερο από το να είσαι απλώς καλά

Τι είναι τα δεδομένα της Gallup World Poll

Η Gallup World Poll είναι μια παγκόσμια έρευνα που διεξάγεται κάθε χρόνο σε δεκάδες χώρες. Κάθε χώρα επιλέγει τυχαία περίπου 1.000 ενήλικες, έτσι ώστε το δείγμα να αντιπροσωπεύει τον γενικό πληθυσμό. Οι συμμετέχοντες απαντούν σε ερωτήσεις για καθημερινές εμπειρίες, συναισθήματα και γενική ποιότητα ζωής. Με αυτόν τον τρόπο, οι επιστήμονες μπορούν να συγκρίνουν με αντικειμενικό και αντιπροσωπευτικό τρόπο τις συνθήκες ζωής και την ψυχολογική ευημερία σε διαφορετικές χώρες και πληθυσμούς..

Τι είναι τα «μέτρα ευημερίας»

Στην έρευνα, η ευημερία δεν περιορίστηκε στην ψυχική ή σωματική υγεία, αλλά μετρήθηκε σε τρεις κύριες κατηγορίες:

• Αξιολόγηση ζωής: Οι συμμετέχοντες βαθμολόγησαν τη ζωή τους σήμερα και στο μέλλον σε μια κλίμακα 0–10 (Cantril’s Ladder).
• Καθημερινά συναισθήματα και εμπειρίες: Τι ένιωσαν «χθες», όπως χαρά, γέλιο, εκτίμηση από άλλους, αλλά και αρνητικά συναισθήματα όπως λύπη, άγχος, θυμό ή πόνο.
• Ποιότητα ζωής και αντικειμενικές συνθήκες: Αίσθημα ασφάλειας, ικανοποίηση από την ελευθερία επιλογής στη ζωή, επάρκεια εισοδήματος για βασικές ανάγκες και δυνατότητα κάλυψης καθημερινών δυσκολιών.

Με άλλα λόγια, η έρευνα εξετάζει τόσο τι νιώθουν οι άνθρωποι καθημερινά όσο και πώς αξιολογούν τη ζωή τους συνολικά, ενώ λαμβάνει υπόψη και κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες.

Πώς έγινε η έρευνα

Πάρθηκαν συνεντεύξεις από περίπου 1.000 ενήλικες ανά χώρα κατά την περίοδο 2020–2022, ενώ επιλέγησαν 31 συγκεκριμένα μέτρα ψυχολογικής ευημερίας, ώστε να καλυφτούν όσο το δυνατόν περισσότερες πλευρές της ανθρώπινης εμπειρίας.

Στην ανάλυση λήφθηκαν υπόψη παράγοντες όπως ηλικία, φύλο, εκπαίδευση και εισόδημα, ώστε να φανεί πώς επηρεάζουν την ευημερία οι δημογραφικοί και κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες.

Τι βρήκε η έρευνα

• Οι άνδρες έχουν καλύτερα αποτελέσματα σε περισσότερα μέτρα
• Ένιωθαν πιο ξεκούραστοι και χαρούμενοι κατά τη διάρκεια της ημέρας.
• Έμαθαν κάτι νέο και ένιωσαν περισσότερη προσωπική ικανοποίηση.
• Ένιωθαν λιγότερο άγχος, λύπη, θυμό ή πόνο σε σύγκριση με τις γυναίκες.
• Νιώθουν πιο ασφαλείς και δηλώνουν μεγαλύτερη ικανοποίηση από την ελευθερία επιλογής στη ζωή τους.

Με άλλα λόγια, οι άνδρες φαίνεται να έχουν περισσότερα θετικά καθημερινά συναισθήματα και μεγαλύτερη αίσθηση αυτονομίας.

Οι γυναίκες υπερέχουν στην συνολική αξιολόγηση της ζωής

Παρά τα χαμηλότερα σκορ σε πολλά μεμονωμένα μέτρα, οι γυναίκες αξιολογούν τη ζωή τους συνολικά υψηλότερα. Ο Λόμας εξηγεί ότι αυτό οφείλεται στο ότι οι γυναίκες τείνουν να έχουν πιο δυνατές κοινωνικές σχέσεις, λαμβάνουν περισσότερο σεβασμό από τους γύρω τους, και έχουν καλύτερη αρμονία στις σχέσεις τους.

Οι κοινωνικές σχέσεις είναι από τους ισχυρότερους δείκτες υποκειμενικής ευημερίας, και για αυτό η υπεροχή των γυναικών στη συνολική αξιολόγηση ζωής είναι σημαντική, ακόμη και αν οι άνδρες τα πηγαίνουν καλύτερα σε περισσότερα μεμονωμένα μέτρα.

Τι χρησιμεύουν αυτά τα ευρήματα

Ο Λόμας τονίζει ότι η έρευνα δεν είναι μόνο θεωρητική, αλλά έχει πρακτικές εφαρμογές:

• Μπορεί να βοηθήσει πολιτικούς και υπεύθυνους κοινωνικών πολιτικών να καταλάβουν σε ποια σημεία άνδρες και γυναίκες αντιμετωπίζουν δυσκολίες.
• Δίνει πληροφορίες για το πώς η κοινωνική υποστήριξη και η ισότητα φύλων επηρεάζουν την ευημερία.
• Συμβάλλει στη δημιουργία προγραμμάτων που ενισχύουν την ψυχολογική ευημερία και την ποιότητα ζωής, προσαρμοσμένα στα χαρακτηριστικά κάθε φύλου.

Με άλλα λόγια, η μελέτη δείχνει ότι η ευημερία είναι πολύπλευρη και ότι η γνώση των συγκεκριμένων πλεονεκτημάτων και δυσκολιών των δύο φύλων μπορεί να χρησιμοποιηθεί για βελτίωση της ζωής των ανθρώπων.

Περιορισμοί της μελέτης

• Βασίζεται σε 31 μέτρα, οπότε άλλα μέτρα μπορεί να δείξουν διαφορετικά αποτελέσματα.
• Είναι διαστρωματική (snapshot) και δεν αποκαλύπτει αιτίες ή αλλαγές στο χρόνο.
• Τα αποτελέσματα αφορούν μέσους όρους, επομένως πάντα υπάρχουν εξαίρεσεις.

Συμπέρασμα

Ο Τιμ Λόμας έδειξε ότι η ευημερία δεν μετριέται μόνο από καθημερινά θετικά γεγονότα ή προσωπική ασφάλεια, αλλά και από κοινωνικούς δεσμούς και συνολική εκτίμηση της ζωής.

Οι άνδρες μπορεί να έχουν περισσότερα «θετικά γεγονότα» καθημερινά, αλλά οι γυναίκες συχνά θεωρούν τη ζωή τους πιο ικανοποιητική συνολικά. Τα ευρήματα αυτά έχουν πρακτική αξία για κοινωνική πολιτική, ψυχολογική υποστήριξη και κατανόηση της ανθρώπινης ευτυχίας.

Φωτογραφία: istock