Ε.Ε.Ψ.Ε: Τι είναι η Ψυχοθεραπεία και πώς κατοχυρώνεται θεσμικά στη χώρα μας

Σε απάντηση των δημοσιευμάτων που έχουν έρθει στο φως στην τελευταία περίοδο, σε σχέση με την Ψυχοθεραπεία και τον τρόπο με τον οποίο αυτή ασκείται στην Ελλάδα, η Εθνική Εταιρεία Ψυχοθεραπείας Ελλάδος (ΕΕΨΕ), αισθάνεται την ανάγκη να διευκρινίσει τα εξής ζητήματα:

Κατ’  αρχάς, χρειάζεται να γίνει σαφές ότι η Συμβουλευτική, η Ψυχοθεραπεία και η Ψυχιατρική είναι τελείως διαφορετικά επαγγέλματα με σαφή και διακριτά όρια.

Η Ψυχοθεραπεία,  αποτελεί έναν ανεξάρτητο επιστημονικό κλάδο, που ασκείται σε ένα προηγμένο, εξειδικευμένο και επιστημονικό επίπεδο. Πρόκειται για μια συνεργατική διαδικασία, η οποία ασκείται από εκπαιδευμένους επαγγελματίες ψυχικής υγείας και σκοπός της είναι να βοηθήσει τα άτομα να αποκτήσουν επίγνωση για τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές τους και να αναπτύξουν στρατηγικές κατάλληλες για τη διαχείριση των προβλημάτων τους, ώστε να ξεπεράσουν συναισθηματικές και ψυχολογικές δυσκολίες, να βελτιώσουν την ψυχική τους υγεία και να επιτύχουν προσωπική ανάπτυξη.

Η Ψυχοθεραπεία και οι εφαρμογές της

Ο όρος Ψυχοθεραπεία καλύπτει ένα εύρος προσεγγίσεων και μεθόδων που περιλαμβάνουν μια ψυχολογική θεραπεία (διαφορετική από την ιατρική ή την φαρμακευτική), σε μια σειρά ψυχολογικών ή συναισθηματικών δυσχερειών, καθώς και διαταραχών των σχέσεων. Κάθε προσέγγιση βασίζεται σε μία επιστημονικά τεκμηριωμένη βάση θεωρίας, μεθοδολογίας και έρευνας.

Η πράξη της Ψυχοθεραπείας εφαρμόζεται με βάση το κώδικα δεοντολογίας, που σέβεται την αξιοπρέπεια, την αυτονομία και τη μοναδικότητα των ωφελούμενων. Τα άτομα που θέλουν να εκπαιδευτούν στη ψυχοθεραπεία, σε κάποια πιστοποιημένη προσέγγιση, θα πρέπει να έχουν ένα πρώτο ακαδημαϊκό πτυχίο στις ανθρωπιστικές επιστήμες, ακολουθούμενο από επαγγελματική, άκρως εξειδικευμένη, θεωρητική και κλινική εκπαίδευση, που περιλαμβάνει μεθοδολογία έρευνας και συνεχή επαγγελματική εξέλιξη.

Η ψυχοθεραπεία αποτελεί μια αποτελεσματική θεραπεία για τα άτομα με ψυχολογικές και ψυχοσωματικές διαταραχές. Ωστόσο, η αξία της ψυχοθεραπείας δεν περιορίζεται σε όσους έχουν προβλήματα ψυχικής υγείας. Από την ψυχοθεραπεία μπορεί να επωφεληθούν άτομα που βιώνουν συναισθήματα κενού ή δεν βρίσκουν κάποιο νόημα στη ζωή τους ή που αναζητούν μεγαλύτερη αίσθηση ολοκλήρωσης.

Παρ΄ ότι η ψυχοθεραπεία θεωρείται, κατά κύριο λόγο, μια θεραπεία μέσω συνομιλίας, οι ψυχοθεραπευτές μπορούν να χρησιμοποιήσουν μια σειρά μεθόδων, όπως η τέχνη, η μουσική, το δράμα και η κίνηση.

