ΠΟΥ: Η εφηβική εγκυμοσύνη είναι η κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως στα κορίτσια 15-19 ετών

Σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει την κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως μεταξύ των κοριτσιών 15-19 ετών, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) δημοσίευσε μια νέα κατευθυντήρια γραμμή με στόχο την εφηβική εγκυμοσύνη, την πρόληψή της και των σημαντικών επιπλοκών που σχετίζονται με την υγεία της.

Ο Οργανισμός προτρέπει την ταχεία δράση για τον τερματισμό των παιδικών γάμων, την επέκταση της σχολικής φοίτησης των κοριτσιών και τη βελτίωση της πρόσβασης σε υπηρεσίες και πληροφορίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας – όλοι κρίσιμοι παράγοντες για τη μείωση των πρώιμων κυήσεων μεταξύ των εφήβων σε όλο τον κόσμο.

«Οι πρώιμες εγκυμοσύνες μπορεί να έχουν σοβαρές σωματικές και ψυχολογικές συνέπειες για τα κορίτσια και τις νεαρές γυναίκες και συχνά αντικατοπτρίζουν θεμελιώδεις ανισότητες που επηρεάζουν την ικανότητά τους να διαμορφώνουν τις σχέσεις τους και τη ζωή τους», δήλωσε η Δρ Pascale Allotey, Διευθύντρια Σεξουαλικής και Αναπαραγωγικής Υγείας και Έρευνας στον ΠΟΥ και στο Ειδικό Πρόγραμμα Ανθρώπινης Αναπαραγωγής των Ηνωμένων Εθνών (HRP).

«Η αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος σημαίνει επομένως τη δημιουργία συνθηκών όπου τα κορίτσια και οι νέες γυναίκες μπορούν να ευδοκιμήσουν – διασφαλίζοντας ότι μπορούν να παραμείνουν στο σχολείο, να προστατεύονται από τη βία και τον εξαναγκασμό, να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας που προασπίζουν τα δικαιώματά τους και να έχουν πραγματικές επιλογές για το μέλλον τους», προσθέτει.

Περισσότερα από 21 εκατομμύρια έφηβα κορίτσια μένουν έγκυες κάθε χρόνο σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, ενώ περίπου οι μισές εγκυμοσύνες είναι ακούσιες.

Με επιπτώσεις στην εκπαίδευση των κοριτσιών, την κοινωνική σύνδεση και τις μελλοντικές προοπτικές απασχόλησης, η πρόωρη εγκυμοσύνη μπορεί να δημιουργήσει «κύκλους» φτώχειας μεταξύ των γενεών που γίνεται δύσκολο να «σπάσει». Επιφέρει επίσης σοβαρούς κινδύνους για την υγεία, συμπεριλαμβανομένων σχετικά υψηλότερων ποσοστών λοιμώξεων και πρόωρων τοκετών, καθώς και επιπλοκών από μη ασφαλείς αμβλώσεις – που συνδέονται με ιδιαίτερες προκλήσεις στην πρόσβαση σε ασφαλή και σεβαστή φροντίδα.

Δράσεις για να σταματήσουν οι γάμοι παιδιών

Οι λόγοι για την εφηβική εγκυμοσύνη είναι ποικίλοι και αλληλένδετοι, συμπεριλαμβανομένων των ανισοτήτων μεταξύ των φύλων, της φτώχειας, της έλλειψης ευκαιριών και της αδυναμίας πρόσβασης σε υπηρεσίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας. Υπάρχει ισχυρή συσχέτιση με τους γάμους παιδιών: σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, 9 στις 10 γεννήσεις εφήβων πραγματοποιούνται μεταξύ κοριτσιών που παντρεύτηκαν πριν από την ηλικία των 18 ετών.

Η κατευθυντήρια γραμμή του ΠΟΥ συνιστά ολιστικές προσπάθειες για την παροχή βιώσιμων εναλλακτικών λύσεων στον πρόωρο γάμο ενισχύοντας τις προοπτικές εκπαίδευσης, αποταμίευσης και απασχόλησης των κοριτσιών.

Εάν όλα τα κορίτσια τελείωναν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, έχει υπολογιστεί ότι οι γάμοι παιδιών θα μπορούσαν να μειωθούν έως και τα δύο τρίτα.

«Ο πρόωρος γάμος αρνείται στα κορίτσια την παιδική τους ηλικία και έχει σοβαρές συνέπειες για την υγεία τους», δήλωσε η Δρ Sheri Bastien, επιστήμονας για τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία των εφήβων στον ΠΟΥ. «Η εκπαίδευση είναι κρίσιμη για να αλλάξει το μέλλον των νεαρών κοριτσιών, ενώ δίνει τη δυνατότητα στους εφήβους –τόσο αγόρια όσο και κορίτσια– να κατανοήσουν τη συναίνεση, να αναλάβουν την υγεία τους και να αμφισβητήσουν τις μεγάλες ανισότητες των φύλων που συνεχίζουν να οδηγούν σε υψηλά ποσοστά παιδικών γάμων και πρόωρης εγκυμοσύνης σε πολλά μέρη του κόσμου».

Πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας

Οι συστάσεις υπογραμμίζουν την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι οι έφηβοι μπορούν να έχουν πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας υπηρεσίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας που ανταποκρίνονται στους εφήβους, συμπεριλαμβανομένων των επιλογών αντισύλληψης. Σε ορισμένες χώρες, απαιτείται η συναίνεση ενός ενήλικα για την πρόσβαση στις υπηρεσίες, γεγονός που αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στη χρήση τους.

Τα νεαρά κορίτσια που μένουν έγκυες πρέπει επίσης να έχουν πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη υψηλής ποιότητας και σεβασμού κατά τη διάρκεια και μετά την εγκυμοσύνη και τη γέννηση, χωρίς στίγμα και διακρίσεις, καθώς και ασφαλή φροντίδα για τις αμβλώσεις, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.

Τελικά, η ολοκληρωμένη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση είναι απαραίτητη τόσο για τα αγόρια όσο και για τα κορίτσια, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι γνωρίζουν πού να έχουν πρόσβαση σε τέτοιες υπηρεσίες και πώς να χρησιμοποιούν διαφορετικούς τύπους αντισύλληψης. Έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τις εφηβικές εγκυμοσύνες, καθυστερεί την έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας και βελτιώνει τις γνώσεις των εφήβων για το σώμα τους και την αναπαραγωγική τους υγεία.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει σημειωθεί πρόοδος στη μείωση των εφηβικών κυήσεων και γεννήσεων. Το 2021, εκτιμάται ότι 1 στα 25 κορίτσια γέννησε πριν από την ηλικία των 20 ετών, σε σύγκριση με 1 στα 15 δύο δεκαετίες πριν. Σε ορισμένες χώρες, σχεδόν 1 στα 10 έφηβα κορίτσια (15–19 ετών) γεννούν κάθε χρόνο.

Φωτογραφία iStock