Όλες οι έρευνες (κάποιες από τις οποίες είναι αναρτημένες στην ιστοσελίδα της ΕΕΨΕ) και στο europsyche.org) αποδεικνύουν την αξία της ψυχοθεραπείας. Υπάρχουν άφθονα στοιχεία από μελέτες 40 ετών, ότι τα άτομα, τα ζευγάρια και οι οικογένειες που συμμετέχουν σε συνεδρίες Ψυχοθεραπείας τα καταφέρνουν καλύτερα όσον αφορά τη διαχείριση της ζωής τους, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.

Υπάρχουν επίσης στοιχεία ότι τα άτομα που χρησιμοποιούν ψυχοθεραπευτικές υπηρεσίες χρησιμοποιούν λιγότερες ιατρικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των νοσοκομειακών υπηρεσιών. Σε έρευνα για μια περίοδο 30 ετών αποδείχθηκε ότι, στο 90% των περιπτώσεων που εξετάστηκαν, η αντιστάθμιση του κόστους ήταν στην πραγματικότητα μεγαλύτερη από το κόστος της παρεχόμενης Ψυχοθεραπείας.

Ο ρόλος της Εθνικής Εταιρείας Ψυχοθεραπείας Ελλάδος (Ε.Ε.Ψ.Ε.)

Στην Ελλάδα, η Εθνική Εταιρεία Ψυχοθεραπείας Ελλάδος (ΕΕΨΕ), η οποία είναι τακτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ψυχοθεραπείας (EAP), έχει ως βασικό στόχο την ανάπτυξη υψηλών κριτηρίων και τη νομοθετική ρύθμιση των κανόνων εκπαίδευσης και άσκησης της ψυχοθεραπείας στην Ελλάδα, προκειμένου να βελτιωθούν οι παρεχόμενες ψυχοθεραπευτικές υπηρεσίες.

Η ΕΕΨΕ εκπροσωπεί το σύνολο, σχεδόν, του κλάδου της ψυχοθεραπείας στη χώρα μας, δηλαδή: 30 ψυχοθεραπευτικούς οργανισμούς (Επαγγελματικές Εταιρείες και Συλλόγους Ψυχοθεραπευτών καθώς επίσης και Εκπαιδευτικά Κέντρα), 15 διαφορετικών προσεγγίσεων και συνολικά περισσότερους από 2.500 πιστοποιημένους, ενεργούς επαγγελματίες ψυχοθεραπευτές

Η ΕΑΡ είναι Mη Κυβερνητικός Οργανισμός (ΝGO), αναγνωρισμένος από το Συμβούλιο της Ευρώπης σε θέματα ψυχοθεραπείας. Η έλλειψη θεσμικής κατοχύρωσης για τους ψυχοθεραπευτές αποτελεί πρόβλημα για πολλές ευρωπαϊκές χώρες και, για τον λόγο αυτό, γίνονται κινήσεις για τη δημιουργία άδειας άσκησης επαγγέλματος ψυχοθεραπευτή.

Ωστόσο, αυτή τη στιγμή, χορηγείται από την ΕΑΡ, το Ευρωπαϊκό Πιστοποιητικό Ψυχοθεραπείας (ECP), μετά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης, εξαιρετικά υψηλών κριτηρίων, του ψυχοθεραπευτή και μετά την παρέλευση τριών ετών εποπτευόμενης επαγγελματικής άσκησης του ενδιαφερόμενου. Σήμερα το ECP υιοθετείται ως βασική πιστοποίηση σε 27 χώρες της ΕΕ και σε 14 εκτός ΕΕ.

Ως εκ τούτου, θεωρούμε ότι, καθίσταται επιτακτική η άμεση νομοθετική ρύθμιση της ψυχοθεραπείας στην Ελλάδα, ώστε να διασφαλισθεί ότι θα παρέχονται υψηλής ποιότητας ψυχοθεραπευτικές υπηρεσίες, προσιτές στους πολίτες και κυρίως από εκπαιδευμένους και πιστοποιημένους και από το κράτος επαγγελματίες και όχι μόνον από την Εφορία (όπως συμβαίνει αυτή τη στιγμή στη χώρα μας).